Alpaslan Dartan / Terakki Vakfı Okulları/Yönetici., PDR Uzmanı., Eğitim Danışmanı / Eğitim Gazetecileri Derneği YK üyesi, PDR İst. Şb. Bşk. (2012-2017)
Bir önceki yazımda bugün dünden, gelecek de bugünden farklı olacak demiştim. Hayatın doğal akışı içerisinde pek çok şey değişiyor. Dünya değiştikçe dünyanın yolcuları olarak bizler de değişiyoruz. Ama bu yerkürede değişmeyen, değişir gibi görünen ama direnciyle değişmemeyi başaran bazı yapılar ve kurumlar da var. Bunlardan en önemlisi Türkiye’deki siyaset kurumu ve bu kurumun etki alanında bulunan güç odaklarıdır.
Ülkemizin sosyo-kültürel yapısı ile siyasi ve ekonomik dinamikleri nedeniyle Cumhuriyetimizin kuruluşundan beri Milli Eğitim sistemimiz ve Bakanlığımız siyaset kurumunun etkisinde kalmıştır. İktidarların yürüttüğü ve benimsediği politikalar hayatın her alanına etki ettiği gibi eğitim sistemimizi de etkilemiştir. Milli Eğitim Bakanlarının Ortalama 2-2,5 yıl süren görev süreleri uzun vadeli planlamaların önünde hep bir engel olmuştur. Bu nedenle 2023 Vizyon Belgesini üç yıla yayılmış bir politika serüveni ve önemli temel konulara değinen bir iyi niyet belgesi gibi görüyorum.
Milli Eğitim Bakanı Prof. Dr. Ziya Selçuk’un arkasında kendisine destek veren önemli bir çoğunluk vardır. Bu desteğin sürmesi halinde ve ortalama beş yıl kadar bu görevde kalabilmesi durumunda ancak açıkladığı 2023 Eğitim Vizyonunun hedeflerine ulaşılabilir görüyorum. Çünkü kronikleşmiş onca sorunu olan bir yapıyı değiştirmek için yetkili ve sorumlu makamda oturuyor olmak yetmiyor. Birlikte çalıştığı merkezdeki kadrolar ile sahadaki kadrolar arasında ortak bir dil ve hedef birliğinin de sağlanıyor olması gerekiyor.
AK Parti iktidarını son 16 yıl da en başarısız olduğu alanın eğitim olduğu çeşitli kereler yöneticileri tarafından da dile getirilmiştir. Eğitimde 2023 hedeflerine ulaşmak için önceki yıllarda konulmuş olan hedeflere ne ölçüde ulaşıldığına da bakıyor olmak gerekiyor. 2023 Eğitim Vizyonu’nda dile getirilen pek çok başlık 16 yıllık AK Parti iktidarı döneminde değişik bakanlarca programlarına alındı ve hedef olarak ülke gündemine konuldu. Yıllar içerisindeki sınav sonuçlarına endeksli başarı beklentileri, ortaöğretime ve üniversiteye geçiş sistemleri ve bu sistemlerin siyasi ya da bireysel faktörlerin etkisiyle yap-boz oyununa dönüşmesi, ekonomik gelişmelere paralel olarak eğitimin niceliksel artışına rağmen artırılamayan nitelik sorunu hep eleştirilen bir konu olarak gündemde kaldı.
Açıklanan “2023 Eğitim Vizyonu”na 19 ana başlıkta toplanılmış bir hedefler bütünü olarak bakılabilir. Aşağıda “Vizyon” açıklamasında yer alan sıralamalarına göre kategorilendirdiğim hedefler ve bu hedeflere yönelik kısa görüşlerime yer verdim.
