Adaylar �niversiteleri Neye G�re ve Ne Zaman Se�iyor?

T�rkiye�de 2012-2013 ��retim y�l� ve sonras�nda, say�lar� 80�e yakla�an vak�f �niversiteleri ve 103 devlet �niversitesi, kontenjanlar�n� doldurma ve ��renci bulma konusunda ciddi rekabet ya�amaya ba�layacak gibi g�r�n�yor. Bu rekabet, ak�lc�, ara�t�rma sonu�lar�na dayal�, do�ru tan�t�m ve pazarlama stratejileri olu�turmay� da ka��n�lmaz k�l�yor.

2012-2013	�STANBUL	D��ER �LLER	T�M
DEVLET	9	94	103
VAKIF	37	28	65
VAKIF MYO	5	2	7
KKTC		7	7
TOPLAM	51	133	182

�niversitelerin, adaylara kendilerini do�ru aktarabilmeleri i�in, adaylarla ilgili do�ru verilere, sa�l�kl� analizlere gereksinimleri var.

�KSara, 2011�de bu ihtiyaca cevap vermek amac�yla bir ara�t�rma ger�ekle�tirdi.

Ayn� ara�t�rma, 2012�de iki a�ama olarak planland�. �Tercih �ncesi� d�nem May�s-2012 ve �Tercih D�nemi� Haziran-2012 olarak planlanan ara�t�rman�n, tercih �ncesi d�nemi t�m �al��malar� tamamland� ve ara�t�rma raporla�t�r�larak, abone olan �niversitelere ula�t�r�ld�.

Haziran-2012 Tercih D�nemi ara�t�rmas� i�in ise genel soru haz�rl�klar� bitirildi. Abone �niversitelerden gelecek ��zel sorular� bekleniyor. 15-30 Haziran 2012�de saha �al��mas�, 2 Temmuz 2012�de de raporla�t�rma i�lemi bitmi� olacak.

Bu ara�t�rma ile ama�lanan,

1. 2012 �niversite adaylar�n�n �niversite tercihlerini belirleyen fakt�rler nelerdir?

2. 2012 �niversite adaylar� en �ok hangi �niversitelere ra�bet g�steriyor?

3. 2012 �niversite adaylar�n�n �niversitelerden beklentileri nelerdir?

4. 2012 �niversite adaylar�na ula�mak i�in en etkili ileti�im ara�lar� nelerdir ve bu ara�larda hangi temalar adaylar �zerinde daha kal�c� izlenim b�rakmaktad�r?

5. Yukar�daki sorulara ek olarak, e�itim sekt�r�nde kritik �nem arz eden 3 fakt�r de de�erlendirmeye tabi tutulacakt�r:

a) Aday Demografisi: Aday�n ya��, e�itim ve ba�ar� seviyesi, lisesi ve puan t�r�

b) Aile Sosyo-ekonomik Yap�s�: Ailenin gelir seviyesi, e�itim durumu, �ocuk say�s� vb.

c) Co�rafi fakt�rler �KSara�n�n kurdu�u GPS altyap�s� sayesinde toplanan her bir verinin b�lgesel da��l�m�

gibi kategorilerde adaylar�n analizlerini yaparak, �niversitelere sunmak ve �niversitelerin tan�t�m-pazarlama stratejilerine ���k tutmak.

Ara�t�rma, 81 ilde, 2012-YGS/LYS adaylar� aras�ndan, 81 ili co�rafi ve demografik olarak temsil eden 2700 adayla, tabakal� rassal �rnekleme tekni�i ile se�ilerek yap�l�yor.

