---

---

Doğru tercih nasıl yapılır? Üniversite (ÖSYS, LYS, YGS ve sınavsız geçiş) tercihi yaparken nelere dikkat edilmeli? ÖSYS tercih listesi oluştururken dikkat edilmesi gerekenler neler? ÖSYS üniversite tercihleri puana göre mi yoksa başarı sırasına göre mi yapılmalı? Tercih aralıkları ne olmalı? Hangi tür üniversiteyi seçmeli? Uzman eğitimci Hayati Oktay yazdı. İşte tüm merak edilenler;

YGS- LYS maratonu bitti. Yaklaşık 2 milyon öğrenci tercih aşamasında önemli bir sınav verecek. Yaşamlarımızda önemli basamaklar vardır. Bu basamaklar kritik kararları barındırır. İşte en kritik kararlardan birini verecek aşamada olan öğrencilere tavsiyem kendi özellikleri ile özdeşleşecek alanlara yönelmeleri…

2014 ÖSYS Yükseköğretim Programları ve Kontenjanları Kılavuzu yayınlandığında öncelikle bu kılavuzu dikkatlice incelemelisiniz.

Üniversite için tercihler 07-19 Temmuz 2014 tarihleri arasında alınacak. Bu tarihe kadar üniversiteleri görme fırsatınız varsa bunu değerlendirin.

Tercih yaparken izlemeniz gereken çok önemli adımlar var. Bu adımlara dikkat ederek tercih listenizi mümkün olduğunca doğru şekilde oluşturabilirsiniz.

Doğru tercih adımları;

1. Tercih listesi oluşturulurken Yükseköğretim Programları ve Kontenjanlar Kılavuzu mutlaka okunmalı ve bu kılavuza göre hiçbir ön şart gözetilmeksizin istek sırasına göre tercih edeceğiniz tüm program ve bölümler belirlenmeli. http://www.osym.gov.tr

2. Belirlenen program ve bölümlerin yanlarına tüm özellikleri (burs, ücret, özel koşullar vb.)ve tercih edilen bölüme bir önceki yılda giren adayların başarı sıraları yazılmalıdır.

3. Tercihler kesinlikle başarı sırasına göre yapılmalıdır.

Hangi tür üniversiteyi seçmeli?

Hangi tür bir üniversiteye gitmek istediğinizi bilerek tercih listesini oluşturmalısınız. Üniversiteleri dört ayrı kategoriye ayırmak mümkündür;

1-Devlet Üniversiteleri;

2-Vakıf Üniversiteleri (Vakıf üniversiteleri hakkında detaylı bilgi için Tıklayın)

3-KKTC’de bulunan Üniversiteler

4-Yabancı Üniversiteler

Tercih edeceğiniz üniversitenin bulunduğu il, ilçe oturduğunuz adrese yakınlığı, öğrenim koşulları, yurt ve burs olanakları, sosyal etkinlikleri, organizasyonları, diploma geçerliliği ve mezuniyet sonrası istihdam oranları, akademik kadrosu gibi başlıklar, tercih listelerini oluşturmada dikkate almanız gereken en önemli kriterlerdir.

Peki tercih aralıkları ne olmalı?

•Örneğin; başarı sıralaması 20 binde olan öğrencilerin ilk 4-5 binden birkaç tercih yapması, ama tercih yoğunlaşmasının 10-25 bin arasında olması, daha da somutlaştıracak olursak; kendi sırasının yarısı ve yarısı kadar fazlası aralığında liste oluşturulabilirler. Yani aday 20 binde ise 10 bin ile 30 bin aralığında tercih listesi oluşturabilir.

4. Bu ön belirlemelerden sonra, kazandığınızda gidip öğrenim görmeyeceğiniz fakülteleri, barınma sorunu oluşturabilecek, sadece puana göre yazılan, mezun olduğunuzda istihdam imkanları kısıtlı olanları, ileride daha büyük sorunla karşılaşmamak için listenize almayın. Gerçekten sevdiğiniz ve istediğiniz bölümlere yer verin.

5. Kazandığınızda okumayı asla düşünmediğiniz tereddüt ettiğiniz ve kazansanız dahi kayıt yaptırmayacağım diyeceğiniz düşük başarı sırasındaki okulları listeden çıkarın. Çünkü kazanıldığında kayıt yaptırılsın veya yaptırılmasın başarı katsayısı, bir sonraki yıl, yarı yarıya düşecektir.

6.  Farklı puan türlerinden tercih yapacak adaylar tercih listelerini, her alandan en çok istedikleri bölümlere göre oluşturulmalı.

7. İstek sırasına göre bölümler arasında başarı sırası farkı olabilir. Bu fark, yanlış tercih yaptığınız anlamına gelmez. Yukarıdaki bilgiler doğrultusunda oluşturacağınız listenizdeki bölümleri en çok istediğinizi en üste gelecek şekilde sıralamanız yeterli olacaktır.

8. Yeni açılan ve taban puanı belli olmayan bölümlerin başarı sıraları kılavuzda --- şeklinde görülecektir. Bu bölümler yakın puanlı, yakınındaki bir üniversite ile kıyas edilerek tahmini sıralaması bulunabilir.

9. Genel lise mezunu adaylar 2 yıllık programlardan tercihte bulunacaklarsa, bu bölümler için önceliğin meslek lisesi mezunlarına verildiğini, kontenjan kalırsa kendilerinin sınav sonuç belgesindeki Y-YGS puanlarına göre yerleştirileceklerini unutmamalıdır.

10. Tercih listenizde yer verdiğiniz bölüm ve programların devlet, vakıf, KKTC veya yurtdışı da olsa maddi şartlarına dikkat edilmelidir. Devlet üniversitelerinde ikinci öğretim yapan bölümlerin hariç miktarları normal öğretimlere göre çok yüksektir. Ayrıca devlet üniversitelerinde de yurtdışı üniversiteleriyle ortak yürütülen bölüm/programların ücretli olduğu göz önüne alınmalıdır. Bu bölümlerin belirli dönemleri Türkiye'de, belirli dönemleri de yurtdışında okutulur. Hem Türkiye'de hem de yurtdışında okunan yıllar için belirli bir ücret ödenmektedir.

11. Tercih listenizde sıralama yaparken öncelik vereceğiniz kriterler arasında, üniversitenin sunduğu kampüs olanakları, ulaşım imkanları, yurt, barınma ve yemek durumuna, yabancı dil eğitiminden eğitim programına, üniversitenin bulunduğu şehir, burs durumu, ek ücret uygulamasından hazırlık sınıfı şartına göre pek çok ölçüt yer alabilir.

12. Aile istiyor diye kesinlikle sevmediğiniz bölümü, alanı seçmeyin. Unutmayın; seçeceğiniz mesleği siz yapacaksınız aileniz değil. Sevmediğiniz istemediğiniz bir bölümü puanınız tutuyor diye listenize almayın.

SINAVSIZ GEÇİŞ NEDİR?

Sınavsız geçiş için başvurduktan sonra aday LYS sınav sonuçlarının açıklanması sonrasında başlayacak üniversite tercih dönemini bekleyecektir. Sınavsız geçişe başvuran aday ÖSYM Tercih Kılavuzunda yer alan ve kendisine sınav geçiş hakkı verilen bölümleri tercih ettiği anda sınavsız geçişe başvurmuş sayılacaktır. Özetle tercih sürecinde meslek liseli olmayan adaylarla aynı adımları takip edeceklerdir.

YATAY GEÇİŞ NEDİR?

Yatay Geçiş, üniversite sınavı sonuçlarına göre bir programa yerleştirildikten belli bir dönem sonra, aynı ya da farklı bir bölüme ya da başka bir üniversitedeki bir bölüme geçmek isteyen öğrencilere ilgili üniversitenin kuralları çerçevesinde geçiş imkanı veren bir uygulamadır. Yatay Geçiş için gereken asgari koşulları ve başvuruları değerlendirirken kullanılacak kriterleri üniversitelerin senatoları belirliyor. Başvurular, adayların genel not ortalaması, farklı puan türlerindeki programlara geçiş için öğrencinin sınava girdiği yıl o puan türünden aldığı puan ve eğer varsa geçmek istediği programın ortak derslerindeki başarısı dikkate alınarak, üniversite senatosu tarafından belirlenmiş kriterlere göre değerlendirilir ve ayrılan kontenjana göre geçiş sağlanır.

İki farklı uygulaması vardır.

1-            Kurumlar arası yatay geçiş

2-            Kurum içi yatay geçiş

KAMUDA HANGİ MESLEĞE EN ÇOK İHTİYAÇ VAR?

Devlet Personel Başkanlığı (DPB), kamuda en fazla öğretmen, polis ve doktora ihtiyaç olduğunu açıkladı. Kamuda 812 bin öğretmenin görev yaptığını biliyoruz. Halen 127 bin öğretmene ihtiyaç duyulduğunu, ikinci sırada polis, üçüncü sırada ise sağlık personeline ihtiyacın yer aldığını söyleyebiliriz.

2013 En son mezun olunan okul ve mezun olunan alana göre işgücü durumuna ilişkin veriler.

PSİKOLOJİ BÖLÜMÜ İÇİN ÖNEMLİ HATIRLATMA

Malum, YÖK'ün en son aldığı kararla öğretmenlik alanlarının formasyon kapsamında olması gerektiği kararı alınmıştı. Psikoloji bölümü mezunları da 1 yıllık tezsiz yüksek lisans ile öğretmenlik haklarını alabiliyorlar. Öğrencilerimizin birçoğu bunu maalesef bilmiyor. Öğretmenlik alanında yığılmanın ve bekleyenlerin çok sayıda olduğu unutulmamalı ve tercihlerini ona göre yapmalarını tavsiye ediyorum.

Özetle; tercihlerde teknik hatalar çok sık yaşanıyor. Sıralama hataları yapılıyor. Bu sebeple, bölüm sıralaması konusunda öncelikler iyi belirlenmeli. Bazen istekler aklın önüne geçiyor ve çoğu zaman hayalci tercihler oluşturuluyor. Fazla hırslı olabilirsiniz ama yetersiz olduğunuz alanları görmezden gelmemelisiniz. O nedenle hedeflerinizle, gerçekler mutlaka örtüşmeli. Bu iki gerçeklik birbirine ne kadar yakın olursa başarı ve doğru tercihte size o kadar yakın olacaktır.

Üniversite yolundaki tüm adaylara başarılar dilerim.

HAYATİ OKTAY

Uzman Eğitimci

twetter.com/hayatiokty