Temel Politikalar ve Veriye Dayalı Yönetim
|
2023 EĞİTİM VİZYONU FELSEFESİ |
||
|
A. Temel Politikamız |
B. İçerik ve Uygulama |
|
|
Eğitim Vizyonu |
Ana Strateji |
|
|
1 |
OKUL GELİŞİM MODELİ |
Bakanlığın Tüm Kararları Veriye Dayalı Hâle Gelecek |
|
2 |
ÖĞRENME ANALİTİĞİ ARAÇLARIYLA |
Okul Bazında Veriye Dayalı Yönetime Geçilecek |
|
4 |
İNSAN KAYNAKLARININ GELİŞTİRİLMESİ ve YÖNETİMİ |
Öğretmen ve Okul Yöneti̇ci̇leri̇ni̇n Mesleki̇ Geli̇şi̇mleri̇ Yeni̇den Yapılandırılacak |
|
İnsan Kaynağının Veri̇mli̇ Kullanılması ve Hakkani̇yetli̇ Bi̇r Şeki̇lde Ödüllendi̇ri̇lmesi̇ Sağlanacak |
||
|
5 |
OKULLARIN FİNANSMANI |
Finansman Yöntemleri Çeşitlendirilecek |
|
6 |
TEFTİŞ ve KURUMSAL REHBERLİK HİZMETLERİ |
Kurumsal Rehberli̇k ve Tefti̇ş Hi̇zmetleri̇ Yapılandırılacak |
Toplumsal bir mutabakatla her kesimden kabul alan hedeflerdir. Yıllar içerisinde öğrenci, öğretmen ve program bazında tüm verilere sahip büyük bir kurumun stratejik hedeflerine ulaşabilecek verileri kullanamadığını gördük. Okulların bütünsel başarısına odaklanmak ve bir gelişimsel sürecin odağına okulu koymak, okulun finansmanını okula bırakmak başarılırsa sitemin bütününe oldukça katkı sağlayacaktır.
Eğitimde Destek Hizmetler
|
2023 EĞİTİM VİZYONU FELSEFESİ |
||
|
A. Temel Politikamız |
B. İçerik ve Uygulama |
|
|
Eğitim Vizyonu |
Ana Strateji |
|
|
3 |
ÖLÇME ve DEĞERLENDİRME |
Eğitim Kalitesinin Artırılması için Ölçme ve Değerlendirme Yöntemleri Etkinleştirilecek |
|
Öğrenci̇leri̇n Sosyal, Kültürel ve Sporti̇f Etki̇nli̇kleri̇ İzlenecek |
||
|
Kademeler Arası Geçi̇ş Sınavlarının Eği̇ti̇m Si̇stemi̇ Üzeri̇ndeki̇ Baskısı Azaltılacak |
||
|
Yeterlik Temelli Ölçme Değerlendirme Yapılacak |
||
|
7 |
REHBERLİK ve PSİKOLOJİK DANIŞMANLIK |
Rehberli̇k Hi̇zmetleri̇ İhti̇yaçlara Yöneli̇k Olarak Yapılandırılacak |
|
8 |
ÖZEL EĞİTİM |
Özel Eği̇ti̇me İhti̇yacı Olan Öğrenci̇lere Yöneli̇k Hi̇zmetleri̇n Kali̇tesi̇ Artırılacak |
|
9 |
ÖZEL YETENEK |
Özel Yeteneklilere Yönelik Kurumsal Yapı ve Süreçler İyileştirilecek |
|
Özel Yetenekli̇lere Yöneli̇k Tanılama ve Değerlendi̇rme Araçları Daha İleri̇ Sevi̇yeye Taşınacak |
||
|
Özel Yetenekli̇lere Yöneli̇k Öğrenme Ortamları, Ders Yapıları ve Materyalleri̇ Geli̇şti̇rilecek |
||
Yıllardır bir eğitim kurumunun olmazsa olmazının eğitim sisteminin bütününe destek veren bu birimlerin varlığıdır dedim. Bir alan uzmanı olarak da uzun yıllar yöneticilik yapan biri olarak da bu birimleri en işlevsel haliyle çalıştıran ve verilerinden yararlandıran okulların başarılı olduklarını söyleyebilirim. Eksikliği duyulan bir alan da özel yetenekli ve özel eğitime gereksinim duyan öğrencilerin desteklenmeleri ve sistem içerisinde entegrasyonları idi. Bu hedeflerle bunun gerçekleşme ihtimalini sevdim.
