2014-2015 eğitim ve öğretim yılında farklı düzeylerde olup da 2015 YGS’ye giren aday sayısı 1.987.488 olmuştur. Bu adaylardan 1.368.949’u 2015 LYS’ye başvuru hakkı kazanmıştır. Ancak bu adayların 415.669’u hakları olmasına rağmen LYS’lere girmek için sınav başvuru yapmadı.

2014-2015 eğitim ve öğretim yılında farklı düzeylerde olup da 2015 Yükseköğretime Geçiş Sınavına (YGS) giren aday sayısı 1.987.488 olmuştur. Bu adaylardan 1.368.949’u 2015 Lisans Yerleştirme Sınavlarına (LYS) başvuru hakkı kazanmıştır. Ancak bu adayların 415.669’u hakları olmasına rağmen LYS’lere girmek için sınav başvuru yapmadı. Toplam 953.280 aday sınav harçlarını yatırarak 5 sınav türünde sınava girmeye hak kazandı. 81 il merkezinde ve Kıbrıs’ta, 13-14 Haziran 2015 tarihinde başlayıp ve 21-22 Haziran 2015 tarihlerinde tamamlanan sınavlar sorunsuz geçti. Sınavların tamamlanmasıyla üniversite sınav maratonu bitti ve heyecanlı bir bekleyiş başladı.

LYS sınavlarının bitmesiyle gözler bundan sonra sınav sonuçlarının açıklanmasına ve 6-14 Temmuz’da gerçekleşecek olan YGS/LYS-2015 üniversite tercihleri takvimine çevrildi. Tercihler için öncelikle neler yapılması gerektiğine geçmeden önce geçen yılın verileri ile bu yılın istatistikleri ve üniversite kontenjanlarına kısaca bakmak gerek. Çünkü bu veriler bizlere ve tercih yapacak adaylar ile ailelerine yol gösterici olacaktır.

Sınav Türleri açısından bakıldığında 5 puan türünde geçen yıl ile bu yıl başvuranlar arasında başvuran aday sayısı bakımından LYS 1 puan türünde geçen yıla göre %2’lik bir artış, diğer puan türleri açısından da başvurularda ortalama %2’lik bir düşüş görüyoruz.

Üniversitelerin kontenjanlarına bakıldığında ise özellikle bu yıl Lisans düzeyinde Fen Fakültelerinin kontenjanlarıyla yakından ilgili olan bir kontenjan azalmasının olduğu görülüyor. 2014 yılında Lisans düzeyinde kontenjan sayısı 479.850 iken 2015 yılı için bu rakamın 423.210 olduğu görülüyor. Arada 56.640 gibi az sayılmayacak bir kontenjan azlığı dikkat çekiyor. Toplamda ise bakıldığında 2014 yılında 1.004.204 olan toplam kontenjanını 2015’te, 174.479 azalarak  829.725’e düştüğünü görüyoruz.

YÖK Başkanı Yekta Saraç 2015 kontenjanlarına ilişkin, "Bu sene kontenjanlar belirlenirken öğrenci talepleri, doluluk oranları, fiziki imkânlar, ikinci öğretimlerin durumları, geçtiğimiz yıllarda aşırı yükleme yapılan programların rahatlatılması, program açma için şart koşulan öğretim elemanlarının sayısal ve niteliksel yeterlikleri, ülkemizdeki istihdam imkânları, Milli Eğitim Bakanlığı ve Sağlık Bakanlığının planlamaları ve görüşleri gibi pek çok faktörü dikkate aldıklarını ve önceki yıllara göre daha rasyonel bir planlama yapıldığını belirtmişti. 

Sayın Saraç’ın ifadesiyle bu rasyonel planlamaya dikkatlice bakıldığında kontenjan düşüklüğünün Devlet Üniversitelerinde olduğunu, Vakıf ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde ise tam tersine kontenjan artırımının olduğunu görüyoruz.

