Eğitim Tercihi

YGS'ye girecek adaylar sınav öncesi ve sınav anında nelere dikkat etmeli? YGS'de sınav heyecanını ve kaygıyı yönetebilmenin püf noktaları neler? YGS öncesi nelerden kaçınmak gerekir ve motivasyon için nelere dikkat edilmeli? YGS'de başarılı olmak için yapılması gerekenler? Alparslan Dartan YGS adayları için yazdı...

Bu yıl 2014-ÖSYS’ye toplam 2 milyon 86 bin 87 aday başvuru yaptı. Bu adaylardan 2 milyon 7 bin 659’u Pazar günü gerçekleştirilecek olan YGS’ye girmek istediğini belirtmiştir. Başvuru yapanların 850.840’ı henüz bir ortaöğretim kurumundan mezun olmayan son sınıf öğrencilerinden, 1.235.247’si de geçmiş yıllarda bir ortaöğretim kurumundan mezun olmuş olan adaylardan oluşmaktadır.

Bu sınavlarda yaklaşık 851 bin aday ilk büyük sınav deneyimini yaşayacaklar. Sınavlarda başarıyı hedefleyen öğrenci ve velilerin sınavlara hazırlık sürecinde yaşadıkları duygular zaman zaman değişiklik gösterse de temelinde heyecan, endişe ve  kaygı vardır.

Aslında sınavlar belirli bir alanda edinilen bilgi ve becerilerin düzeyini belirlemek için yapılan bir değerlendirme sürecidir ve sınırlı alandaki bilgi ve becerilerin öğrenilmişlik düzeyini ölçer. Kaygı ise, kişinin bir uyaranla karşı karşıya kaldığında yaşadığı, bedensel, duygusal ve zihinsel değişimlerle kendini gösteren bir uyarılmışlık halidir.

Sınav ve sınanma durumlarında gözlenen duygusal durumun adı kaygıdır. Sınav kaygısı yaşayan gencin, davranışsal açıdan bir kaçınma eğilimi içine girdiği, özellikle kas gerginliği, kalp atışlarında artış, tükürük bezlerinin aşırı çalışması, terleme ve mideye asit salgılama gibi temeli psikosomatik ama belirtileri fizyolojik tepkiler gösterdiği görülür. Düşünsel tepkiler açısından da performans düşüklüğünün, başarısızlığın ve bunların doğurabileceği “vahim” sonuçların üzerinde irrasyonel düşüncelere daldığı görülür.

Bu nedenle sınav kaygısının temelinde sandığımız gibi sınavlar değil, sınavlara kişilerin yakıştırdığı anlamlar, yönelttiği düşünsel tepkiler, iç konuşmalar, yorumlar ve sübjektif değerlendirmeler yatmaktadır.

Sınav kaygısı bir kısır döngü;

Sağlıklı olan bu duygu, yoğun yaşanmaya başlanırsa ve diğer insanlarla ilişkileri, kişinin yaşamını olumsuz yönde etkilerse rahatsızlık boyutu ortaya çıkar. Her şeyin fazlası zararlı olduğu gibi kaygının da fazlası zararlıdır. Düşüncelerdeki aksaklıkların neden olduğu kısır döngü kırılamadığında sorun maalesef daha da büyür.

Bu kısır döngüyü sınava yönelik  hazırlıklarımızı zamanında ve yeterince yapmakla ve psikolojik olarak kendimizi iyi hissederek kırabiliriz.

Adaylar İçin; Düşünceleri Yeniden Yapılandırmak/Sınav Öncesinde Bilinmesi ve Yapılması Gerekenler

Kalan 1-2 Günde Zamanınızı İyi Değerlendirin

Kaygı zaman düzensizliklerine yol açar ve bu da kaygıyı daha da arttıran sonuçlara neden olur. Bunu kırmanın yolu zamanı iyi planlayabilmekten geçer. Zevk aldığımız şeylere ve hobilerimize hafta içinde en az birkaç saat ayırmalıyız. Sinema yada açık havaya çıkmak gerginliği azaltır. Enerjiyi ve olumluluğu artırır.

Hareket İyidir

Gerginlik bizi aşırı hareketliliğe veya donukluğa itebilir. Sınavın çok yaklaştığı bu günlerde beklenilen tersine daha çok ders çalışmak yerine; fiziki aktivitelere, eğlenceli sporlara zaman ayırmakta yarar vardır. En iyi aktivitelerden biri yürümektir.