Eğitim Basamakları
|
2023 EĞİTİM VİZYONU FELSEFESİ |
||
|
A. Temel Politikamız |
B. İçerik ve Uygulama |
|
|
Eğitim Vizyonu |
Ana Strateji |
|
|
12 |
ERKEN ÇOCUKLUK |
Erken Çocukluk Eği̇ti̇m Hi̇zmeti̇ Yaygınlaştırılacak |
|
Erken Çocukluk Eği̇ti̇m Hi̇zmetleri̇ne Yöneli̇k Bütünleşi̇k Bir Si̇stem Oluşturulacak |
||
|
Şartları Elveri̇ş̇si̇z Gruplarda Eği̇ti̇mi̇n Ni̇teli̇ği̇ Artırılacak |
||
|
13 |
TEMEL EĞİTİM |
İlkokul ve Ortaokullar Geli̇şi̇msel Açıdan Yeni̇den Yapılandırılacak |
|
Yeni̇li̇kçi̇ Uygulamalara İmkân Sağlanacak |
||
|
Okullar Arası Başarı Farkı Azaltılarak Okulların Ni̇teli̇ği̇ Artırılacak |
||
|
14 |
ORTAÖĞRETİM |
Ortaöğreti̇mde Öğrenci̇leri̇n İlgi̇, Yetenek ve Mi̇zaçlarına Uygun Esnek Modüler Bi̇r Program ve Ders Çi̇zelgesi̇ Yapısına Geçilecek |
|
Akademi̇k Bi̇lgi̇ni̇n Beceri̇ye Dönüşmesi̇ Sağlanacak |
||
|
Okullar Arası Başarı Farkı Azaltılacak |
||
|
Okul Pansi̇yonlarında Hi̇zmet Standartları Oluşturularak Hi̇zmet Kali̇tesi̇ Artırılacak |
||
|
15 |
FEN ve SOSYAL BİLİMLER LİSELERİ |
Fen ve Sosyal Bi̇li̇mler Li̇seleri̇ndeki̇ Öğreti̇mi̇n Ni̇teli̇ği̇ İyi̇leştirilecek |
|
Fen ve Sosyal Bi̇li̇mler Li̇seleri̇ni̇n Yükseköğreti̇m Kurumlarıyla İş Bi̇rli̇kleri̇ Artırılacak |
||
|
16 |
İMAM HATİP ORTAOKULLARI ve LİSELERİ |
İmam Hati̇p Okullarının Müfredat, Ders Yapısı ve Di̇l Yeterli̇kleri̇ İyi̇leşti̇rilecek |
|
İmam Hati̇p Okulları ve Yükseköğreti̇m Kurumları Arasında İş Bi̇rli̇kleri̇ Artırılacak |
||
Her eğitim kademesinin kendine özgü sorunları var. Eğitimin bütünleşik yapısını ve birbirini destekleyen özeliklerini geliştirmek ve K12 sistemi içerisinde sorunsuz kotarabilmek kolay değil. Okul öncesi eğitimin zorunlu hale getirilecek olması, okullar arası geçiş, sınavlar, okullar arası farkların azaltılacağı gibi hedefler elbette önemli. Ancak zamana yayılan ve çözülmesi mümkün olan sorunların ötelenmiş olması ya da hiç bahsedilmemesi anlaşılır değil. Mizaç Temelli yönlendirme ya da benzeri çalışmaların bugün için geçerliliğin ve uygulanabilirliği tartışılır görüyorum. Eskiden özel nitelikli okulların öğretmen ve yöneticileri için özel kriterler aranırdı (sınavda başarı, yayın yapma v.b). Şimdi de bu özel nitelikli okulların yeniden özel olduklarını hissetmelerine ihtiyaç var. Bunun bu hedefler bütünlüğü içerisinde kısa zamanda sağlanabileceğini düşünemiyorum.
Mesleki ve Teknik Eğitim
|
2023 EĞİTİM VİZYONU FELSEFESİ |
||
|
A. Temel Politikamız |
B. İçerik ve Uygulama |
|
|
Eğitim Vizyonu |
Ana Strateji |
|
|
17 |
MESLEKİ ve TEKNİK EĞİTİM |
Mesleki̇ ve Tekni̇k Eği̇ti̇me Atfedi̇len Değeri̇n Artırılması Sağlanacak |
|
Mesleki̇ ve Tekni̇k Eği̇ti̇mde Rehberli̇k, Eri̇şi̇m İmkânları Artırılacak |
||
|
Yeni̇ Nesi̇l Müfredatlar Geliştirilecek |
||
|
Eği̇ti̇m Ortamları ve İnsan Kaynakları Geli̇şti̇ri̇lecek |
||
|
Yurt Dışında Yatırım Yapan İş İnsanlarının İhti̇yaç Duyduğu Meslek Elemanları Yetiştirilecek |
||
|
Mesleki̇ ve Tekni̇k Eği̇ti̇mde Eği̇ti̇m-İsti̇hdam-Üreti̇m İli̇şki̇si̇ Güçlendirilecek |
||
|
Yerli ve Mi̇llî Savunma Sanayi̇ni̇n İhti̇yaç Duyduğu Ni̇teli̇kli̇ İnsan Gücü Yeti̇ştirilecek |
||
Mesleki ve Teknik Eğitim bir Memleket Meselesi aslında. Bu konuda önceki bakanlar döneminde de iyi niyetli adımlar atıldı. Özel sektörden de büyük destekler alındı. Ancak istenilen başarı elde edilemedi. Güçlü bir irade ile özel sektörün desteği alınır ve her öğrencinin ilgi ve yetenek haritasıyla doğru bir rehberlik ve yönlendirme gerçekleşebilirse hem ülke hem de öğrenciler ve aileleri kazançlı çıkarlar. Hedeflenen iyileşmenin maddi yük külfetini dile getirmeden.