ADAY T�R�	YGS-2012		YGS-2011
	SAYI	%	SAYI	%
Yaln�z S�navs�z Ge�i� ��in Ba�vuran	57.744	2,96	67.397	3,83
YGS'ye Giri� ��in Ba�vuran	1.895.479	97,04	1.692.144	96,17
Ba�vuran T�m	1.953.223		1.759.541
YGS'ye Giren	1.837.737	96,95	1.648.635	97,43
Girmeyen	57.742	3,05	43.509	2,57
S�nav� Ge�erli Olan	1.837.344	99,98	1.648.240	99,98
Puan� Hesaplanamayan	50.805	2,77	38.269	2,32
Puan� Hesaplanan	1.786.539	97,23	1.609.971	97,68
< 140 Puan Alan	187.587	10,50	126.061	7,83
> 140 Puan Alan	1.598.952	89,50	1.483.910	92,17
140 -180 Aras� Puan Alan	287.633	16,10	202.373	12,57
> 180 Puan Alan	1.311.320	73,40	1.281.537	79,60
< 180 Puan Alan	475.219	26,60	328.434	20,40
LYS Ba�vuran	871.313	66,45	855.000	66,72
Ba�vurmayan	440.007	33,55	426.537	33,28
LYS BA�VURAN	2012	%	2011	%
LYS-1	619.133	71,06	625.204	69,86
LYS-2	308.702	35,43	293.791	32,83
LYS-3	666.163	76,46	681.091	76,10
LYS-4	385.659	44,26	378.048	42,24
LYS-5	49.543	5,69	41.731	4,66
TOPLAM ADAY SAYISI	871.313	66,45	895.000	69,84

Ara�t�rmada, Dr. �a�da� �irin, Ara�t�rma Direkt�r�, Do�. Dr. Sel�uk �irin, New York �niversitesi, Yard. Do�. Dr. Ay�en K�se, Yeditepe �niversitesi, Do�. Dr. Can Erbil, Brendeis University, Dr. Lauren Rogers, The City University of New York, Oktay Ayd�n, Projeler Dan��man�, Ali Ko� Projeler Dan��man�, Yeliz D��k�n, Proje Koordinat�r� gibi bir�ok ulusal ve uluslararas� akademisyen uzman kadro olarak yer al�yor.

�rneklem, cinsiyet, baba e�itimi, ikamet, okul t�r�, puan t�r� analizlerine olanak sa�layacak da��l�ma sahip.

Cinsiyet

Okul T�r�

Baba E�itim D�zeyi

Aile Gelir D�zeyi

Veriler, y�z y�ze g�r��me tekni�i ile, 81 ilde, ayn� zaman diliminde toplan�yor.

Uygulama, �KSara Veri Analiz Ara�t�rma�n�n uluslararas� ara�t�rma tecr�besi olan uzman kadro ve 81 ilde yerle�ik tam zamanl� saha ekibince yap�l�yor. Uygulamada, GPS�e dayal� el bilgisayarlar� ve ak�ll� kalem DigiPen teknolojisi kullan�l�yor. B�ylece, 81 ilin tamam�nda ayn� anda y�z y�ze veri toplama olana�� oluyor. T�rkiye�de yaln�zca �KSara taraf�ndan kullan�lan GPS�e dayal� veri toplama sistemi ile her bir verinin giri� noktas�na ait GPS koordinatlar� otomatik olarak veri ile birlikte sisteme y�kleniyor. Anket�rlerin bu bilgilere m�dahale olana�� olmuyor.

Bu sayede, birden fazla anketin tek bir noktada (�masa ba��nda�) girilmesinin �n�ne de ge�ilmi� oluyor. Anket giri� noktalar�n�n GPS koordinatlar� ve T�rkiye haritas� �zerindeki da��l�m�, grafiksel ve istatistiksel olarak ayr�ca abone �niversitelere sunuluyor. Veri giri�inden kaynaklanan hatalar en aza indirgeniyor ve ara�t�rma s�reci boyunca �niversitelere diledikleri anda internet veri taban� arac�l���yla sahan�n haritas� sunulabiliyor.

Ara�t�rma sonucunda bir rapor haz�rlan�yor.

Genel Rapor,

1. Tercih Analizi

• 2012 adaylar� tercihlerini ne zaman yap�yorlar?
• 2012 aday �niversite tercihlerini belirlemede en fazla etkisi olan ki�iler kimlerdir?
• 2012 aday tercihlerini en �ok belirleyen kurumlar hangileridir?
• 2012 adaylar� tercihlerini yaparken �niversitelerin en �ok hangi �zelliklerini dikkate al�yorlar?
• 2012 aday tercihleri demografik, sosyo-ekonomik ve co�rafi fakt�rlere g�re nas�l de�i�mektedir?

2. �tibar Analizi

� 2012 adaylar�n�n en �ok ra�bet etti�i 20 �niversite hangileridir?

� 2012 adaylar�n�n en �ok ra�bet etti�i �niversitelerin, devlet-vak�f ve yeni-yerle�ik ayr�m�nda ilk 20'ye girenleri hangileridir?

� Demografik, sosyo-ekonomik ve co�rafi fakt�rlere g�re 2012 adaylar�n�n en �ok ra�bet etti�i ilk 20 �niversite hangileridir?

3.���� Beklenti Analizi

• 2012 adaylar�n�n �niversiteden beklentileri nelerdir?
• 2012 adaylar� �niversiteleri hangi kriterlere g�re de�erlendirmektedir?
• 2012 adaylar�, �niversitelerin sundu�u �e�itli hizmet ve promosyonlara nas�l yakla�maktad�rlar?

4.�� ��Medya Etkinlik Analizi

• 2012 adaylar�na ula�mada, ileti�im ara�lar� aras�nda nas�l bir farkl�l�k vard�r?
• Demografik, sosyo-ekonomik ve co�rafi farklar dikkate al�nd���nda en etkili ileti�im kanallar� nelerdir?

analizlerinden olu�uyor.

�zel soru ile ara�t�rmada ek sorularla yer alan �niversitelere ayr�ca, ��niversiteye �zel Rapor� sunuluyor.

�niversiteye �zel Rapor, �Kuruma �zel sorular�n istatistik� d�k�m� ve Kuruma �zel sorular�n birbirleri ile �aprazlama analizi gibi iki b�l�mden olu�uyor.

Ara�t�rma abone olan �niversitelere, adaylarla ilgili �ok ayr�nt�l� bir analiz, rapor sunuyor.

�niversiteler, adaylar�n en �ok hangi d�nem tercihlerini yapt�klar�n�, tercihlerini yaparken en �ok kimlere dan��t�klar�n� ve kimlerden etkilendiklerini en ince detay�na kadar g�rebiliyorlar. Ayr�ca, adaylar�n �niversite tercih kararlar�n� ne zaman verdiklerini, ideal bir �niversite derken neyi kastettiklerini, �niversitelerden neler beklediklerini de ��renebiliyor, �niversiteler.

�niversiteler, adaylar�n g�nl�ndeki devlet-vak�f birlikte ve ayr� ayr� �niversite s�ralamalar�n� da g�rm�� oluyorlar. Adaylar�n bu s�re�te hangi medya kanallar�n�, yaz�l� m� g�rsel mi internet mecralar�n� m� kulland�klar� da saptan�yor. Hangi e�itim televizyon programlar�n� izledikleri, hangi e�itim yazarlar�n� okuduklar� ve en �ok kimlerden etkilendikleri de ortaya konuyor, bu ara�t�rmalarda.

Ara�t�rmada ayr�ca, b�lge, �ehir, okul t�r�, okul alan�, puan t�r�, ba�ar� d�zeyi gibi bir�ok �l��te g�re de k�r�l�mlar yap�labiliyor. En �ok hangi �ehirden vak�f �niversitesi tercih ediliyor? Ba�ar�l� ��renciler tercihlerinde nelere dikkat ediyor. Anadolu liseleri mezunlar� �niversiteden neler bekliyor? �zel lise ��rencilerinin vak�f �niversiteleri s�ralamalar� nas�l? Gibi y�zlerce soru cevap buluyor.

Gerisi art�k, bu verilerle do�ru bir tan�t�m ve pazarlama stratejisi olu�turmas� gereken �niversitelere kal�yor.

Ara�t�rma Sonu�lar�:

� Hangi �niversiteleri Tercih Edece�inize Ne Zaman Karar Verdiniz?

Adaylar�n �o�unlu�u tercih karar�n� �lise sonun ba��nda� vermi� oluyor.

� �niversiteler ve b�l�mlerle ilgili bilgilere ula�mak i�in en s�k kulland���n�z ileti�im kanala hangileridir?

Adaylar�n �o�unlu�u �niversite ve b�l�mlerle ilgili bilgilere en �ok ��niversitelerin kendi web sitelerinden� ve �(facebook-twitter gibi) sosyal mecralardan� ula�t�klar�n� s�yl�yorlar.

� �niversiteler ve b�l�mlerle ilgili tercihlerinizde en �ok kimlere dan���yor ve en �ok kimlerden etkileniyorsunuz?

Adaylar�n �o�unlu�u �niversite ve b�l�mlerle ilgili en �ok �ailelerine� ve �dershane psikolojik dan��man ve rehberlik uzmanlar�na� dan��t�klar�n� ve en �ok onlardan etkilendiklerini s�yl�yorlar.

� �niversiteler ve b�l�mlerle ilgili tercihlerinizde en �ok etkili olan fakt�rler nelerdir?

Anadolu liseli adaylar�n �o�unlu�u �niversite ve b�l�mlerle ilgili en �ok �mezuniyet sonras� i� olanaklar�na� ve �bulundu�u �ehre� bakt�klar�n� s�yl�yorlar.

� �niversiteler ve b�l�mlerle ilgili tercihlerinizde en �ok etkili olan fakt�rler nelerdir?

Fen liseli adaylar�n �o�unlu�u �niversite ve b�l�mlerle ilgili en �ok �mezuniyet sonras� i� olanaklar�na� ve �yurt d��� ba�lant�lar�na� bakt�klar�n� s�yl�yorlar.

� �niversiteler ve b�l�mlerle ilgili tercihlerinizde en �ok etkili olan fakt�rler nelerdir?

Genel liseli adaylar�n �o�unlu�u �niversite ve b�l�mlerle ilgili en �ok �mezuniyet sonras� i� olanaklar�na� ve �burs olanaklar�na� bakt�klar�n� s�yl�yorlar.

� �niversiteler ve b�l�mlerle ilgili tercihlerinizde en �ok etkili olan fakt�rler nelerdir?

�zel liseli adaylar�n �o�unlu�u �niversite ve b�l�mlerle ilgili en �ok �akademik kadroya� ve �sosyal-k�lt�rel etkinliklere� bakt�klar�n� s�yl�yorlar.

G�r��ler:

Do�.Dr. Sel�uk �irin, New York �niversitesi

� 1- Neden b�yle bir ara�t�rmaya gerek duydunuz?

T�rkiye'deki en dinamik pazarlardan biri y�ksek��retim sekt�r�d�r. Her y�l 1 milyon dolay�nda aday 170 dolay�nda �niversiteden birine girmek i�in se�im yap�yor. Peki, adaylar bu se�imi ne zaman yap�yor, hangi kriterleri dikkate alarak yap�yor? Adaylar�n �niversite tercihinde en etkili olan ki�iler kimler? Adaylara ula�mak i�in en etkin medya nedir? �KSARA �niversite Omnibus'� bu sorulara yan�t vermek i�in ba�lad�k. �lkini ge�ti�imiz y�l ger�ekle�tirdi�imiz bu ara�t�rma sekt�rel bazda dileyen herkesin abone olarak kat�labilece�i bir m��terek saha ara�t�rma platformudur. Her y�l iki defa ger�ekle�tirilen ara�t�rman�n ilki Tercih �ncesi di�eri de Tercih d�neminde tamamlanarak abone olan kurulu�lara teslim edilmektedir.

� 2- Ara�t�rman�n dayand��� temel mant�k nedir?

Ara�t�rmam�z�n dayand��� temel mant�k veri olmadan al�nan her karar�n gereksiz bir ek risk i�erdi�idir. Y�neticilerin birincil i�i risk almakt�r. Biz de bu s�re�te y�neticilere sahadan ihtiya� duyduklar� kritik bilgileri h�zl� bir g�venilir bir �ekilde sunmak i�in 81 bir ilde organize olduk. Sonu�ta tercih yapacak adaylar orada duruyor. Do�ru sorularla, do�ru bir metodolojik yakla��mla adaylar�n hangi �niversiteyi nas�l alg�lad���n�, bu kanaatin nas�l olu�tu�unu, hangi ko�ullarda bu kanaatin de�i�tirilebilece�ini �ll�mek m�mk�n. Tercih bir anlam�yla se�im ve �KSARA Omnibus'�n temel amac� da bu se�imin r�ntgenini �ekmek neden ve sonu�lar�n� ortaya koymak.

