---

---

YGS/LYS ham puanlarına katılarak yerleştirme (Y) puanı elde edilmesinde kullanılan Ağırlıklı Ortaöğretim Başarı Puanı –AOBP, 2012-YGS/LYS’den itibaren uygulanmayacak.

ÖSYS-2012’den itibaren AOBP yerine Ortaöğretim Başarı Puanı (OBP) kullanılacak.

Neydi AOBP? Nasıl Hesaplanıyordu?

AOBP’nin içinde de aslında OBP vardı. AOBP için önce

•Her YGS/LYS adayının okul diploma puanı hesaplanır;

•Her okulda lise sonda olanlar diploma puanına göre sıralanır;

•En düşük diploma puanına 100 en yüksek olanına da 500 olacak biçimde tüm adaylara 100-500 aralığında standart OBP hesaplanır;

•Her lise için o yıl YGS’ye giren lise sonlar için okul YGS puan ortalamaları hesaplanır;

•En düşük lise YGS ortalama puanı 100 en yüksek 200 olacak biçimde tüm liselere 100-200 aralığında standart YGS puanı hesaplanır;

•Her adayın 100-500 aralığındaki OBP’si, lisesinin 100-200 aralığındaki YGS puanına göre ağırlıklandırılır.

•Ortaya çıkan bu değer 100-500 aralığındaki AOBP’ olur.

•AOBP tüm adaylar ve tüm bölümler-tüm puan türleri için 0,12 ile çarpılarak ham YGS/LYS puanlarına eklenir; meslek liselilerin kendi ek puanlı alanları için ise 0,18 ile çarpılarak ham YGS/LYS puanlarına eklenir;

•Ortaya tercihlere ve merkezi yerleştirmeye esas olan Y-YGS/LYS puanlı çıkardı.

Şimdi nasıl Olacak? OBP Nedir? OBP Nasıl Hesaplanacak?

OBP için önce

•Her YGS/LYS adayının okul diploma puanı hesaplanır;

•Her adayın 50-100 aralığındaki diploma puanları 5 ile çarpılır;

•En düşük diploma puanı 50 en yüksek diploma puanı da 100 olursa, tüm adaylara 250-500 aralığında OBP hesaplanır;

•En düşük diploma puanı 50’nin altında da olsa 50 kabul edilir;

•En yüksek diploma puanı 100 değilse, 100’e dönüştürülmez, ne ise o sayı 5 ile çarpılır.

•OBP tüm adaylar ve tüm bölümler-tüm puan türleri için 0,12 ile çarpılarak ham YGS/LYS puanlarına eklenir; meslek liselilerin kendi ek puanlı alanları için ise 0,18 ile çarpılarak ham YGS/LYS puanlarına eklenir;

•Yani OBP ham puanlara 30 ile 60 puan arasında bir katkı sağlar.

•Y puanında OBP’nin etkisi %10 civarında olacaktır. YGS/LYS netlerinin katkısı %90’dır.

•Y-LYS puanlarında, puandan puana değişmekle birlikte, genel olarak

• OBP %10

•YGS %35

•LYS’lerden ilgili olanları %55 katkı sağlar.

•Ortaya tercihlere ve merkezi yerleştirmeye esas olan Y-YGS/LYS puanları çıkar.

Artısı Eksisi Ne? Kim zarar Görür? Kim Yarar Görür?

Artısı

•AOBP’de A katsayısı kitlesel lise YGS başarı katsayısıdır.

•YGS/LYS sıralama-elemeye dayalı yarış olgulu bireysel üniversite giriş sınavlarıdır.

•Bir adayın diploma puanı ve YGS/LYS netleri ve puanları kendi sorumluluğundadır.

•Ancak, bir adayın diğer arkadaşlarının YGS netlerinde ve puanlarından sorumlu olması beklenemez. Çünkü adayın bu konuda hiçbir yöneltme yönlendirme ve yaptırım yetkisi yoktur. Daha açıkçası aday YGS’yi ciddiye almayan gerekli ve yeterli hazırlığı yapmayan ama YGS’ye girerek sadece kendi YGS net ve puanlarını değil tüm lisenin YGS net ve puanlarını düşüren arkadaşlarına herhangi bir uyarıda bulunma ya da ceza verme yetkisine sahip değildir.