Öğretim Süreçleri Dil Eğitimi ve Teknoloji Kullanımı
|
2023 EĞİTİM VİZYONU FELSEFESİ |
||
|
A. Temel Politikamız |
B. İçerik ve Uygulama |
|
|
Eğitim Vizyonu |
Ana Strateji |
|
|
10 |
YABANCI DİL EĞİTİMİ |
Ülke Geneli̇nde Yabancı Di̇l Eği̇ti̇mi̇, Sevi̇ye ve Okul Türleri̇ne Göre Uyarlanacak |
|
Yeni Kaynaklar ile Öğrenci̇leri̇n İngilizce Konuşulan Dünyayı Deneyi̇mlemesi Sağlanacak |
||
|
Yabanci Di̇l Eği̇ti̇mi̇nde Öğretmen Ni̇teli̇k ve Yeterli̇li̇kleri̇ Yükseltilecek |
||
|
11 |
ÖĞRENME SÜREÇLERİNDE DİJİTAL İÇERİK ve BECERİ DESTEKLİ DÖNÜŞÜM |
Di̇ji̇tal İçeri̇k ve Beceri̇leri̇n Geli̇şmesi̇ için Ekosi̇stem Kurulacak |
|
Di̇ji̇tal Beceri̇leri̇n Geli̇şmesi̇ içi̇n İçeri̇k Geli̇şti̇ri̇lecek ve Öğretmen Eği̇timi Yapılacak |
||
Yarayan kanamız olarak yabancı dil eğitimi ve eğitimde teknoloji kullanımı. Fatih Projesinin geldiği noktada benzer hayal kırıklıkları yaşamamak için içerik oluşturulmadan paçamızı sıvamamak gerektiğini düşünüyorum. Yapay zekâ üzerine, endüstri 4. Devrimi üzerine düşünmeden atılan adımların sonucu hayal kırıklığı. Bu dünyada rekabet acımasızlığı varken, ana dili dışında bir değil iki dil bilmenin önemi ortada iken tüm hedeflere nasıl ve ne şekilde ulaşılacağının da önceden adım adım belirlenmesi ve paylaşılması gerekir.
Özel Eğitim Kurumları ve Hayat Boyu Öğrenme
|
2023 EĞİTİM VİZYONU FELSEFESİ |
||
|
A. Temel Politikamız |
B. İçerik ve Uygulama |
|
|
Eğitim Vizyonu |
Ana Strateji |
|
|
18 |
ÖZEL ÖĞRETİM |
Özel Öğretim Kurumlarına Yönelik Yönetim ve Tefti̇ş Yapısının Etkililiği Artırılacak |
|
Sertifika Eğitimi Veren Kurumların Niteliğini Artırmaya Yönelik Düzenlemeler Yapılacak |
||
|
19 |
HAYATBOYU ÖĞRENME |
Hayat Boyu Öğrenme Programlarına Yönelik Nitelik ve Erişim Artırılacak |
Özel öğretim kurumlarının desteğe ihtiyacı hep var olmuştur. Teşvikin kademeli kaldırılması ne kadar doğru ise KDV oranının düşürülmesi ile ilgili hiçbir açıklamanın olmaması da bir o kadar yanlıştır. Özel okullaşma oranının on onbeş yıl içerisinde %20-25’lere ulaştırılması hedeflenmelidir. Okullar hafta sonları, akşamları ve yaz tatillerinde atıl vaziyette duruyorlar. Hayatboyu öğrenme bu konuda bir adım olabilir.
Genel Değerlendirme
2023 Vizyon Belgesi Eğitimde Uzun İnce Bir Yolda olduğumuzu bize gösteriyor. İlk üç yıl sonraki on yılların belirleyicisi olacak gibi duruyor. Hızlı olmayalım ama yavaş da olmayalım. Bütünü ele alalım derken önceliklerimizi de belirleyelim ki gecikmeyelim.
KAYNAKÇA
YASAL UYARI:
Yayınlanan köşe yazısı ve haberlerin tüm hakları ESM Yayıncılığa aittir. Kaynak gösterilse dahi köşe yazısı/haberin tamamı özel izin alınmadan kullanılamaz.