Yıllardır seçme ve sıralama sınavları açısından tüm hata, yanlış ve eksikliklerine rağmen ÖSYM kendisi açısından doğru adaylar açısından da en güvenilir olanı yapıyor. Şu an için daha iyisi ve daha doğrusundan söz edemiyoruz. Ülkemizde benzeri sınavlar gibi 2 milyona yakın adayın girdiği YGS ve LYS’ler birer sıralama sınavıdır. Doğal olarak bir adayın sınav sonrasında elde edeceği sıralama ne ise onu hedefe götürecek olan da o sıralamadır, gerçek olan da budur. Bu sıralama da her yıl sınava giren adayların sınavda neyi, ne kadar yapabildikleriyle doğru orantılıdır. Bu yıl sınavların özellikle matematik ve Kimya gibi derslerde farklılık göstermesi adayları şaşırtması kimseyi korkutmamalı. Zor soru ya da ayırt edici soru özü itibari ile adaylar arasındaki farklılıkları ortaya çıkaran sorulardır ve az olmasındansa sınavlarda orta karar bulunmasında yarar vardır.

Hukuk ve Tıp’a taban puan

TIPYÖK, üniversiteye girişte, Hukuk ve Tıp Fakültelerine 2015 yılından geçerli olmak üzere taban puan sınırı getirdi. İlk uygulama bu yıl tıp ve hukuk fakültelerinde başlayacak belki ilerleyen yıllarda  diğer fakültelere de yayılabilecek. YÖK Başkanı Yekta Saraç’ın “Her şey öğretim kalitesini daha da yukarı çekmek için” dediği bu uygulama gerçekten bu bölümleri isteyen tüm adaylar için de doğru bir uygulama. Eğitim ortamlarında daha homojen bir dağılımla tıp doktoru ya da hukuk okumak kaliteyi artıracaktır. Adayların tercihlerini yaparken buna dikkat etmeleri gerekiyor.

Üniversiteye, özellikle de tıp ve hukuk fakültelerine giriş, eskiye oranla, bu yıldan itibaren çok daha zor olacak. Bu yıl, ikinci basamak sınavı LYS’de ilk 40 bine giremeyen tıp fakültelerine, ilk 150 bine giremeyen de hukuk fakültesi tercihinde bulunamayacak. Bu sıralamaların puan karşılığı ise tıp için MF-3’te 400, TM-3’te ise 300 puana yakın. Hukuk fakülteleri bu yıl TM-2 yerine TM-3 puan türüne göre öğrenci alacak bunu da unutmamak gerek.

HUKUK

Geçen yılın (2014 ÖSYS) verilerine bakıldığında;

MF puan türlerinde en son yerleşen adayın başarı sırası 251 bin 980, TM puan türlerinde en sona yerleşen adayın başarı sırası 476 bin 400, TS puan türlerinde en son yerleşen adayın başarı sırası 409 bin 500, DİL puan türlerinde en son yerleşen adayın başarı sırası da 56 bin 600. Bu veriler gösteriyor ki sınava giren her adayın bir yükseköğretim programına yerleşmesi hiç de zor değil.  Aşağıda yer alan veriler LYS de her puan türünde Devlet ya da Vakıf Üniversitesi hiç fark etmez her adayın girebileceği bir yükseköğretim programı mutlaka var. Önemli olan mevcut bilgilerinizi kullanabileceğiniz kadar sakin ve inançlı olun.

LYS PUAN TÜRLERİNE VE 2014 VERİLERİNE GÖRE

YÜKSEK VE EN DÜŞÜK PUANLA GİRİLEN ÜNİVERSİTE VE BÖLÜMLER

YGS/LYS-2015 Üniversite Tercihleri 6-14 Temmuz’da

YÖK’ten yapılan yazılı açıklamaya göre, Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Sistemi (ÖSYS) kapsamında üniversite adayları tercihlerini 6-14 Temmuz’da yapacak. Kayıt işlemleri ise bütün üniversitelerde, 3–7 Ağustos tarihleri arasında tamamlanacak.

İlk kez e-kayıt

2015-2016 eğitim öğretim döneminde devlet üniversitelerine yerleşen bütün öğrenciler eğer isterlerse kayıtlarını elektronik kayıt (e-kayıt) olarak 28 Temmuz-5 Ağustos 2015 tarihlerinde yapabilecekler. ÖSYM’den yapılan açıklamaya göre e-kayıt yaptırmak isteyen öğrenciler, “https://www.turkiye.gov.tr/” adresinden “e-hizmetler” bölümündeki “Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı” başlığı altında açılacak olan “Üniversite e-Kayıt” seçeneğini tıklayarak kayıt işlemini gerçekleştirebilecek.