•Bu durumda sorumlu olmadığı kitlesel bir başarının bireysel olan bir yarışta bireysel sonuçlara katılması hem eğitsel hem de ölçme değerlendirme teknikleri açısından tartışmasız yanlıştır.

•Bu yanlıştan dönülmesi doğrudur.

•A katsayısının çıkarılma nedeni bu gerçeği değiştirmez. BU gerekçe ile ilgili sorun önemsiz değildir denemez. Ancak çözümü A değildir.

•O gerekçe neydi? Gerekçe başarılı okullardaki adayların okullarındaki zor ve kıt verilen notlardan (dolayısıyla da okullarından) ayrılarak, notu daha kolay ve bol olan okullara geçmelerini önlemekti. Önledi de. Ancak yeni ve daha çok sayıda mağdurlar kitlesi yarattı.

•Ayrıca hem “Okul başarısı katılsın” denecek (hem yasada böyle geçiyor hem de savunan eğitimcilerin savı) hem de salt okul başarısı değil de yine sınava ait bir değerle değerlenen A katsayısı başarıyı etkileyecek. Bu da kabul edilebilir değildir.

Eksisi

•AOBP’deki A yanlıştı ve kaldırılması yerinde olmuştur. Ancak yerine getirilen OBP’nin hesaplanma biçimi de yanlıştır ve birçok haksızlığa neden olacaktır.

•Çıplak diploma puanlarını standart değer kabul etmek yanlıştır.

•Türkiye’de 7 bölgede 81 ilde 10 bine yakın lisede 200 bine yakın öğretmenin olduğu sistemde, ekonomik-sosyal düzeyden tutun da fiziki donanıma, akademik düzeye varıncaya kadar okullar arasındaki fark çok falan değil ciddi anlamda uçurumdur.

•Dolayısıyla bir okuldaki 50-100 aralığındaki herhangi değer, örneğin 70 10bin lisenin tümünde neredeyse farklı değerlere denk düşmektedir.

•Bu nedenle diploma puanlarının olduğu gibi doğrudan 5 ile çarpılması yanlıştır.

•OBP standard hale getirilmeli, en azından Türkiye ortalamasına ve standart sapmasına göre hesaplanmalıdır.

•OBP’nin katkı katsayısı daha da azaltılmalı 0,05’e kadar düşürülmelidir. 

Yeni Sistemin Kime Zararı Olacak?

•Nitelikli Anadolu liseleri (tüm Türkiye’de 100 civarında)

•Nitelikli fen liseleri (25 civarı),

•Nitelikli özel yabancı ve Türk liseleri ve özel fen liseleri (bu da 25 civarı) öğrencilerinin,

•Alt diploma puanı gruplarında 15-20;

•Orta diploma puanı gruplarında 10-15;

• Üst grupta da 5-10 puan kayıpları olabilir.

•Ayrıca okul 1.leri diploma puanları ne olursa olsun OBP 500 oluyor ve katkı katsayısı 0,12 ile birlikte, katma değeri 60 oluyordu. Okul 1. Lerinden diploma puanı 100’ün altında olanlar 100’den eksik oldukları ölçüde puan kaybına uğruyor.

Yeni Sistemin Kime Yararı Olacak?

•Başarısız okulların öğrencilerinin, orta ve üst diploma puanı gruplarında 15-20 puan kazanımları olabilir.

Sonuç olarak, A katsayısının kalkması iyi olmuş, ancak OBP’nin hesaplanma biçimi yanlış olmuştur.

Türkiye’de liseler arası uçurum makul seviyeye getirilene kadar, OBP’nin etkisinin daha da azaltılarak minimize edilmesi gerekiyor. Yani katsayısı 0,12 yerine 0,05 olmalıdır.

Oktay Aydın

Kariyer Danışmanı