Sorunlardan Kaçının

Çatışmalardan kaçmak, sorunları ertelemek, sınav stresinize başka stresler eklememek önemlidir.

Beslenmenize Dikkat Edin

Beslenme düzeni önemlidir. Şekerli gıdaları aşırı almak yerine düzenli beslenmelisiniz. Düşkünlüğünüz var ise bunu olabildiğince sınırlı tutun.

Bedeninize Önem Verin

Uzun çalışma saatleri ve artan zaman baskısı sonucunda bazı öğrenciler şartları daha fazla zorlayarak çalışma sürelerini arttırmak için bazen kahve, çay gibi uyarıcı maddeleri ya da bazı ilaçları kullanmaktadırlar. Mümkün olduğunca bu içecekleri kullanmamaya özen gösterin. Daha doğal içecekler, meyva suları veya bitki çayları deneyin.

Uykunuza Özen Gösterin

Ortalama uyku süresi 8-10 saat arasında değişir.  Normalden daha az ya da daha çok uyku düzeninizi bozabilir, kaygı ve stresinizi artırabilir.

Nefes Alma ve Gevşeme Tekniklerinden Yararlanın

Kas gevşetme egzersizleri, sınavda ortaya çıkabilecek fizyolojik tepkileri kontrol etmenizde yardımcı olur. Aşağıda yer alan önerileri deneyebilirsiniz.

Kontrollü Nefes Alma/Bu yöntem çoğu kaygılı kişinin kaygılı ya da gergin olduğu zaman yeterince derin nefes almadıkları ya da düzensiz nefes aldıkları gözlemine dayanılarak geliştirilmiştir. En az 4 dakika uygulamak gerekir. Bu süre bedendeki oksijen ve karbondioksit dengesini tekrar sağlamak için önemlidir. “4” dakika boyunca yavaşça 4’e kadar sayarak nefes alıp yine yavaşça 4’e kadar sayarak nefes vermeyi deneyin ve daha fazla gevşeyip gevşemediğinize bakın.

Gevşeme bedeninizdeki gerilimden sistematik bir şekilde kurtulmanıza yarar.. Derinlemesine gevşediğinizde bedeninizin neresinde en çok gerilim taşıdığınızın da farkına varırsınız. Bazı gevşeme tekniklerini öğrenmek kaygıyla başa çıkmak için iyi bir yol olabilir.

SINAV YAKLAŞTIKÇA

Son 1 -2 Gün Ders Çalışma

•             Hatırlatma notlarınız var ise onları gözden geçirip, öğrenme değil pekiştirme amacıyla öğrendiğiniz ve bildiğiniz konuları tekrarlayabilirsiniz.

•             Stresli ve yorucu faaliyetlerden uzak durmalısınız.

•             Dinlenmeye çalışmalısınız.

Sınav Akşamı

•             Ağır yemeklerden kaçının.

•             İyi vakit geçirmeye çalışın.

•             Uykusuz kalmayın.

•             Yakınlarınızın moral desteğini alın.

•             Vaktinde yatmaya çalışın.

•             Sınava götüreceklerinizi ve kıyafetinizi hazırlayın.

 Sınav Sabahı

•             Mutlaka kahvaltı yapın.

•             Sınavla ilgili araç gereçlerinizi kontrol edin.

•             Sınav yerine erkenden ulaşın.

•             Kendinizi rahat hissedeceğiniz kıyafetler giyin.

SINAV ANI

Genellikle sınav anını ve gününü düşündüğünüzde içiniz kıpır kı¬pır olur. Size de sık sık olmuştur bu, “O an ne yaşayacağım, ya çok bil¬diğim soruları da yapamazsam?” gibi düşünceler üretmekten kendimizi alamayabiliriz. oysa bunu şimdi yapacağınız yere, yani sınav anına odaklanmak ve ben yapmam gereken hazırlığı yaptım,  heyecanlanıyorum; ama paniğe kapılmayacağım demek ve bu yaşadıklarınızı doğal bir durum diyebilmek önemlidir.

 Kitapçığa Göz Atın

•             Bu durum kesinlikle vakit kaybettirmeyeceği gibi, kitapçığa hakim olmanızı ve heyecanınızın azalmasını sağlar.

