---

---

YGS/LYS-2012 Tercih Tüyoları

Oktay Aydın

Eğitim Uzmanı

Üniversite Giriş Sisteminde, ilk aşama olan Yükseköğretime Geçiş Sınavı YGS-2012’nin uygulanması ve sonuçlarının açıklanmasının ardından, ikinci aşama olan Lisans Yerleştirme Sınavları LYS-2012’ler de uygulandı. Sonuçlarının açıklanmasına da sayılı günler kaldı. Sınavların uygulanmasını ve puan sonuçlarının açıklanmasını, Tercihler-2012 süreci izleyecek. Bu süreçte yol gösterici olacak olan “YGS/LYS-2012 Kontenjanlar Kılavuzu” da ÖSYM’ce yayımlandı.

Üniversite adayları tercihlerini nasıl yapacak, nelere dikkat edecek?

Bu soruya üç farklı açıdan yanıt vermek gerek:

1-      Meslek seçimi ilkeleri

2-      Seçilecek programlara ilişkin sayısal veriler

3-      Teknik olarak tercih aşamaları

 

1. 1.Meslek Seçimi İlkeleri

• Meslek seçimi, adayların, meslekler arasından kendine en uygun olanı seçmesidir.
• Bu seçimde en önemli nokta, olmak istenen meslek ile yapabileceği mesleğin ve ileride ona başarı-para getirecek mesleğin buluşturabilmesidir.
• Bu süreçte, sonuçta meslek seçimi yapılıyor gibi algılansa da, şu anda seçilenin üniversite ve bölüm olduğu unutulmamalıdır.
• Okutulan dersler, proje ve çalışmaların türü mutlaka araştırılmalıdır. Adaya uymayan derslerin ve çalışmaların olduğu programlar, salt o mesleğe sahip olmak istiyorum diye seçilmemelidir.
• Ayrıca, üniversite seçerken, mutlaka, kişisel gelişime ne tür bir katkı sağlayacağı, üniversitenin genel olarak neler sunduğu ve saygınlığının ne olduğuna da dikkat edilmelidir.
• İlgi, yetenek ve değerlerin yanı sıra, dünyadaki tüm gelişmeler de izlenmelidir. Üniversite öğreniminin 4-5 yıl süreceği, işe başlamanın da 4-5 yıl alacağı göz önünde tutulmalı ve projeksiyonlar 10-15 yıl sonrasına göre yapılmalıdır.

 

1. 2.Seçilecek Programlara İlişkin Sayısal Veriler

 

ADAY TÜRÜ	YGS-2012		YGS-2011
	SAYI	%	SAYI	%
Yalnız Sınavsız Geçiş İçin Başvuran	57.744	2,96	67.397	3,83
YGS'ye Giriş İçin Başvuran	1.895.479	97,04	1.692.144	96,17
Başvuran Tüm	1.953.223		1.759.541
YGS'ye Giren	1.837.737	96,95	1.648.635	97,43
Girmeyen	57.742	3,05	43.509	2,57
Sınavı Geçerli Olan	1.837.344	99,98	1.648.240	99,98
Puanı Hesaplanamayan	50.805	2,77	38.269	2,32
Puanı Hesaplanan	1.786.539	97,23	1.609.971	97,68
< 140 Puan Alan	187.587	10,50	126.061	7,83
> 140 Puan Alan	1.598.952	89,50	1.483.910	92,17
140 -180 Arası Puan Alan	287.633	16,10	202.373	12,57
> 180 Puan Alan	1.311.320	73,40	1.281.537	79,60
< 180 Puan Alan	475.219	26,60	328.434	20,40

ADAY TÜRÜ	LYS-2012				LYS-2011
	SAYI		%		SAYI		%
LYS Başvuran	871.313	66,45		895.089		69,84
Başvurmayan	440.007	33,55		426.537		30,16
LYS-1	619.133	71,06		625.204		69,85
LYS-2	308.702	35,43		293.791		32,82
LYS-3	666.163	76,46		681.091		76,09
LYS-4	385.659	44,26		378.048		42,24
LYS-5	49.543	5,69		41.731		4,66

Program Türü	2012		2011		2010
	Kontenjan	%	Kontenjan	%	SAYI	%
Lisans	547.194	58,36	431.768	56,84	316.736	49,56
Ön Lisans	366.181	39,05	303.948	40,01	300.563	47,03
Özel Yetenek	24.301	2,59	23.952	3,15	21.779	3,41
Toplam	937.676		759.668		639.078

	LİSANS
	2012	2011	2010
Devlet	469.686	310.877	299404
Vakıf	60.975	51.066	44179
KKTC	14.811	14.696	15356
Yurt Dışı	1.722	2.054	2029
Toplam	547194	380.704	362.978

