Eğitim Tercihi

Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, eğitimde, üniversitelere ve Milli Eğitim Bakanlığı'na 87,5 milyar lira kaynak ayırdıklarını belirtti. 

Şimşek, makro ekonomik gelişmeler ve Ocak-Eylül 2014 dönemi merkezi yönetim bütçe uygulama sonuçları, 2014 sonu bütçe gerçekleşme tahmini ve 2015 Merkezi Yönetim Bütçesi Kanun Tasarısı ile ilgili düzenlediği basın toplantısında, 2015 yılında enflasyonla mücadeleye kararlılıkla devam edeceklerini, cari işlemler açığını tedricen aşağı çekmeyi sürdüreceklerini söyledi.

Böylece Türkiye'nin büyüme potansiyelini yükselteceklerini dile getiren Şimşek, "Çünkü şu anda büyümenin önündeki en büyük temel engellerden biri cari açık, diğeri de yüksek enflasyon. Dolayısıyla biz hem enflasyonu hem de cari açığı aşağı çekeceğiz. Böylece Türkiye'yi daha yüksek büyüme patikasına koyacağız" diye konuştu.

Para ve maliye politikasında sıkı duruşu devam ettireceklerini belirten Şimşek, bunu gümrük politikaları ile destekleyeceklerini ve yapısal reformlara hız vereceklerini söyledi.

Kamu kesimi borçlanma gereğini azaltıp faiz dışı harcamaları kontrol altında tutacaklarını anlatan Şimşek, "Mali disiplini devam ettireceğiz. Az borçlanacağız. İnşallah bunun sayesinde de küresel çalkantılara rağmen Türkiye'deki faiz, makul bir düzeyde kalmaya devam edecek" ifadesini kullandı.

Maliye politikasında kaynak kullanımında etkinliği sağlamak, hesap verilebilirliği güçlendirmeyi amaçladıklarını belirten Şimşek, genel bütçe çerçevesindeki mali tabloların Sayıştayın arzuladığı çerçevede üretilmesi konusunda bütün çalışmalar sürdürüldüğünü ifade etti. Şimşek, "Ben inanıyorum ki 2015'ten itibaren bunu da başaracağız" dedi.

Kamu mali sisteminin ihtiyaç duyduğu gelirleri sağlıklı ve sürekli kaynaklardan, yani vergi gelirlerinden elde etmenin kendileri için temel öncelik olduğuna işaret eden Şimşek, kaynak anlamında etkinliğin sağlanması ve ekonomide rekabet gücü ile kamu gelirlerinin artırılması adına kayıtdışılıkla mücadeleyi güçlendireceklerini bildirdi.

Kamu yatırımlarının, özellikle büyümeye, özel kesim yatırımlarını desteklemeye, bölgelerin gelişme potansiyellerini harekete geçirmeye, istihdama ve ülke refahını artırmaya katkısını en üst seviyeye çıkarmaya çalışacaklarını belirten Şimşek, tarımsal destekleme amacıyla yapılan transferleri etkinlik, verimlilik ve katma değerin artırılması hedefi çerçevesinde gözden geçireceklerini dile getirdi.

2015 bütçe gelir ve giderleri

Gelecek yıl, Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYH) büyüklüğünü 1 trilyon 945 milyar lira olarak tahmin ettiklerini bildiren Şimşek, reel GSYH büyüme oranını yüzde 4, deflatörü yüzde 6, yıl sonu TÜFE'yi yüzde 6,3, ihracatı 173 milyar dolar, ithalatı 258 milyar dolar olarak öngördüklerini ifade etti.

2015 yılı bütçesine ilişkin temel büyüklükler hakkında da bilgi veren Şimşek, bütçe giderlerini 472,9 milyar lira,faiz hariç giderleri 418,9 milyar lira, bütçe gelirlerinin 452 milyar lira, vergi gelirleri 389,5 milyar lira, bütçe açığı da 21 milyar lira olarak belirlediklerini kaydetti.

