Yaz tatilini ebeveynler çocuklarıyla nasıl değerlendirmeli? Yaz tatilinde çocuklarımızın öğrenme ve hayata hazırlanma sürecine katkı için ne yapabiliriz? İşte uzmanından öneriler;

Yaz tatilinde çocuklarımızın öğrenme ve hayata hazırlanma sürecine katkı için ne yapabiliriz?

Pek çok şey, diyeceksiniz ki para lazım bunlara, aşağıdaki önerilerin hiçbiri para değil ilgi ve sevgi gerektiriyor:

» Mahalle veya sokaktaki tarihi bina, çeşme, park, trafik lambası vb. yerleri arkadaşlarıyla gönüllü temizlemesine öncülük edin.

» Kuş evi yapmalarına öncülük edin karton mukavva tahta parçalarıyla, apartman arkasındaki ağaçların birinin dalına asıp oraya sığınan kuşları izleyip kuş çeşitleri hakkında bilgi sahibi olmaları onları beslemelerine önayak olun.

» Sokak hayvanlarına su, yiyecek vermelerine müsaade edin.

» Mahalledeki yaşlı, engelli, rahatsız insanlara alışverişini yapmak, istedikleri yardımları yapmalarında örnek olarak yardımcı olun.

»Bahçedeki çitleri veya odasındaki saksı veya duvarları veya oyuncaklarını boyamalarına üzerine desen vb. yapmalarına veya geniş kağıtlar alarak suluboya, pastelle istedikleri resim şekil vb yapmalarına, dergi, gazeteden kestikleri şekiller ile kolaj yapmalarına imkan hazırlayın.

» Komşu çocuklarla birlikte evinizde eğlenmelerine müsaade edin; onlara masal, hikaye, şiir, vb okuyun.

» Günlük tutmasını yaz boyunca gördüğü, duyduğu  hissettiklerini yazmalarını sağlayın.

» Birkaç arkadaşıyla gazete çıkarmak girişimlerini destekleyin. Sadece kağıt, kalem ve biraz fotokopi ücretiyle, kendi ve ailesi, komşu akraba vb.nin konularını, problemlerini, çözümlerini, şikayetlerini önerilerini olaylara tepkilerini algılarını vb yazmalarını cesaretlendirin. Bu gayret içinde, fıkra ve şiir yazma, bir olayı hikaye etme, karikatür çizme, resim çizme, resim çekme gibi yeteneklerini fark etme imkanı bulabilirsiniz.

» Sebze ve meyve dikmeleri onlara bakmaları, sulamaları, büyüme ve meyve verme aşamalarına tanık olmalarını cesaretlendirin.

» Pazara sizinle gelmelerini, gördüğü meyve sebze adları, çeşitleri, tazelik vs. durumlarını anlama yolları, mevsim sebze meyvelerinin neler olduğunu öğrenmelerini, ekonomik davranma, vitamin ve besin değerlerini eve dönünce ansiklopedi veya yararlı internet sitelerinden öğrenmelerine imkan verin.

» Sağlıklı yaşam için gereken besin, yaşam stili, ev yemeği yapımında kullanılacak malzemeler ve sağlıklı pişirmedeki önemli noktaları onlara gösterin, sizinle (anne-baba) mutfakta çalışmasını sağlayın.

» Güzel bir sofra hazırlamanın zevki ve sohbet ile acele etmeden yemek yemenin güzelliğini görmelerini sağlayın.

» Arkadaşlarıyla birlikte sizin mutfağınızda kurabiye, salata, yerel yemekleri birlikte yapmayı öğretin, (etrafın kirlenmesinden çok daha yararlısını elde edeceksiniz, emin olun)

» Düğme dikmeyi, sökük dikmeyi kız-erkek her çocuğa öğretin.

» Birlikte yürüyüşe çıkın zaman zaman koşun, bisiklet binin.

» Çeşitli ağaç yaprakları ve böcekleri bir kavanozda toplamasını sonra bunların adlarını yararlarını işlevlerini vb. öğrenmesi için odasında araştırma yapmasını önerin.

