Eğitim Tercihi

2015-2016 eğitim-öğretim yılı için yükseköğretim programlarına yapılacak merkezî yerleştirme işlemine girecek adaylar 2015- ÖSYS Yükseköğretim Programları ve Kontenjanları Kılavuzu’nu mutlaka incelemeliler ve bu kılavuzdan faydalanarak tercih bildiriminde bulunmalılar.

2015-2016 eğitim-öğretim yılı için yükseköğretim programlarına yapılacak merkezî yerleştirme işlemine girecek adaylar 2015- ÖSYS Yükseköğretim Programları ve Kontenjanları Kılavuzu’nu mutlaka incelemeliler ve bu kılavuzdan faydalanarak tercih bildiriminde bulunmalılar.

Kimler tercihte bulunabilecek;

• 2015-ÖSYS'ye başvuran adaylardan, sınavsız geçiş hakkı olan veya ilgili YGS puan türünde 140 ve üzeri puan alanlar, Kılavuzda Tablo 3'te yer alan önlisans programlarını tercihleri arasında gösterebilecekler.
• Tablo 4'teki yükseköğretim programlarını ise 2015-YGS/LYS'lerde ilgili puan türünde 180 ve daha fazla puan alan adaylar tercihleri arasında gösterebilecekler.
• Tablo 4’te Açık öğretim programları YGS’den en az 140 puan alınması koşuluyla tercih edilebilecek.

Tercih Listesi nasıl oluşturulmalı?

• Öncelikle tercih kılavuzunda yer alan her programın adaylarda aradığı koşulları dikkatlice inceleyin.
• Okul türü, alan, yaş, sağlık, cinsiyet vb. bütün koşullarını tam olarak karşılayamadığınız programları tercih etmeyiniz. Bir programın gerektirdiği koşulları dikkate almadan yaptığınız tercihlerin sonunda koşulları taşımadığınız tespit edildiğinde kaydınız yapılmayacağını unutmayın..
• Tercihler yapılırken kılavuzda yer alan başarı sıraları size en doğru kıyaslamayı verecektir. Sizin başarı sıranıza en yakın programlar tercih listenizde yer almalıdır.
• Tercihlerinizi yaparken kaydolmayı en çok istediğiniz programı en üst tercihinize, daha sonra istediğiniz programı ikinci tercihinize yazınız ve bütün tercihlerinizi bu şekilde sıralayınız.
• 30 tercihin baştan birkaç tanesini "Puanım yeterli olmayabilir." endişesine kapılmadan, sadece ilginizi ve yeteneklerinizi göz önüne alarak belirleyebilir ve ilk birkaç tercihinize en çok istediğiniz programları yazabilirsiniz.
• Kazansanız da asla kaydolmam dediğiniz bir programı listenize kesinlikle almayın.
• Tercih listenize aldığınız programların kılavuzdaki kodlarını doğru yazdığınızı kontrol edin.
• Listenizdeki programların sırası, gerçekten istek sıranıza uygun mu? Örneğin, beşinci tercihinize giriş hakkı kazanacak olsanız, "Keşke altıncı tercihimi kazanmış olsaydım." demeyeceğinizden emin misiniz?  İstek sıranıza göre listenize son halini verin.

Hangi Tür Üniversiteyi Seçmeli?

Hangi tür bir üniversiteye gitmek istediğinizi bilerek tercih listesini oluşturmalısınız. Vakıf Üniversiteleri belirli ücretleri olan üniversiteler. Üniversiteleri dört ayrı kategoriye ayırmak mümkündür;

1-Devlet Üniversiteleri;

2-Vakıf Üniversiteleri

3-KKTC’de bulunan Üniversiteler

4-Yabancı Üniversiteler

Tercih edeceğiniz üniversitenin bulunduğu il, ilçe oturduğunuz adrese yakınlığı, öğrenim koşulları, yurt ve burs olanakları, sosyal etkinlikleri, organizasyonları, diploma geçerliliği ve mezuniyet sonrası istihdam oranları, akademik kadrosu gibi başlıklar, tercih listelerini oluşturmada dikkate almanız gereken en önemli kriterlerdir.

Peki tercih aralıkları ne olmalı?

1.Örneğin; Başarı sıralaması 20 binde olan öğrencilerin ilk 4-5 binden birkaç tercih yapması, ama tercih yoğunlaşmasının 10-25 bin arasında olması, daha da somutlaştıracak olursak; kendi sırasının yarısı ve yarısı kadar fazlası aralığında liste oluşturulabilirler. Yani aday 20 binde ise 10 bin ile 30 bin aralığında tercih listesi oluşturabilir.

