Logo

Anadili İngilizce olan öğretmeninizi nasıl tutarsınız?

Kategori: EĞİTİM VE REHBERLİK MAKALELERİ
Perşembe, 14 Nisan 2016 11:28 tarihinde oluşturuldu



Shan S. Haider Prudential First Eğitim A.Ş. Danışmanlık Hizmetleri Müdürü
shan_haiderGezi Parkı olaylarından beri anadili İngilizce olan öğretmen eksikliği daha belirgin şekilde hissedilmektedir. Yıllar geçtikçe Türkiye’de çalışacak deneyimli anadili İngilizce olan öğretmenleri bulmak daha zorlaşmaktadır. Doğal olarak okullar, sahip oldukları öğretmenleri ellerinde tutmaya çalışmakta ve onlara kontratlarını yenilerken daha fazla teşvik edici tekliflerde bulunmaktadırlar. Dil okullarının her şehirde yüksek oranda çoğalması sonucu ilgili piyasada rekabet oldukça sertleşmektedir. Dil okullarının ayakta kalabilmeleri iki ana faktöre bağlıdır: Rekabetçi fiyat ve anadili İngilizce olan öğretmen temini. Dil Kurslarının iş modelleri anadili İngilizce olan öğretmenlere dayanmaktadır, çünkü Türk öğrenciler anadili öğrenmek istedikleri dilden farklı olan aksana dikkat etmekte ve aksi durumlarda iade talep etmektedirler. Önceleri dil okulları anadili İngilizce olan öğretmenlere saat başı 15-20 TL ödeyerek çalıştırabilmekteydiler, fakat şimdi birçok K-12 arasındaki iyi özel okul ödedikleri para ve sağladıkları ek olanaklarla averaj bir özel okuldan çok daha fazla fırsatı anadili İngilizce olan öğretmenlere sunmaktadırlar. Bu durum, özel okulların arasındaki, sınırlı sayıda olan anadili İngilizce olan öğretmen bulma konusundaki rekabeti de kızıştırmaktadır.

Görünen o ki size önerebileceğim sihirli bir formülüm malesef yok. Pek çok okul anadili İngilizce olan öğretmenlerini muhafaza etme zorluğuyla karşı karşıyadır. Ne yazık ki bunun için doğrudan ortaya konulacak bir çözüm yoktur, ancak bu durumda olanlar için bazı çok önemli tavsiyelerde bulunabilirim. Aynı bir hastalık gibi, belirtiler erken dönemde teşhis edilirse hastalığı iyileştirme olasılığı daha fazladır. Elbette kanser veya diğer öldürücü hastalıklarda olduğu gibi istisnalar her zaman olacaktır.
Benzer biçimde okullar da, belirtilere daha büyük problemler haline gelmeden ve sıklıkla olduğu gibi yeterli bir çözüm için çok geç olmadan önce dikkat etmelidirler. Bir öğretmenin eğitim yılının ortasında çekip gitmesi okul için oldukça zordur. Öğretmenin gidişi diğer anadili İngilizce olan öğretmenleri de baskı altında bırakır ve onlar sıklıkla dersleri telafi edebilmek için anlaştıkları saatlerden daha fazla çalışmaya zorlanırlar.
Aileler böyle ayrılışlarda sıklıkla ortaya çıkan sorunlara dikkati çeken ilk kişilerdir, özellikle de öğretmen öğrencileriyle iyi bir ilişkiye sahip olmuşsa şikâyet etmekte veya soru sormakta hiç zaman kaybetmezler.
Anadili İngilizce olan öğretmenler işlerini zorunlu kalmadıkları sürece bırakmazlar. Bu öğretmenlerin de ödenecek faturaları ve kendi ülkelerinde sahip oldukları birtakım finansal sorumlulukları vardır. İyi para kazandıran bir işi bırakmak asla tercih ettikleri bir şey değildir. Bir öğretmenin gidişinin veya sözleşmesine uymamasının sebepleri şunlardır:
Okul yönetimine güvensizlik: Bu genellikle verilen, söylenen ya da ima edilen sözlere uyulmadığında ortaya çıkar. Yabancı bir öğretmen genellikle e-posta veya Skype görüşmesi aracılığıyla işe alınır ve sıklıkla resmin bütünü açıkca öğretmene gösterilmez. Bilinmesi gereken pek çok detay Türk okulları tarafından genellikle gözden kaçırılır veya yanlış addedilir, fakat bu küçük detaylar bir yanlış anlaşılmaya dönüşerek can sıkıcı olabilirler. Bu durumda yabancı bir öğretmen kendini işi kabul etmesi için kandırılmış hisseder. Size pek de önemli gelmeyen, fakat öğretmen için önemli olabilecek küçük detayların ortaya konduğundan emin olmalısınız. Altına bakılmadık taş bırakılmamalıdır. Tatil günleri, eğer gerekli ise hafta sonu katılımları, veli toplantıları gibi. “Gerekirse hafta sonları sizi çağırabiliriz” demek yeterli değildir. Yabancı bir öğretmen hafta sonu çalışmak istemez. Hafta sonu gerçekleşecek katılımı zorunlu veli toplantıları ya da özel etkinlikler öğretmene açıklanmalıdır.
Yabancı öğretmen ve işe alımını gerçekleştiren personel arasında yapılan bütün e-posta gönderimleri, iletişimler ve bütün detaylar saklanmalıdır. İK görevlisinin okulu bırakması durumunda okulun, saklanmış iletişim bilgilerine başvurabilmesi gerekir. En doğrusu standart bilgileri içeren bir PDF veya Word dosyasının bütün yabancı öğretmenlere gönderilmesidir. Yabancı öğretmenlerden sorumlu olan herkes böylece son gelişmelerden haberdar olarak ve yabancı öğretmenlere neyin vaat edildiği ve onlarla ne üzerine anlaşıldığı konuları hakkında bilgi sahibi olurlar.