Gelecek sene daha düşük bir bütçe açığı öngördüklerini belirten Şimşek, faiz dışı fazlayı 33 milyar lira olarak tahmin ettiklerini dile getirdi.

472 milyar 943 milyon lira olarak belirlenen 2015 yılı bütçe giderlerinin dağılımı hakkında da konuşan Şimşek, personel giderlerini 119,2 milyar lira olarak belirlediklerini, sosyal güvenlik primlerine dair 20,3 milyar liralık devlet prim giderleri de eklendiğinde personele yaklaşık 140 milyar lira kaynak aktaracaklarını belirtti. Şimşek, emekliler için Sosyal Güvenlik Kurumuna (SGK) verilen paranın personel giderlerine dahil olmadığını kaydetti.

Mal ve hizmet alım giderlerini 41,2 milyar lira, cari transferleri 176,4 milyar lira, sermaye giderlerini 41 milyar lira, sermaye transferlerini 6,8 milyar lira, borç verme tutarını 10,5 milyar lira, yedek ödeme tutarını 3,6 milyar lira, faiz giderlerini de 54 milyar lira olarak öngördüklerini bildiren Şimşek, sözlerini şöyle sürdürdü:

"2015 yılı merkezi yönetim bütçe gelirlerinin yüzde 6,6 artacağını ve 452 milyar lira olarak gerçekleşeceğini tahmin ediyoruz. Bu artış oranı yüzde yüzde 10,2 olarak öngördüğümüz nominal GSYH artışının altındadır. Yani deflatörümüz yüzde 6, yüzde 4'lük de bir büyümemiz var. Yani yüzde 10'un üzerinde bir nominal GSYH artışı öngörüyoruz. Normalde bütçe gelirlerinin de en az o kadar artmasını öngörebilirsiniz ama biz öyle öngörmüyoruz. Daha muhafazakar bir tutum içerisine giriyoruz ve diyoruz ki yüzde 6,6 olarak bizim gelirlerimiz artacak. Çünkü biz vergi dışı gelirlere sırtımızı dayayamayız. 

Vergi gelirlerinin 2014 yıl sonu gerçekleşme tahminine göre yüzde 10,8 oranında artacağını ve 389,5 milyar liraya ulaşacağını tahmin ediyoruz. Bu oran aslında GSYH'deki nominal artışa yakın. Görüldüğü üzere 2015 yılı merkezi yönetim bütçe gelirleri tahminimizin her yıl olduğu gibi gerçekçi diye düşünüyoruz. Peki bu gelirlerin dağılımı nasıl. Burada baktığımız zaman gelir vergisi 82,3 milyar lira, kurumlar vergisi 36,1 milyar lira, ÖTV 94 milyar lira, dahilde alınan KDV 44,2 milyar lira, ithalde alınan KDV 75,1 milyar lira olarak gerçekleşecek."

"Seçim bütçesi değil"

2015 yılı bütçesinin bir seçim bütçesi olmayacağına dikkati çeken Şimşek, "Bir seçim var ama bir seçim bütçesi olmayacak. İnşallah bu öngördüğümüz hedefleri de hatta daha iyisini de her yıl olduğu gibi, 2009'dan bu yana her yıl biz öngördüğümüzden daha iyi bir performans ortaya koyduk. İnşallah 2015 yılında da öngördüğümüzden, tabii ki hedefleri tutturmak önceliğimiz, ama inşallah daha iyi performans ortaya koyarız" değerlendirmesinde bulundu.

Şimşek, milli gelire oranla gelecek yıl bütçe açığını yüzde 1,1 olarak hedeflediklerini belirtti.

Gelecek yıl sürdürülecek mali disiplinle bütçe performansında ve borç deliklerinde iyileşme sağlanacağına işaret eden Şimşek, "Bu politikalar sayesinde genel devlet açığının, GSYH'ya oranını 2015 yılında yüzde 0,5 seviyesine çekmiş olacağız. 2017 yılında yüzde 0,1 düzeyinde genel devlet fazlası vermeyi hedefliyoruz" dedi

Genel yönetim borç stokunun milli gelire oranının, 2014 yılında yüzde 33,1'e ineceğini düşündüklerini belirten Şimşek, 2015'te yüzde 31,8, 2017'de ise yüzde 28,5'a düşeceğini öngördüklerini kaydetti.