	ÖNLİSANS
	2012	2011	2010
Devlet	334.263	276.167	276917
Vakıf	30.144	25.932	32063
KKTC	1.674	1.699	1706
Yurt Dışı	100	150	150
Toplam	366181	305.959	312.846

	ÖZEL YETENEK
	2012	2011	2010
Devlet	17.877	17.228	15.201
Vakıf	4.187	4.347	4.493
KKTC	2.141	2.277	2.132
Yurt Dışı	96	100	294
Toplam	24301	25.963	24.130

	TÜM
	2012	2011	2010
Devlet	821.826	604.272	591.522
Vakıf	95.306	81.345	80.735
KKTC	18.626	18.672	19.194
Yurt Dışı	1.918	2.304	2.473
Toplam	937676	712.626	699.954

1. 3.Teknik Olarak Tercih Aşamaları

• YGS/LYS-2012 tercihlerinin internet ortamlarına giriş işlemleri 23 Temmuz-3 Ağustos 2012 tarihleri arasında yapılacak.
• Puanlar önce ham olarak hesaplanıyor.
• Her aday diploma puanını 5 ile çarparak tahmini AOBP’sini de hesaplayabilir.
• AOBP’leri tüm bölümler için 0,12 ve meslek-teknik lise mezunları kendi alan tercihlerine 0,18 ile çarpıp ayrıca eklemeliler. Böylece her aday tahmini Yerleştirme YGS/LYS puanlarını hesaplamış olur.
• Tüm bunlar sonuç belgelerinde olacak. Her aday YGS/LYS-2012 Sonuç Belgesini iyi incelemelidir. Belgede

1. oY-YGS ve Y-LYS puanlarını ve başarı sıralarını görecekler.
2. oY puanları, zaten ham puanlarına, AOBP’leri 0,12 ile (mesleki ek puanlı alanlar için 0,18 ile) çarpılarak katılmış olarak veriliyor. Ayrıca çarpıp eklemelerine gerek kalmayacak. AOBP’li puanlara Yerleştirme (Y) puanları denir.

• Bu puanları ve öğrenim görmek istediği üniversiteleri-bölümleri bir arada değerlendirerek bir taslak tercih listesi oluşturulabilirler.
• Adaylar, bu listeye uyan bölümlere ilişkin

1. oHangi dersler var? Ne tür projelere, uygulamalara yer veriliyor?
2. oMezun olununca ne tür işler yapılabiliyor?
3. oNe tür özellikte olanlar bu bölümde başarılı oluyor? Türü sorulara yanıt arama çalışmalarına başlamalılar.

• Adaylar, bu listeye uyan üniversitelere ilişkin

1. oAkademik kadrosu nasıl?
2. oÖğrencilere sunduğu, bireysel gelişim, öğrenci kulüpleri, spor, sanat ve kültürel etkinlikleri neler?
3. oYurt dışı diğer üniversitelerle işbirliği nasıl? Hangi yabancı dilleri ne düzeyde öğretiyor?
4. oMezunlarının iş bulma oranları neler?
5. oYurt, yemek, kampüs olanakları nasıl? Hangi şehirde? Kampüsü, kent içinde mi, kent dışında mı? Türü sorulara yanıt arama çalışmalarına başlamalılar.