» Evdeki atık maddelerden veya ev eşyalarına vurularak çıkan ses temelli bir şarkı oluşturmasını isteyin. Şişe, konserve kutusu, vazo, saksı, bardak, tava, vb kullanarak sözünü kendi oluşturduğu müziğini kendi yaptığı o yaza özgü bir şarkı yapmasını isteyin (kulaklarınızı kapatmanız gerekebilir) ama katlanmaya değer, duygularını, fikirlerini, tepkilerini, iç dünyasından ve yeteneğinden kırıntılar göreceksiniz, buna değer)

» Sevdiği birine, kuzeni teyzesi, arkadaşına ona duygularını anlatan bir kart hazırlamasını sağlayın, evdeki gazete, magazin, kutu, ambalaj kağıtlarındaki şekiller, yapıştırıcı vs. yeterli olacaktır.

» Alışverişe çıkın, yazın hangi tür kumaşların sağlıklı olduğu, hangi meyvelerin o mevsimin doğal ürünü olduğu, sağlıklı meyve sebze, katkı maddesiz yemek, zararlı materyallerden arınık giysilerin nasıl anlaşılacağı ve etiket okumanın önemini anlatın.

» Günün belli saatinde toplanıp birlikte kitap okuyun, hikaye, masal, roman olabilir. Meraklı yerlerine geldiğinizde durup, “Bundan sonra ne olmuştur? Bana devamını anlatın” sorusuyla konuşmalarını sağlayın, kendi fikrinizi de söyleyin, kitaba devam ettiğinizde kimsenin kurguladığı gibi gitmediğini gördüğünüzde bir hayatın, olayın ne kadar çok gidişatı olduğunu bir problemin ne kadar çok çıkış-çözüm yolu olduğunu vurgulayın.

» Problemlerimizi çözmek için danışma-istişare, bilene sorma, kitaplara başvurma, düşünme, gibi yolların olabileceğini vurgulayın.

» Sizi boş otururken, TV izlerken, pasif olarak görmemeleri için sürekli bir kitap okuma, evle, arkadaşla konuşma, üretken aktiviteler yaparken, yazı yazarken, araştırma yaparken görmelerini sağlayın, sorularına cevap vermeden önce onun düşüncesini sorun, sizin de yanılabileceğinizi, zayıf yönlerinizin olduğunu göstermekten kaçınmayın.

» Gazete haberlerinde, arkadaşlarıyla olan ilişkilerinde, oyunlarında dürüst davranılmadığı ve manipüle edilmeye çalışılan yerlerin neler olduğunu görmelerine yardımcı olun. Kasıtlı olarak bir yanı örtülmüş ve tam bilgi verilmemiş konularda tüm bilgileri öğrenmeksizin karar vermemeleri gerektiğini örneklerle gösterin. Çocuğunuza sağlıklı düşünmeyi öğretmek için kendi yaşadığınız örnekleri yaşlarına ve seviyelerine dikkat ederek paylaşın.

» Spor yapmalarını siz de yaparak sağlayın.

» Yüzmeyi öğretin birlikte yüzün.

» Ata binmeyi öğretin, araba sürmeyi-yaşına göre- öğretin.

» Fotoğraf çekmeyi öğretin, iyi fotoların özelliklerini bilebildiğiniz kadar anlatıp sonra araştırmasını sağlayın.

» Fıkra öğrenmesini ve anlatmasını sağlayın ilgiyle dinleyin birlikte gülün.

» Birlikte iyi seçilmiş tiyatro ve sinemaya gidin, seyrettiği karakterler hakkında yorum yapmasını sağlayın.

» Oyun hamuruyla şekiller, heykelcikler yapmasını sağlayın ve bu esnada tamamen özgür bırakın.

» Bütün zamanlarını internette hareketsiz geçirmesini engelleyecek, hoşlanacağı aktiviteler tasarlayın.

» Birlikte uçurtma yapın ve uçurun.

» Birlikte pikniğe gidin, yiyecekleri, birlikte hazırlayın, birlikte yürüyün koşun, yanınızda getirdiğiniz oyunları oynayın.

» Evdeki artık kumaş, parça, yün, yapıştırıcı, silikon, boya ile kuklalar yapmasına ortam hazırlayın.

Unutmayın onu hayata sadece okul hazırlamıyor, sizle geçen zamanlarında, problem çözme tarzınızı, hayata olaylara bakış ve yorum tarzınızı gözlemleyerek de öğrenmeye devam ediyor. Sürekli öğrenme ve hayata mutlu, üretken, sağlıklı olarak hazırlanmasında anne-baba olarak çok büyük payınız var. Yaz tatilleri bu payınızı en iyi şekilde kullanma fırsatı olarak değerlendirilmeli.

Prof. Dr. Ayşen Bakioğlu

Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri