Eğitim Tercihi

Üniversite tercihleri 8-18 Temmuz tarihleri arasında yapılacak. Uzman Eğitimci Hayati Oktay, tercihlerle ilgili tüm merak edilenleri Eğitimtercihi okurları için yazdı…

Sınavlardan aldığınız sonuçlar ne kadar önemliyse bu sonuçların gösterildiği sınav sonuç belgesini okumak ve doğru tercihte bulunmak da o kadar önemlidir. Puanlarım hangi bölümlere yetiyor? Üniversitelerin fiziki ve sosyal imkanları neler? Özel koşulları nasıl? gibi soruların doğru cevabına ulaşmak için sınav sonuç belgesini doğru okumak ve yorumlamak gerekiyor.

Tercih yaparken izlemeniz gereken 10 önemli adım var. Bu adımları daha da çoğaltabiliriz. Ancak önemli olanlarını 10 adımda derledim.

1-Tercih Listenizi oluştururken 2013 yükseköğretim Programları Kontenjanları  Kılavuzunu mutlaka göz önüne almalısınız. Başarı sıranızla istediğiniz bölümlerin başarı sıralarını karşılaştırarak bir liste oluşturmalısınız.

2-Belirlediğiniz bölümlerin yanına tüm özellikleri ve bu bölüme en son yerleşen adayların başarı sırasını yazınız.

3-Tercihlerinizi kesinlikle başarı sıranıza göre yapmalısınız. peki hangi aralıkta tercih yapmalısınız?

Başarı sıralamanız; ilk 5-6 binlerde ise, tercihlerine ilk bin beşyüz-2 binlerden başlamalı ve tercih yoğunlaşması 4-8 binlerde olmalıdır.

Başarı sıralamanız; 15-20 binlerde olan adaylar ilk 5-6 binlerden üç yada dört tercih yapabilirler. Ancak tercih yoğunlaşması 15 bin ve 25 bin aralığında olmalıdır.

Başarı sıralamanız; 50-60 binlerde olan adaylar ilk birkaç tercihini 15 binlerden yapmalılar. Tercih yoğunlaşmasını ise 30-80 binlerde olmalıdır.

Başarı sıralamanız ; 100 binlerde olan adaylar ilk birkaç tercihini 20-30 binlerden yaparak tercih yoğunlaşmasını 75 bin -150 bin aralığında yapmaları uygun olacaktır.

4-Bu aralıklar dikkate alınarak oluşturulan liste son bir defa daha kontrol edilmelidir. Listede kazansanız dahi gitmeyeceğiniz bölümler varsa bunları listeden çıkarmalısınız.

5-Taban puanı veya başarı sırası belli olmayan bölümler varsa, muadil olabilecek bir üniversitedeki bölümün taban puan ve başarı sıraları ile kıyas edilebilir.

6-Tercih listenizde yer vermiş olabileceğiniz bölüm veya programlardan KKTC, Vakıf, Devlet Üniversitelerinin maddi şartlarını dikkatlice incelemelisiniz. Vakıf üniversitelerinin burs koşullarını mutlaka öğrenerek karar vermelisiniz. Aynı zamanda Devlet Üniversitelerinin bazı bölümleri için yurt dışı üniversitelerle anlaşmalı olarak yürüttüğü bölümlerin ücretli olduğu göz önüne alınmalıdır.

7-2 Yıllık programlardan tercihte bulunacak Genel Lise Mezunu adaylar, Tablo 3A daki bölümler için meslek lisesi adaylarının öncelik haklarının olduğunu, kontenjan artarsa kendilerinin sınav sonuç belgesindeki alan dışı Y-YGS puanlarına göre yerleştirilebileceklerini unutmadan tercihte bulunulmalıdır.

8-Tercih sırası belirlenirken, üniversitelerin sunduğu olanaklar, yabancı dil eğitimi, Üniversitenin bulunduğu il ,ilçe, burs koşulları ve hazırlık sınıfını geçme koşulları gibi başlıkları göz önüne alarak listeyi son hale getirilmelidir.

9-Tercih listesi oluştuktan sonra mutlaka istek sırasına göre sıralanmalıdır. Örneğin; istekler, Hukuk, PDR, Kimya Öğretmenliği olsun. Aday Tercih listesi oluştururken en çok Hukuk Fakültesini istediğinden dolayı ilk sıraya Hukuk fakültesini almalıdır. Daha da somutlaştıracak olursak; Örneğin; Adayın başarı sırası 4000 olsun. Bağaziçi PDR TM-2 puanı 498 olsun başarı sırası da 3950 olsun. Marmara Hukuk bölümü de TM-2 492 puan  ve başarı sırası 5100 olsun. Adayın her iki bölüme de girme ihtimali var. Bu durumda aday hangi bölümü daha çok istiyorsa o bölümü daha üst sıraya yazmalıdır.

10-Tercihler oluşturulduktan sonra mutlaka bir uzman denetiminde kontrol edilmelidir. Bu kontrol sırasında sıralamalarda en çok istenen bölümlerin üst sıralarda olup olmadığına bir kez daha bakılmalıdır.

Kontenjanlarda Lisans ve ön lisans düzeyinde yaklaşık yüzde 5'lik artış var. Açık öğretime ise bu yıl 102 bin kontenjan ayrıldı. Örgün ve açık öğretimde toplam kontenjan yaklaşık 908 bin oldu. Geçtiğimiz yıl 764 bin olan kontenjan açık öğretim hariç 805 bin olarak açıklandı.

Bu yıl liseden yaklaşık 800 bin öğrencinin mezun olacağını göz önüne alırsak normal şartlarda üniversite kontenjanın mezun kontenjanını karşıladığını ifade edebiliriz.

Öğrencilerin eskisi kadar ilgi göstermediği alanları YÖK tespit etti, bunlar arasında fizik, kimya, biyoloji ve su ürünlerinin yer aldığını söyleyebiliriz.

Hemşirelik, tıp fakültesi, sağlık bilimleri, hukuk gibi ihtiyaç duyulan ve talep gören alanlarda ise üniversitelerdeki akademisyen sayılarını göz önünde bulundurarak kontenjanlar artırıldı.

Sınavlara göre öğrenci sayıları;

Üniversitelerin bölümleri, sunduğu olanaklar, özelikle vakıf üniversitelerinin burs olanakları dikkatle incelenmeli ve yanlış tercihte bulunulmamalı.

Yeni Üniversiteler Fırsat olarak değerlendirilebilir. Artık nerdeyse her şehirde üniversite bulunuyor. Ailesinin yanında kalıp kendi şehrinde üniversiteyi okumak isteyen adaylar tercihlerinde buna dikkat etmeli ve tercihlerinde üst sıralarda yer vermeliler. Özellikle yeme –içme ve barınma konusunda sıkıntı yaşayabilecek adayların kendi yaşadığı şehirde üniversite okuması avantajlı olacaktır.

Tercihlerde sıralama neden önemli;

Tercih sıralaması her ne kadar adayların pek çoğu tarafından önemsenmese de  doğru tercih için çok önemli. Yapacağımız doğru bir sıralama hayatımızda neler değiştirecek;

1-En az 5-6 yılınızı geçireceğiniz kenti belirleyeceksiniz.

2-Mesleğinizi belirleyeceksiniz.

3-Nasıl bir üniversite seçtiyseniz Kampüs olanakları ile sosyal bir ortama girmiş olacaksınız.

4- Kentin tarihi imkanları ile tanışacaksınız.

5- Ailenin yanında mı yoksa farklı bir kentte mi olacağınıza karar vereceksiniz.

Hangi Puan türüyle hangi bölümlere girebilirsiniz?

Sonuç olarak her adayın beklentisi farklıdır. Kendi beklentilerine göre bir seçim yapacaktır. Önemli olan yukarı da saydığımız 10 adımda doğru bir liste hazırlamak ve en çok istediği bölümleri tercih de bulunmak. Bütün bu özelliklerin yanında adaylar, marka değeri yüksek, başarısı kanıtlanmış, yurt içinde ve yurt dışında da adı bilinen üniversitelerde eğitim görmeleri ile kuşkusuz diğerlerine göre avantajlı olacaklardır.

Gelecekte hangi mesleğe daha çok ihtiyaç duyulacak?

TÜİK’in yayınladığı tabloya göre adaylar; işsizlik oranlarının yüksek olduğu meslekleri tercih ederken dikkatli davranmalılar. Bu tabloya baktığımızda sağlık alanında ve hukuk alanında işsizlik oranının oldukça düşük olduğunu söyleyebiliriz. Bu veriler doğrultusunda doğru tercih yapan adaylar gelecekte istihdam endişesi taşımayacaklardır.

Sınavlar kadar önemli olan bu tercih döneminde Üniversite yolundaki tüm adaylara başarılar dilerim.

Hayati Oktay

Eğitimtercihi