• Kendi kişiliklerine ve kariyer hedeflerine uygun seçtikleri bölümlerin hangi üniversitelerde olduğunu araştırmalılar.
• 2012 Üniversiteler ve programlara ait, kontenjanlar ve 2011 taban puanı, başarı sırası, özel koşulları vs bilgileri içeren Kontenjanlar Kılavuzu-2012, yayımlandı.
• Bu kılavuz yardımıyla, öğrenim görmek istediği bölümlerin hangi üniversitelerde olduğunu, puan türünü, kontenjanını, 2011’de en son giren adayın Y-puanını ve Y-başarı sıralarını, varsa özel koşullarını vs bulabilirler.
• Öngörü için bakılan 2011 Taban Puanları da Y puanlarıdır.
• Öngörü için bakılan taban puanlarının yanı sıra Y-Başarı Sıralarına da bakmakta yarar var.
• Hem taban puanları hem de başarı sıraları 2011’i yansıtıyor. 2012’de değişiklik göstermesi kaçınılmaz.
• Özellikle bu yıl AOBP sisteminde köklü değişiklik var.
• Tüm bunlar, 2012 taban puanların 2011 taban puanlarından bir hayli farklı kılabilir.
• Ayrıca, bunlar, 2012 başarı sıralarını da, 2011 başarı sıralarından bir hayli farklı kılabilir. Tercihlerde buna dikkat etmekte yara var.
• Tercih sürecinde, 2011 taban puanların 2012’de 15-20 puan -/+ olabileceği ya da sıraların -/+ % 3 değişebileceği göz önünde tutulmalıdır.
• Tüm adaylar bu süreci iyi değerlendirerek sağlıklı tercihler için kullanmalı.
• Kendi 2012 puan ve sırasına göre, 15-20 puan alt ve üst, başarı sırasının yarısı kadar alt ve üst aralıklarda olabilecek bölümleri belirlemeli.
• Bu bölümleri ve üniversiteleri araştırmalı, gidebiliyorlarsa bizzat giderek gezmeli ve bilgi almalılar.
• YGS’de 140 ve üstü alan adaylar ön lisans ve AÖF programlarını tercih edebilecekler. YGS’de 140 ve üstü alan adaylar ayrıca özel yetenek sınavı ile alan lisans programlarına da başvurabilecekler.
• YGS’de 180 ve üstü alan adaylar meslek liselilere ek puan verilen YGS puanları ile alan lisans programlarını tercih edebilecekler.
• LYS’lerde 180 ve üstü alan adaylar lisans programlarını tercih edebilecekler.
• Bölümlerinin neler olduğu, hangi üniversitelerde bulunduğu, hangi YGS/LYS puan türü ile öğrenci alacağı,   “YGS/LYS-2012 Yükseköğretim Programları ve Kontenjanları Kılavuzu” “Tablo 4” (Lisans)  ve “Tablo 3a”, “Tablo 3b”de (önlisans) belirtilecektir. Tercihler Yerleştirme YGS/LYS Puanlarına (Y-YGS/LYS) göre yapılacaktır.
• “Tablo 5”te yer alan Özel Yetenek Sınavı ile öğrenci alan lisans programları tercih listelerinde yer almayacak, adaylar ilgili üniversitelere bizzat başvuracaktır.
• Özel Yetenek Sınavı ile alan bölümlerin neler olduğu “YGS/LYS-2012 Yükseköğretim Programları ve Kontenjanları Kılavuzu” “Tablo 5’te” belirtilmiştir. Özel Yetenek Sınavı ile alan bölümlerin nasıl öğrenci alacağı, ne tür ve kaç sınav yapacağı, ilgili üniversitelerce adaylara, başvuruları sırasında bildirilecektir.
• Yapılabilecek toplam tercih sayısı 30’dur. Tüm tercih haklarının kullanılması zorunlu değildir. Adaylar 30’u aşmayacak biçimde diledikleri kadar tercihte bulunabileceklerdir. Bölümler, en çok girilmek istenenden, en az istenene doğru sıralanır ve başarı sırası, minimum puan açısından, istek sırasını oynatmayacak biçimde, gözden geçirilir. Tercih edilen yükseköğretim programının hangi üniversitede ve hangi şehirde olduğu, öğretim dili ve süresi, programın özel koşullarının olup olmadığı kılavuz yardımıyla iyice irdelenir.
• Minimum puan, bir bölüme bir önceki yıl YGS/LYS’de yerleştirilen (kontenjan sayısına göre) son öğrencinin ilgili puan türündeki Y-YGS/LYS puanıdır. Sabit bir değer değil, değişkendir. YGS/LYS-2012’de aynı kalabilir, artabilir ya da düşüş gösterebilir.
• Yerleştirme, merkezi olarak yapıldığından ve yerleşme oranı çok düşük olduğundan,  adaylar tercihlerinin, minimum puan açısından, kendi Y-YGS/LYS puanlarının +/- 15; başarı sırasının yarısı kadar alt; 2 katı kadar üst aralıktan olmasına dikkat etmelidir.
• İstenmeyen bir yükseköğretim programına tercihler arasında ne olursa olsun yer verilmemelidir. Daha çok istenen bir yükseköğretim programı, salt yüzdelik dilim, minimum puan ya da başka bir nedenden ötürü daha az istenen bir programın altına alınmamalıdır. Kimilerince sanal olarak oluşturulan “ölü ya da hasta tercih” kavramları gerçek değildir. Tercihin, yani bir bölümü ve üniversiteyi, başka bir bölüm ya da üniversiteden daha çok istemenin hastalık ya da ölümle hiçbir ilgisi yoktur.
• Yerleştirilmede tercih sırasının adayın isteğini belirtmenin ötesinde bir önemi, yerleşme avantajı yoktur. Aday, kaçıncı sıraya yazmış olursa olsun, tercih ettiği bir bölüme, diğer tercih eden adaylarla birlikte Y-YGS/LYS puanlarına göre sıralanmış olarak ve kontenjan dahilinde yerleştirileceklerdir. Tercih sırası sadece adayın önceliklerini ÖSYM’ye bildirmiş olması açısından önemlidir.
• Eğer iki aday,eşit Y-YGS/LYS puanına sahip olursa; başarı sırası aynı olmaz:

1. oo puan türünde HAM YGS/LYS puanı yüksek olanın başarı sırası yüksek olur,
2. oo da eşitse, o puan türünün ana alan testleri neti daha yüksek olanın başarı sırası yüksek olur.