� 3- Kime hizmet edecek bu ara�t�rma?

Ara�t�rmam�z veriye dayal� karar verme k�lt�r�n� geli�tirmek i�in at�lm�� bir ad�md�r. �KSARA'da bizim geli�tirdi�im y�netici profillerine g�re her sekt�rde 3 farkl� y�netici oldu�unu biliyoruz. Bunlar s�ras�yla sadece karizmayla i�i g�t�ren y�neticiler ki bunlar�n kendilerinden ba�ka dinledikleri kimse yoktur, di�eri her �eyi uzmanlar b�rakan y�neticiler ki bunlar�n da pek veriyle sahayla i�i olmaz. ���nc� ve bizce en etkili y�netici profili ise hem karizmaya sahip hem gerekti�inde uzmanlara dan��an ama mutlaka att��� her ad�m� veriyle �l�en bizim veriye dayal� lider dedi�imiz profil. �KSARA Omnibus i�te bu mant�kla hareket eden y�neticiler i�in planlanm�� bir pazar saha ara�t�rmas�d�r. �zellikle dinamik pazarlarda karar veren y�neticilerin m��terinin talep beklenti ve y�nelimlerini dikkate almadan uzun vadeli ba�ar�l� olmalar� m�mk�n de�ildir. Biz sahadan toplad���m�z g�venilir ve stratejik de�eri y�ksek verilerle vizyon sahibi y�neticilere bir anlamda asistanl�k yapmak i�in kendimizi konumland�rd�k.

Do�. Dr. �a�da� �irin

� 1- �ni-Aday nas�l etkilenecek sonu�lardan?

Kurdu�umuz sistemle �niversite adaylar�na �niversitelerden ne beklediklerini, hangi hizmetleri daha �ok talep ettiklerini soruyoruz. Sonra da bu bilgileri �niversite y�neticilerine sunuyoruz. Bir anlamda �niversitelerin kendilerini de�i�en ��renci taleplerine yeniden organize etmelerine katk�da bulundu�umuzu d���n�yoruz. T�pk� nab�z yoklamalar�nda oldu�u gibi bir anlamda a�a��dan yukar� bilgi ak���n� h�zland�rd���m�z d���n�yoruz.

� 2- Ne t�r analizler ortaya koymay� ama�lad�n�z?

�KSARA Omn�bus'a abone olan kurumlara iki ayr� rapor sunuyoruz. Birinci raporda genel sorular ikinci raporda da her �niversitenin kendisin haz�rlad��� sorular�n analizini sunuyoruz. �kinci b�l�m sadece s�zle�meli oldu�umuz kurumlara sunuluyor. Bir �niversite kendisiyle ilgili �zel �nem arzeden sorular� bu �ekilde sisteme dahil edebiliyor. Analizlerimiz her bir sorunun genel sonucunun �ok �tesinde detay �aprazlamalardan olu�maktad�r. �rne�in adaylar�n ne zaman karar verdi�i sorusuna T�rkiye �ap�nda 81 ildeki kat�lm�c�lar�n nas�l karar verdi�i �nemli bir sonu� ancak pek �ok �niversite i�in bunun tek ba��na bir anlam� yok. Dolay�s�yla biz her bir sonucu her �niversitenin talep etti�i kriterlere g�re analiz ediyoruz.

� 3- Burdan yay�mlanmayan ve abonelere verdi�iniz raporda ba�ka hangi alt katmanlar var?

