Yurt dışındaki üniversitelere başvuru sırasında gündeme gelen referans mektupları çok sözü edilen ancak içeriği pek bilinmeyen konulardan biri. Fullbright Eğitim Komisyonu Akademik Danışmanı Süreyya Ersoy'un konuyla ilgili yazısını ilgiyle okuyacağınızı umuyoruz.
Amerikan üniversitelerine başvuru yapılırken referans mektuplarının çok önemli ve ağırlıklı bir yeri vardır. Referans mektupları esas itibariyle, öğrencinin öğretmenleri tarafından yazılan ve öğrenciyi başvurduğu okula tavsiye eden yazılardır.
Referans mektupları özellikle yabancı öğrencilerin kabulünde bir rol oynayabilir. Çünkü Amerika'da kayıt kabul ilgilileri diğer ülkelerin eğitim sistemini her zaman tam ve doğru olarak bilmediklerinden yanlış değerlendirme yapabilirler. Referans mektuplarıyla tereddütlü noktalara açıklık getirilerek öğrenci aleyhine yanlış kararların önüne geçilebilir.
Referans mektupları öğrencinin akademik durumunu en iyi bilen kişilerce, yani esas olarak öğrencinin öğretmenleri tarafından yazılmalıdır. Yüksek lisans veya doktora programlarına başvuranlar için referans yazacak kişinin mutlaka profesör olması mecburiyeti yoktur. Doçentler, yardımcı doçentler ve yerine göre okutmanlar da referans verebilir. Diğer taraftan, başvuruda bulunan kişi herhangi bir işyerinde çalışıyorsa amirinden de ayrıca referans mektubu alabilir.
Amerikan üniversitelerine başvuran öğrenciler konumları itibariyle etkileri olur düşüncesiyle bakanlardan, parlamento üyelerinden, generallerden, rektörlerden vs. referans mektubu almaya teşebbüs etmemelidirler. Böyle kişilerin verecekleri referans ancak öğrenciyi akademik yönden veya iş münasebeti ile tanıdıkları taktirde bir anlam taşır. Referansı yazan kişinin öğrencinin akademik başarı durumunu, çalışmalarını,plan ve hedeflerini tam olarak bilmeden yazacağı basmakalıp bir mektup herhangi bir kıymet taşımayacağı gibi,bazen olumsuz bir etki de bırakabilir.
Referans mektupları çok özenli ve açık, anlaşılır bir dille hazırlanmalıdır. Baştan savma ve belirsiz ifadeler kullanarak yazılmış referans mektupları yararlı olmak bir yana çoğu zaman olumsuz bir izlenim bırakır.
Referans mektupları gerçekçi ve inandırıcı olmalıdır. Mübalağaya kaçmamalı, bununla birlikte öğrenci hesabına gereksiz tevazudan da kaçınılmalıdır. Örneğin en başarılı öğrencisi için referans verecek profesör, o öğrencinin başarısını açıkça belirtmeli, vurgulamalıdır. Buna karşılık herhangi bir dersten ancak geçer not alabilmiş bir öğrenci için o dersin hocasının " Hayatımda böyle müthiş talebe görmedim, Tanrım bu bir dahi! " diye referans vermesinin hiçbir değerinin olmayacağı açıktır.
Referans mektubunu veren kişi öğrenciyi ne vesile ile ve ne zamandan beri tanıdığını (iki sene boyunca benden şu dersleri aldı, gibi) belirtmeli,öğrencinin akademik durumu,çalışmaları, sınıfa katkısı, diğer öğretmen ve öğrencilerle ilişkisi ve etkileşimi gibi hususlarda bilgi vermelidir.
" Sınıftaki en iyi üç öğrencimden biridir " veya " Sınıftaki öğrencilerin üst %10'u içindedir " gibi karşılaştırmalı ifadeler kullanmalıdır. Mesela sınıfın birincisi olan öğrenci için hocasının bunu belirten bir referans vermesi Amerikan üniversitelerine girişte büyük önem taşıyacaktır. Ayrıca,referans veren kişi, öğrencinin ders dışı çalışmaları,kültürel faaliyetleri gibi konularda da bilgi sahibi ise bunları belirtmelidir.