Kaydını tamamlayan öğrenciler kayıt olduklarını gösterir barkotlu çıktı da alabilecek. E-kayıt işlemi 2015-2016 öğretim dönemi için ÖSYM’den temin edilecek yerleşenlere ilişkin veri içerisindeki öğrencileri kapsayacak. E-kayıtta, özel yetenek programları ile yükseköğretim kurumlarınca elektronik kaydı uygun görülmeyen (sağlık raporu, heyet raporu gerektirdiğinden) bazı programlar dâhil edilmeyecek. E-kayıt olmayı tercih eden öğrencilerin üniversitelere giderek tekrar kayıt yaptırmalarına da gerek kalmayacak

Tercihler İçin Altın Öğütler

Tüm bu veriler ışığında artık önemli olan bu verileri doğru okumak ve kendinize uygun çıkarımlarda bulunmak. Sınavlar bitti ve bundan sonra en önemli süreç puanların açıklanması. Yerleştirme Puanlarının haziran ayı sonlarına doğru açıklanması büyük olasılık. Bu şu demektir. Sizlerin artık hangi üniversite ve hangi bölümde okumaya karar vereceğinizi netleştirebilmeniz için çok kısa bir zaman kaldı.

Sonuçlar açıklandıktan sonra tercihlerin yapılması buz üstünde kayak yapmaya benzer. Her şey hızlı ve çabuk olacak. Sınav sonuçlarının açıklanmasıyla nereye yerleşebileceğiniz az çok belirginleşecektir. Karar vermenize etki edecek olan yerleştirme esas puanlarınız değil sıralamanız olacağından bu yıl elde ettiğiniz sıralama ile geçen yılın sıralamaları sizlere veri olacak.

Sınav sonuçları sizleri istediğiniz meslek dalından ve meslek seçiminizden uzaklaştırmamalı en kötü üniversite tercihlerinizde oynamalara götürmelidir, önemli olan budur. Tercih ettiğiniz yükseköğretim programının hangi üniversitede ve hangi şehirde olduğu, öğretim dili ve süresi, programın özel koşulları, ücretli mi ücretsiz mi olduğu kılavuz yardımıyla incelendikten sonra istediğiniz bölümleri, en çok girmek istediğinizden en az istediğinize doğru sıralamak ve mümkünse başarı sıranızın istek sıranızı oynatmayacak biçimde olmasına dikkat etmenizdir.

Sıralamanız tercihinizi büyük ölçüde belirleyeceğinizden karar vermekte zorlanabilirsiniz. Beklediğinizden daha düşük bir sıralamanın gelmesiyle istemediğiniz bir bölümün size dayatılması ne kadar yanlış ise sıralamanızın beklediğinizden daha yüksek geldiğinde sizi bölüm değiştirmeye, istek sıranızla oynamaya yöneltecek baskılara da boyun eğmemelisiniz.

Tercihler, LYS/YGS Yerleştirme (Y) puan ve sırasına göre en fazla 30 adet yapılabilir. Puan sırası yerine Y-Başarı Sırasına bakmak en akılcısı olacaktır. ÖSYM kontenjanlar kitapçığında yer alan veriler 2014 yılına ait verilerdir. 2015’te bir miktar değişiklik olsa da sistematik olarak başarı sıralamanız sizin tercihleriniz olarak bakmanız gereken veri olacaktır.

2014 taban puanlarının 2015’te 25-35 puan -/+ olabileceği ya da başarı sıralarının -/+ %3 değişebileceği göz önünde tutulduğunda sonuçlar açıklandığında göreceğiniz puanlarınıza -/+ 25-35 puan, başarı sıranızın da yarısı kadar alt ve üst aralıklarda bir tercih listesi oluşturmalısınız. Örneğin 50.000’inci bir aday 25 bin ile 75 bin arasında başarı sırasına denk gelebilecek meslekleri yazmalı.

Sihirli Soru

Bunu yapabilmeniz için Sihirli Soru size fırsat sunar. Sınav olmasaydı ve belirlediğin ilk 5 tercihten öncelikle hangisine yerleştirilmek isterdin. Bunu cevabını verebiliyorsanız yerleşmiş sayılırsınız. Kolay gelsin.

Alpaslan Dartan

Terakki Vakfı Okulları

İstanbul Türk PDR Derneği Başkanı