2. Bu ön belirlemelerden sonra, kazandığınızda gidip öğrenim görmeyeceğiniz fakülteleri, barınma sorunu oluşturabilecek, sadece puana göre yazılan, mezun olduğunuzda istihdam imkanları kısıtlı olanları, ileride daha büyük sorunla karşılaşmamak için listenize almayın. Gerçekten sevdiğiniz ve istediğiniz bölümlere yer verin.

3. Kazandığınızda okumayı asla düşünmediğiniz tereddüt ettiğiniz ve kazansanız dahi kayıt yaptırmayacağım diyeceğiniz düşük başarı sırasındaki okulları listeden çıkarın. Çünkü kazanıldığında kayıt yaptırılsın veya yaptırılmasın başarı katsayısı bir sonraki yıl yarı yarıya düşecektir.

4. Farklı puan türlerinden tercih yapacak adaylar tercih listelerini, her alandan en çok istedikleri bölümlere göre oluşturmalı.

5. İstek sırasına göre bölümler arasında başarı sırası farkı olabilir. Bu fark, yanlış tercih yaptığınız anlamına gelmez. Yukarıdaki bilgiler doğrultusunda oluşturacağınız listenizdeki bölümleri en çok istediğinizi en üste gelecek şekilde sıralamanız yeterli olacaktır.

6. Tercih Listenizde yer verdiğiniz bölüm ve programların devlet, vakıf, KKTC veya yurtdışı da olsa maddi şartlarına dikkat edilmelidir. Ayrıca devlet üniversitelerinde de yurtdışı üniversiteleriyle ortak yürütülen bölüm/programların ücretli olduğu göz önüne alınmalıdır. Bu bölümlerin belirli dönemleri Türkiye'de, belirli dönemleri de yurtdışında okutulur. Hem Türkiye'de hem de yurtdışında okunan yıllar için belirli bir ücret ödenmektedir.

7. Tercih Listenizde sıralama yaparken öncelik vereceğiniz kriterler arasında, üniversitenin sunduğu kampüs olanakları, ulaşım imkanları, yurt, barınma ve yemek durumuna, yabancı dil eğitiminden eğitim programına, üniversitenin bulunduğu şehir, burs durumu, ek ücret uygulamasından hazırlık sınıfı şartına göre pek çok ölçüt yer alabilir.

Yeni açılan ve başarı sırası belli olmayan bölümler tercih listesinde hangi sıraya alınmalı?

Yeni açılan ve Taban Puanı belli olmayan bölümlerin başarı sıraları kılavuzda --- şeklinde görülecektir. Bu bölümler yakın puanlı yakınındaki bir üniversite ile kıyas edilerek tahmini sıralaması bulunabilir.

Hangi Mesleğe daha çok İhtiyaç var?

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, 2013 yılı itibariyle işgücü içerisinde 4 milyon 996 bin yüksekokul ve üniversite mezunu bulunuyor. Yüksekokul ve üniversite mezunlarının 503 bini işsiz, bu kapsamdakilerin işsizlik oranı yüzde 10,1 düzeyinde.

En son mezun olunan okul ve mezun olunan alana göre işgücü durumuna ilişkin veriler şöyle: 

Yüksekokul-fakülte mezunları arasında, işsizlik oranının yüzde 10,1'lik ortalamanın altında kaldığı diğer alanlar ise öğretmen eğitimi ve eğitim bilimleri (yüzde 6,7), beşeri bilimler (yüzde 7,3), mühendislik (yüzde 8,6), sosyal bilimler ve davranış bilimleri (yüzde 9,3), mimarlık ve inşaat (yüzde 9,4) olarak sıralanıyor.

Özetle; Tercihlerde teknik hatalar çok sık yaşanıyor. Sıralama hataları yapılıyor. Genellikle bölüm sıralaması konusunda öncelikler iyi belirlenmeli. Bazen istekler aklın önüne geçiyor ve çoğu zaman hayalci tercihler oluşturuluyor. Fazla hırslı olabilirsiniz ama yetersiz olduğunuz alanları görmezden gelmemelisiniz. O nedenle hedeflerinizle, gerçekler mutlaka örtüşmeli. Bu iki gerçeklik birbirine ne kadar yakın olursa başarı ve doğru tercihte size o kadar yakın olacaktır.

Üniversite yolundaki tüm adaylara başarılar dilerim..

HAYATİ OKTAY

UZMAN EĞİTİMCİ

twetter.com/hayatiokty