Logo

Eğitim sistemi düzelme yolunda: Okullar adına kavuşuyor

Kategori: Gündem
Cumartesi, 10 Mart 2012 13:24 tarihinde oluşturuldu



Prof. Dr. İrfan Erdoğan - Talim ve Terbiye Kurulu Eski Başkanı

irfan_erdoganOkul (school-schule) eğitimin örgün olarak gerçekleştirildiği yerin adını ifade eden bir kavramdır.  Avrupa kültür-bilim havzasında okul, ekol anlamında da kullanılır. Ekol (okul), örneğin viyana ekolü-okulu, Frankfurt ekolü gibi belli bir epistemolojiye sahip olup ortak bir düşünce etrafında toplanan çevre için de kullanılır.
Geçen hafta yeniden düzenlenen üniversite öncesi okul sisteminin yapılanmasında sekiz yıla karşılık gelen devrenin” ilköğretim birinci kademe” ve “ilköğretim ikinci kademe” olarak adlandırılmasının yanlış olduğunu dolayısıyla bu kademelerin adının açık bir şekilde konmasının gerekli olduğunu belirtmiştik.  Eskiden olduğu gibi İlk kademe için “ilkokul”, ikinci kademe için de “ortaokul” şeklinde bir adlandırmanın olması gerektiğini ifade etmiştik.
TBMM Eğitim Komisyonu bu konuda adım attı ve verilen bir önergeyle okulların 1998 yılında değiştirilen adlarını bir anlamda iade etmiş oldu.  Bu böyledir. Okullar başka ülkelerde de kendi öz dilinden hareketle birinci, ikinci diye değil özgün ve anlamlı kelimelerle(primary, elementary, Shogakko, secondary, middle, middle, Chugakko ) ifade edilir. Bizim de çocuklarımızın ilk okul yıllarını geçirdiklerin okul “ilkokul”, orta okul yıllarını geçirecekleri okul da “ortaokul” olarak anılacaktır.
Komisyona bir eğitimci olarak teşekkür ediyorum. Kavramların ve adlandırmaların doğru yapılmasının, dünya eğitim sistemlerini 25 yıldır izleyen ve son yıllarda eğitimde yaşanan kavramsal talan (çoklu zeka, öğrenci merkezli eğitim, ezbersiz eğitim, yapılandırmacı eğitim vs) ile mücadele eden bir eğitimci olarak ne kadar önemli olduğunu yaşıyor ve biliyorum.
Adlandırma ile ilgili atılması gereken çok önemli bir adım daha bulunmaktadır.  1851 yılında bu yana ilk ve orta düzeydeki okullarımız bir şekilde kendi kullandığımız dilden hareket ederek sıbyan, rüşdiye, idadi, ortaokul gibi adlarla anılmasına rağmen ortaöğretim kademesindeki okullarımız kendi öz adını bir türlü bulamamıştır. Osmanlı son döneminde “sultani” olarak adlandırılmıştır. Daha sonra da Fransa pedagojisinin etkisiyle kurulan Galatasaray lisesinin yarattığı alışkanlıkla ortaöğretim okullarımızın adı “lise” olarak söylene gelmiştir.
Şimdi madem yeni bir adım atılıyor, her anlamda en iyisini yapmaya çalışmak gerekir. Bu açıdan “ilkokul” ve “ortaokul” adlandırmasıyla atılan adım ne kadar doğruysa aynı şekilde lise şeklinde devam eden adlandırmanın da değişmesi ve ilk, orta kavramlarının davamı niteliğinde “yüksek” kelimesi kullanılarak ortaöğretim okullarımız için “yüksekokul”  adı konmalıdır.
Ortaöğretim kademesi genelde bu kelimeyle (yüksek) ifade edilmektedir. Nitekim ABD’de, İngiltere’de ve daha bir çok ülkede ortaöğretim kurumları “high school” ve benzeri kavramlarla adlandırılmaktadır.   Ortaöğretim okullarımız için bize ait olmayan “lise” şeklinde yaptığımız adlandırmayı değiştirmeliyiz.  Önermiş olduğumuz “Yüksekokul” Türkiye’de şimdiye kadar yanlış bir şekilde ortaöğretim sonrası için kullanılmış olsa da kelimenin ilk, orta diye sıralanan kavramsal adlandırmaya da uygun olduğu ortadadır.
Bu gerçekleşirse ilkokullarımız, ortaokullarımız ve yüksekokullarımız olacaktır. Doğrusu da budur.

YASAL UYARI:

Yayınlanan köşe yazısı ve haberlerin tüm hakları ESM Yayıncılığa aittir. Kaynak gösterilse dahi köşe yazısı/haberin tamamı özel izin alınmadan kullanılamaz.