�lk olarak lise t�r�ne g�re, ba�ar� s�ralamas�na g�re ve puan t�r�ne g�re demografik bir analiz sunuyoruz ��nk� �rne�in �zel lise mezunuyla genel lise mezunu aras�nda �ok fark var. Ya da ilk 10 bindeki bir adayla 100bin sonras� aday aras�nda �ok fark var. �kinci olarak sonu�lar� ailenin gelir seviyesine ve vak�f tercih edip etmeyece�i verisine g�re analiz ediyoruz zira gelir seviyesi okul tercihini �nemli �l��de etkiliyor. Son olarak t�m verileri her �e�itli co�rafi b�lgelere g�re ayr�nt�lyoruz ��nk� �stanbul'da okumak isteyen ��rencilerin beklentileri Ankara'da okumak isteyen ��rencilerin beklentilerinden farkl�.

Uzm. Psi. Dan. Oktay Ayd�n

Hem devlet hem vak�f (halk aras�nda �zel) �niversiteler, her tercih d�neminde, kendilerini adaylara aktarmak, olumlu yanlar�n� ortaya koyarak kontenjanlar�n� doldurmak ve m�mk�nse YGS/LYS ba�ar�s� y�ksek adaylar� �niversitelerine kazand�rmak i�in k�yas�ya bir tan�t�m ve pazarlama �al��mas�na giriyor.

Etkin tan�t�m ve pazarlama stratejisinde esas olan �ncelikle bir �niversitenin kendi �SWOT� analizini yaparak, g��l�, zay�f yanlar�n�, f�rsatlar�n� ve tehditlerini ortaya koyabilmesidir. �kinci olarak belki de SWOT�la atba�� olarak nas�l bir ��renci kitlesi hedefliyor ve bu hedef-kitle nas�l d���n�yor, nas�l davran�yor, nas�l karar veriyor.

Bu verilere sahip olmak, bir �niversiteyi tan�t�m ve pazarlama parasal g�c�n�, insan g�c�n� ve zaman�n� en etkili kullanmas�n� sa�layacak ve en az girdi ile en fazla ��kt�y� almas�n�n kap�lar�n� a�acakt�r.

Bu ara�t�rma, �niversitelere e�siz f�rsatlar ve bilgiler sunuyor. Bir aday �niversite ve b�l�m tercihini ne zaman yap�yor? Bu sorunun cevab�, tan�t�m ve pazarlama etkinliklerinin ne zaman yo�unla�mas� gerekti�ini de cevab� ayn� zamanda. Aday�n tercihlerinde kimlere dan��t���n� ve kimlerden etkilendi�ini bilmek de, aday d���nda kimlere ve ne oranda tan�t�m ve pazarlama yap�laca��n�n bir i�areti oluyor. Aday�n tercihlerini yaparken hangi ileti�im kanallar�ndan yararland���n� bilen �niversiteler, do�ru yerde do�ru zamanda yer alarak k�s�tl� b�t�elerini etkin kullanabilme olana��na sahip oluyor.

Adaylar�n bir �niversiteden ne beklediklerini bilmek, hem k�sa vadede tan�t�mda ve pazarlamada nelerin �ne ��kar�lmas� gerekti�ini s�yl�yor �niversitelere, hem de orta ve uzun vadede, �niversitenin genel stratejisine de y�ne veriyor.

Buna benzer, bilimsel ve g�venilir sonu�larla �niversiteler kendilerini do�ru adaylara, do�ru mecralarda ve do�ru y�ntemlerle daha etkin anlat�yor.

Adaylar da kendilerine uygun mesajlar�n yer ald��� kendi mecralar�nda gerek duyduklar� bilgilere daha h�zl� daha etkin ve daha do�ru ula�m�� oluyorlar. Bu da tercihlerinin daha sa�l�kl� olmas�n� sa�lar ve tekrar tekrar s�navlara girmenin de �n�ne ge�mi� oluyor.

��REN�M DURUMU	YGS-2012		YGS-2011
	SAYI	%	SAYI	%
Lise Son	762.852	42,70	725.775	45,08
Mezun	558.651	31,27	497.964	30,93
�niversite ��rencisi	329.438	18,44	278.203	17,28
�niversite Mezunu	83.253	4,66	63.594	3,95
Di�er	52.346	2,93	44.435	2,76
Puan� Hesaplanan Toplam Aday Say�s�	1.786.539		1.609.971