•             Muhtemel değişiklikleri görmenizi ve kitapçıkta eksik sayfa, baskı hatası vb. şeyler varsa en baş¬tan düzeltmenizi sağlar.

 En İyi Olduğunuz Dersten Başlamak

•             Sınav başında doğal olan heyecanı kolay atlatmanızı,

•             Vakit kazanmanızı,

•             Az zamanda çok puan kazanmanızı,

•             Moral kazanmanızı sağlar.

 Her Soruya Şans Tanıyın                                                                

•             Kitapçığın tamamını gözden geçirin.

•             En iyi olduğunuz dersten başlayın.

•             Şıklardan önce soru metnini okuyun.

•             Soru köklerini iyi anlayın.

•             Şıkların tamamını mutlaka okuyun.

•             Cevaplarınızı (çok iyi bir sebebi yoksa) değiştirmeyin.

•             İpuçlarını değerlendirin.

•             Yanlışları eleyin.

•             Hiçbir fikriniz yoksa cevap vermeyin (mecbur değilsiniz).

•             Zor sorularla vakit kaybetmeyin. Hiçbir soruda fazla vakit harcamayın, çünkü zor soru kesinlikle daha fazla puan kazandırmaz.

 Tuzak Sorularda Dikkat

•             Yanıltıcı cümle veya sözcüklere dikkat edin.

•             Bazı yanıtlar sorunun içinde gizlidir.

•             “Uzun soru”, “zor soru” demek değildir.

•             Altı çizili veya koyu yazılmış sözcüğe dikkat ediniz.

•             Bütün seçenekleri okumadan doğru yanıtı işaretlemeyiniz.

•             Bir soruda belirli bir süre geçtiği halde çözüme ulaşamazsanız soruyu bırakın.

•             Herhangi bir soruyu üzerinde zaman harcamak gerektiği ve karışık gözüktüğü için otomatik olarak atlamayın.

•             Cevap kâğıdını iyi kodlayın

SINAVDAN SONRA

Kendinizi ödüllendirin. Sınavın sonucunu görmeden olumsuz senar¬yo hazırlamanın bir yararı yoktur. Sınav sonrası için olumlu düşünceler üretmek si¬zi LYS için motive eder .

Anne Babalar İçin; Çocuğunuz İçin Sınav Öncesinde Bilinmesi ve Yapılması Gerekenler

Sınav hazırlığı öğrenciyi yıpratmakta, fiziksel ve psikolojik olarak yormaktadır. Ana-babalar ergenlik-gençlik döneminin bazı değişimlerini de yaşayan çocuklarını sınav kaygısının etkileri ile birlikte tanımakta zorluk çekebilirler. Sınav kaygısını yoğun yaşayan çocuklar gerçek performanslarını kullanmadıklarından yoğun bir karamsarlık yaşayabilirler.

Sınava girecek olan gencin annesi ve babası olarak neleri yapmalısınız.

•             Çocuğunuzdan beklentilerinizi gerçekçi kılın. Bunun için çocuklarınızın bireysel yeteneklerini ve farklılıklarını iyi tanıyıp, neyi başarıp neyi başaramayacağını doğru değerlendirmeniz yetecektir.

•             Çocuklarınız neleri iyi başarıyorsa onları bu konuda desteklemek, neleri yapamayacaklarını söyleyip yargılamaktan çok daha iyidir.

•             Çocuklarınızı kendi istekleriniz ve beklentileriniz doğrultusunda zorlamayın. Çocuklarınızın herkesten farklı bir kişiliğe ve potansiyele sahip olduğunu unutmayınız.

•             Çocuğunuzun kaygılarını sizinle paylaşmasına fırsat verin, onu teşvik edin.

•             Samimi olun, bu konuda zorlanmayın. Sınav sonuçları dâhil hiçbir şey sizi çocuğunuzu sevmekten alıkoyamaz. Onu sevdiğinizi ve sevmeye devam edeceğinizi hep söyleyin. Bu ona iyi gelecektir.

•             Çocuğunuz sizin için değerli ve önemlidir. Ona güvendiğinizi, elinden geleni yaptığına inandığınızı söyleyin.

•             Sizden neler beklediğini, ona nasıl yardımcı olabileceğinizi öğrenin