"Eğitime 87,5 milyar lira kaynak"

Şimşek, en büyük önceliklerinin insan olduğunu vurgulayarak, bu çerçevede en büyük harcamanın eğitime yapılacağını söyledi. AK Parti iktidarları döneminde de artan miktarda bütçeden en yüksek payı eğitime verdiklerine dikkati çeken Şimşek, 2002'de eğitim harcamalarının bütçe gelirlerine oranı yüzde 9,4 iken, bu yıl yüzde 18,5'e ulaştığını, 2015'te bu rakamın biraz daha yüksek olabileceğini söyledi.

Eğitimde, üniversitelere ve Milli Eğitim Bakanlığına 87,5 milyar lira kaynak ayırdıklarının altını çizen Şimşek, "Bu bütçedeki en büyük rakamdı. 'Maliye en çok bütçeyi aldı' falan deniyor ya, öyle bir şey yok, Maliye'nin kendi harcamaları toplam Maliye bütçesinin yüzde 1-2'si falan değildir. Biz onu başka kurumlara vermek üzere kendi bütçemize koyuyoruz. Yani Maliyenin bütçesi en büyük bütçe değil" ifadelerini kullandı.

"Çalışanları ve emeklileri enflasyona ezdirmeyeceğiz"

Şimşek, ikinci en önemli harcama kaleminin sağlık harcamaları olduğunu belirterek, 2015 yılında sağlık için toplam da merkezi bütçe ve sosyal güvenlik kurumu üzerinden 80,9 milyar lira harcama yapılacağını, bu rakamın 2002'ye göre 5 kattan fazla bir artışı ifade ettiğini bildirdi.

Kamu yatırımlarına 2015 yılında yatırım ödenekleri için 48,4 milyar lira ayırdıklarını kaydeden Şimşek, "Yıl içinde performansımız iyi olursa ki iyi olma ihtimali var, muhtemelen bu rakamların üzerine çıkar, ama şimdilik biz bu rakamı öngörüyoruz. 2002'ye göre bu 6 kattan fazla bir artışı ifade ediyor. Ama toplam kamuya bakacak olursanız, toplam kamu ne kadar yatırım harcaması yapacak? 88,5 milyar liraya çıkmış olacak. Bu yüzde 17'lik bir artışı gösteriyor" şeklinde konuştu.

Şimşek, çiftçiye 2015'te doğrudan 10 milyar kaynak ayırdıklarını ama KİT'lerin finansmanı, diğer müdahale alımları, kredi sübvansiyonu gibi kalemleri de dikkate alındığında 13,1 milyar lirayı çiftçimize aktaracaklarını dile getirdi.

Çalışanların ve emeklilerin de gözetildiğine işaret eden Şimşek, bu yıl artışların toplu sözleşme çerçevesinde gerçekleştiğini söyledi. Şimşek gelecek yıl da toplu sözleşmenin gereği olarak yüzde 3+3 öngördüklerini, ancak enflasyonun öngörülenden yüksek çıkması halinde farkı da vereceklerini ve 2015'te çalışanları, emeklileri enflasyona ezdirmeyeceklerini vurguladı.

Şimşek, sosyal hizmetler ve yardımların da bütçenin önemli bir kalemini oluşturduğuna dikkati çekerek,  2015'te sosyal harcamalar için ayrılan kaynağın 32,9 milyar liraya çıkartılacağını söyledi. Sosyal güvenlik sistemini güçlü şekilde desteklemeye devam edeceklerinin altını çizen Şimşek, gelecek yıl sosyal güvenlik kurumlarına 80,6 milyar lira transfer yapılacağını bildirdi.