Okul tarafından sözleşmenin ihlali: Bu, öğretmenlerin sözleşme imzalamalarına ve bir yıl çalışacaklarını taahhüt etmelerine rağmen okuldan ayrılmalarındaki temel nedenlerden biridir. Sözleşme ihlali pek çok biçimde gerçekleşir. Sınırlı olmamakla birlikte şunları içerir: maaşlar, sosyal yardımlar, çalışma saatleri, hafta sonu çalışmaları, çalışma ve ikamet izinleri gibi kanuni ve resmiişler ve özel sağlık sigortası. Bu şartlardan herhangi biri çiğnenir çiğnenmez öğretmen, eksikliklere işaret etmek için hızlı davranacaktır. Okullar sözleşmelerine ve anlaşılan şartlara uygun hareket etmelidirler, böylece sözleşme ihlali olmayacaktır ve öğretmenler memnun olarak sözleşme yıllarını tamamlayacaklardır. Pek çok okul birçok konuda sözler vererek sözleşme imzalarlar; ancak maaşları zamanında yatırmayı veya kâğıt işlerini dosyalamayı başaramazlar, böylece anadili İngilizce olan öğretmenlerini de kaybederler.
Sınıf öğretmeninden destek alamama: Sınıf öğretmenleri genellikle Türk öğretmenlerdir ve sınıf yönetimi becerileri ile bilinirler. Öğrenciler genellikle burada listelenebilecek pek çok nedenden ötürü anadili İngilizce olan öğretmenlerine uygunsuz davranabilirler. Anadili İngilizce olan öğretmen sıklıkla öğrencilerin bu uygunsuz davranışlarından şikâyet edebilir, ancak genellikle sesini duyuramaz. Sınıf öğretmenleri yabancı İngilizce öğretmenlerine sıklıkla uygunsuz davranışlarda bulunan öğrencilerin isimlerini temin ederek öğretmene destek olmalıdır. Sınıf öğretmenleri yabancı İngilizce öğretmenlerinin dersleri esnasında öğrencilerin davranışlarını gözlemlemek için sınıflara uğramayı, özellikle de aktif öğrencilerin olduğu sınıflara daha fazla uğramayı alışkanlık haline getirmelidirler. Sınıf öğretmenleri ailelere daha yakındırlar, bu nedenle öğrenciler doğal olarak bu öğretmenlere daha iyi davranmaya ve itaat etmeye daha yatkındırlar. Yabancı bir öğretmen işe başladığının ilk haftasında öğrencileri sınıf öğretmeni eşliğinde görmelidir. Bu, örnek bir durum teşkil eder ve yabancı öğretmenler sınıfta izin verilen davranışlar hakkında farkındalık kazanır. Ev ödevi, testler, müfredata uygunluk gibi unsurlar bölüm başkanları ve sınıf öğretmenleri tarafından belirli aralıklarla kontrol edilmelidir.
Bölüm başkanlarından destek alamama: Ders programının ve kitapların öğretmene verilmesi yeterli değildir. Bir bölüm başkanı anadili İngilizce olan öğretmenine müfredatı belirlemeye yardım etmelidir. Türk İngilizce öğretmenleri veya sınıf öğretmenleri en az bir haftalık denetimsel sınıf desteği ayarlayarak öğretmene yardım etmelidirler, böylece öğrenci davranışları değişecek ve örnek bir davranış modeli kendiliğinden gelişecektir. Bölüm başkanları ayrıca yabancı öğretmenlerin görev ve sorumluluklarını detaylı bir biçimde gözden geçirmeli, onlara neler olduğunu anlamalarında yardımcı olmalıdırlar. Pek çok okul, anadili İngilizce olan öğretmenlere Türk öğretmenlerle birlikte öğrencileri öğle arasında ve teneffüslerde gözetim altında bulundurmak (nöbetçi öğretmen) için ihtiyaç duyarlar. Yabancı öğretmenlerden sınav gözetmenliği yapmaları da istenir. Tüm bu sorumlulukların kesin olarak detaylandırılarak ortaya konması sağlanmalı ve böylece yabancı öğretmenler program hakkında bilgi sahibi olmalıdır. Hafta sonları veya tatiller için programlanmış özel etkinlikler, veli toplantıları veya herhangi bir aktivite yabancı öğretmenlerle önceden paylaşılmalıdır. Türk öğretmenlerin aksine yabancı öğretmenler tatil planlarını çok önceden yaparlar, böylece uçak biletleri için para biriktirebilirler. Noel ve Paskalya gibi tatilleri teklif eden okullar bu günleri önceden duyurmalıdırlar. Çoğu anadili İngilizce olan öğretmenleri rahatsız eden şeylerden bir diğeri ise bölüm toplantılarında kullanılan dildir. Eğer bölüm başkanları toplantılarını İngilizce sürdüremiyorlarsa, yabancı öğretmenler bu tür toplantı ve etkinliklerden muaf olmalıdırlar. Bu, yabancı öğretmenler için insanların yüzlerine bakarak ve durumdan bir şeyler anlamaya çalışılarak geçirilen büyük bir zaman kaybıdır.
Daha iyi bir iş teklifi: Gelişmiş toplumlarda sözleşme ihlali ciddi bir sivil suç olarak görülür. Bu zihniyet sebebiyle yabancı öğretmenler kendilerini etkileyebilecek sonuçlar ve cezalardan ötürü sözleşme şartlarını ihlal etmeyi istemezler; fakat daha iyi bir iş fırsatını sadece parasal nedenlerden değil, yukarıda saydığımız nedenlerden ötürü de değerlendireceklerdir. Sözleşmeyle belirlenmiş haklarının devamlı ihlal edildiğini hisseden ve okul idaresinin de bunu düzeltmek için hiçbir şey yapmadığını düşünen birçok yabancı öğretmenin çalıştıkları okuldan, hatta Türkiye’den ayrıldığına şahit oldum.
Pek çok öğretmen öğretmeyi sevdiği ve gençlere ilham vermek istediği için bu mesleği seçer. Bu öğretmenlerden pek çoğu büyürken kendi öğretmenlerinden ilham almıştır ve onlar da meşaleyi ellerine alıp bir farkındalık yaratmak için yola koyulmaları gerektiğini hissetmişlerdir. Ayrıca öğretmenin eğlenceli olması ve farklı bir kültürü deneyimleme şansına sahip olmaları da yabancı bir ülkeye gelerek öğretmenlik yapmalarında etkin olur.Bütün bu faktörler yabancı öğretmenin okuldaki herhangi birisinden görebileceği yanlış bir davranış, negatif bir tutum veya söylem ; kendi kültürlerine karşı gösterilen hoşgörüsüzlük ve okul yönetiminden hiç destek gelmemesi gibi sebeplerden dolayı kolayca mahvolabilir.
Çalıştığım çoğu okulda anadili İngilizce olan öğretmenler için uyum programları vardı; ama genellikle göz ardı ettikleri ya da değerlendirmedikleri şey, yerli öğretmenler için uyum veya kültürel hassasiyet programları yaratmamalarıydı. Yerel çalışanlara kültürel farklılıklar, yabancı öğretmenlerin özellerine, dinlerine veya farklı inançlarına saygı duymayı içeren yoğun bir kurs verilmesi ciddi bir önem taşımaktadır. İlk iş gününde kahve odasında yerel öğretmenlerin yabancı öğretmenlerle özel konuşmalara girmeye çalıştıklarını sıklıkla gördüm. Bu, pek çok yabancı öğretmeni rahatsız etmektedir. Yabancı öğretmenlerin okulda çalışmaktan keyif almasını sağlamak için atmosfer rahatlatıcı ya da en azından anlayışlı olmalıdır.
Okullar bizimki gibi işe yerleştirme şirketleriyle sözleşme yaptıklarında yukarıda saydığım pek çok sorunun üstesinden gelmekte şirketlerden gereken profosyonel yardımı alabilmektedirler. Daha uç noktadaki durumlarda, eğer öğretmen işi bırakırsa veya acilen gitmesi gerekirse onların yerine yedek öğretmen sağlamakta ve hatta geçici süre için yeni bir öğretmen atamakta böylece okullar eğitim zamanını kaybetmemiş olmaktadırlar.

YASAL UYARI:

Yayınlanan köşe yazısı ve haberlerin tüm hakları ESM Yayıncılığa aittir. Kaynak gösterilse dahi köşe yazısı/haberin tamamı özel izin alınmadan kullanılamaz.