Öğrenciye referans veren kişi, Amerika'da tanınan bir bilim adamıysa, ya da en azından öğrencinin başvurduğu üniversitede tanınıyorsa, öğrencinin kabul şansı artabilir. Aslında en önemli konu 'iyi' referans gönderebilmektir. Bunun için öğrenciler en fazla başarı gösterdikleri derslerin hocalarından referans almayı tercih etmelidirler. Bununla beraber,Amerika'da sözgelimi biyoloji okumak isteyen bir öğrencinin kabulünde biyoloji hocasından alacağı referansın, mesela, beden eğitimi hocasından alacağı referansına nazaran daha etkili olacağı da açıktır.
" Fena bir öğrenci sayılmaz; iyi çocuktur, idare eder " veya " Her ne kadar benden bir yıl ders aldıysa da kendisini pek tanımıyorum; umarım başarılı olur " türündeki referanslar mektupları öğrencinin aleyhindedir. Bundan daha iyi referans mektubu yazamayacak hocaların bunu açıkça öğrenciye belirtmeleri iyi olur.
Üniversiteler, her öğrenciden genellikle 2-3 referans mektubu isterler. Bazılarının zamanında ulaşmaması ya da kaybolması, bazılarının ise yetersiz sayılması tehlikesine karşı istenilenden fazla referans mektubu gönderilebilir. Bir çok kişiden iyi referans mektubu alabilecek üstün başarılı bir öğrencinin istenenden fazla referans mektubu göndermesinin hiçbir hiç bir sakıncası olmadığı gibi yararı da büyüktür.
Referans mektupları İngilizce olarak yazılmalıdır. Referansı veren kişinin İngilizce 'si yeterli değilse, mektup İngilizce'ye tercüme edilmeli ve mümkünse bu tercümede referansı veren şahıs tarafından imzalanmalıdır.
Referans mektupları, normal olarak, referansı yazan kişi tarafından ayrıca postalanmalıdır. Öğrenci, referansı verecek kişiye üzerine posta pulu yapıştırılmış ve adresi yazılmış zarflar verebilir. Öğrenci referans mektuplarını diğer başvuru evrakı ile birlikte gönderme yolunu seçerse,referans mektuplarının en azından kapalı ve referansı yazan kişi tarafından kaşelenmiş ve veya imzalanmış zarflarda bulunması etki açısından daha iyi olur.
Her hocanın referansı ötekinden farklı olmalıdır. Aynı metni aynı daktiloda yazarak ya da fotokopi ile çoğaltarak başka hocalara imzalattırıp bunları başvuruda bulunduğunuz üniversiteye göndermekten de kaçınılmalısınız. Bir referans mektubundan fotokopiler çıkartarak değişik üniversitelere göndermekten de kaçınılmalıdır. Bütün kopyalar ayrıca imzalanmış olmalıdır. Zaten bir çok üniversitenin kendi referans mektupları vardır.
Öğrenci kendisini tanıyan kişilerce verilen ve kapsamı yukarıda açıklanan yazılardan başka bilimsel, sportif vs. sahalarda göstermiş olduğu başarıları belirten belgelerin İngilizce çevirilerini de referans mektuplarına ek olarak gönderilebilir. Bunlar örneğin okul birincisi olduğunu ya da sözgelimi 82 kişi içinde ikinci olduğunu belirten resmi bir yazı, teşekkür mektupları, Türkiye'de yapılmakta olan üniversite giriş sınavlarında alınmış yüksek bir derece,müsabakalarda kazanılmış derece ve ödüller olabilir.
Sözün kısası referans mektupları Amerikan üniversitelerine girişte, İngilizce bilgi düzeyi,akademik başarı durumu, şart koşulan testlerde alınan puanlar ile birlikte en önemli faktörler arasındadır
YASAL UYARI:
Yayınlanan köşe yazısı ve haberlerin tüm hakları ESM Yayıncılığa aittir. Kaynak gösterilse dahi köşe yazısı/haberin tamamı özel izin alınmadan kullanılamaz.