---

---

Hürriyet Yazarı Özgür Bolat’ın yazısı.

Yanıttan emin değilseniz, aklınıza ilk gelen şıkkı işaretleyin çünkü akla ilk gelen doğru yanıttır, diye tavsiye verirler sınava giren öğrencilere.

Öğrencilerin %70’den fazlası da buna inandığını ifade etmiş.

Bu, gerçekten böyle mi?

Sınavda aklınıza ilk gelen şık, doğru yanıt mıdır?

ARAŞTIRMA SONUÇLARI

Bunun yanıtını öğrenmek için araştırmalara bakmak gerekiyor.

Bu konuda 60’dan fazla araştırma yapılmış.

Sonuçlar hep aynı.

Aklınıza ilk geleni işaretlemek, bilinenin aksine daha az avantajlı.

(Tabii ki emin olmadığınız durumlardan bahsediyorum. Yanıtını kesin olarak bildiklerinizden değil.)

İSPAT

Elektronik ortamlarda yapılan sınavları analiz etmek çok kolay.

Bir araştırmada, araştırmacı  elektronik ortamda yapılan bir sınavda öğrencilerin yanıtlarını değiştirdikleri soruları analiz ediyor ve şunu buluyor.

Öğrencilerin yanıtı değiştirdiği sorularda, yanlıştan doğruya değiştirme oranı,  doğrudan yanlışa değiştirme oranından çok daha yüksek.

BAŞKA ARAŞTIRMALAR

Başka bir araştırmada da sınav kağıdı üzerindeki silinmiş şıklar inceleniyor.

Sonuç yine aynı. Yanlıştan doğruya değiştirme oranı çok daha yüksek.

Texas Üniversitesi’nden Prof. Ludy Benjamin 1923’ten bu yana bu konuda yayımlanmış tüm araştırmalara bakıyor ve aynı sonucu buluyor.

(Dikkat edin! Akla ilk gelen her zaman yanlıştır demiyorum. Sadece oran daha fazla diyorum.)

YANIT DEĞİŞTİRME

Bu araştırmalarda önemli bir bulgu daha ortaya çıkıyor.

Başarılı öğrenciler, başarısız öğrencilere göre daha çok yanıt değiştirmiş.

NEDEN BÖYLE?

Peki, aklınıza ilk geleni işaretleyin yanılgısı nasıl ortaya çıktı?

Bunun hafıza ile ilgisi var.

İnsanlar doğrudan yanlışa çevirdiği soruları daha çok hatırlıyor.

‘Hay Allah! Ne güzel doğru yapmıştım. Değiştirdim.’ diyor. Kızgınlık hissediyor. Duygu yüklü anlar da daha çabuk hatırlanıyor.

Ama yanlıştan doğruya çevirdikleri soruları çok hatırlamıyorlar.

Zaten sınav sonrası doğru yapılan sorular çok ender analiz ediliyor.

NEDEN İLK AKLA GELEN DOĞRU DEĞİL?

Peki neden akla ilk gelen yanıt her zaman  doğru değil?

Zaten sorudan eminseniz, akla ilk gelen doğru. Ama emin değilseniz bu soru çetrefilli bir soru demek.

Çetrefilli sorularda da genelde bir çeldirici oluyor. Çeldirici olarak da soruyu hazırlayanlar akla hemen gelebilecek şıkları seçiyor.

Bu ayırt edici sorularda da öğrenciler tabiri caizse hemen çeldiriciye atlıyor.

Özellikle bu sorularda iki kez düşünmek gerekiyor.

SONUÇ

Sonuç olarak sorudan eminseniz sorun yok. Akla ilk geleni hemen işaretleyin.

Ama emin değilseniz yanıtlarınızı değiştirmekten korkmayın ve aklınıza ilk gelen yanıtın doğru olduğunu varsaymayın.

Hafızanızı biraz daha zorlayın ya da farklı yöntemler ile soruyu bir kez daha düşünün.

Sınavda herkese başarılar.

Ha! Bir de unutmayın, hayat sınavı ve mutluluğu bu sınavdan daha önemli.

Rahat olun.

(Hürriyet Yazarı Özgür Bolat)