---

---

Dr. Sakin Öner - TEVDAK Genel Sekreteri

Okullarımızda ders dışı zamanlarda yapılacak etkinliklerin, öğrencilerin hayata hazırlanmaları, bireysel yetenek ve becerileri ile sanatsal zevklerini geliştirmeleri açısından büyük önemi vardır. Hatta bu etkinliklerin birçok öğrencinin hayatının ve kariyerinin belirlenmesinde büyük etkisi olduğu görülmüştür. Bu etkinliklerin kurumsallaşma, aidiyet duygusunu geliştirme ve kurumsal tanıtım yönlerinden de büyük yararı bulunmaktadır. Ayrıca bu etkinliklerde gösterilecek başarılar, hem öğrencilerimiz, hem de okullarımız açısından büyük bir farkındalık oluşturmakta ve tercih sebebi olmaktadır.

44 Yıllık eğitimcilik hayatımın 8 yılı Yüksek Öğretim Kurumlarında, 9 yılı Milli Eğitim İl Teşkilatında ve 27 yılı da 6 Lisede Edebiyat Öğretmeni ve Eğitim Yöneticisi olarak geçti. Meslek hayatım boyunca, ilkokul, ortaokul ve lise yıllarında görev aldığım yoğun sosyal etkinliklerden kazandığım deneyimin büyük katkısını gördüm. Bu nedenle, liselerimizin değerli yöneticilerine, öğretmenlerine ve okullarımıza büyük maddi ve manevi katkı sağlayan Eğitim Vakıflarımıza ve Mezunlar Derneklerimize yardımcı olmak üzere bu konudaki bilgi, görgü ve deneyimlerimi özet olarak paylaşmayı bir borç olarak görüyorum.

Okullarımızda ders dışı zamanlarda yapılacak etkinliklerle ilgili önerilerimi hazırlarken, kendi özgün uygulamalarımdan ve diğer kariyerli eğitim kurumlarındaki örneklerden yararlandım.

1.OKULLARIN BELİRLİ VE GELENEKSEL GÜNLERİ

a. Mezunların Geleneksel Buluşma Günleri

Özellikle tarihi okulların çoğunun “Pilav, Börek, Boza ve Aşure Günü” gibi değişik isimlerde mezunlarının bir araya geldiği geleneksel günleri vardır. Bu günlerin yapılma amacı; mezunların okulları ile ilişkilerini ve ilgilerini devam ettirmek, okul sevgilerini canlı tutmak, camianın birlik, beraberlik ve dayanışma ruhunu güçlendirmektir. Bu törenlerin bazılarında 25, 40, 50 ve 60 yıllık mezunlara anı plaketleri verilmektedir. Bu da mezunların okullarına ilgilerinin devamlılığını sağlamaktadır.

b.Rozet Takma Töreni

Bu törenin ilk örneğini 1993 yılında Vefa Lisesinde uyguladım. Çok beğenilen bu tören bugün birçok lisede uygulanmaktadır. Vefa Lisesi’nde 26 yıldır uygulanan bu törenin adı, VEFA’YA HOŞ GELDİNİZ (Rozet Takma Töreni)’dir. Okula yeni kayıt olan öğrenciler, öğretmenler, veliler ve mezunların ortaklaşa gerçekleştirdikleri bu tören, öğretim yılının üçüncü haftasındaki Çarşamba günü öğleden sonra yapılmaktadır. Törenin amacı, okula yeni kayıt olan öğrencilere ve velilere kurumu tanıtmak ve benimsetmek, onlara kuruma aidiyet duygusu kazandırmaktır. Törende, okul yöneticileri okulun tarihi, amaçları, hedefleri, ilkeleri, işleyişi ve uyulması gereken kurallar; Yabancı Diller Bölüm Başkanı yabancı dil öğretimi hakkında bilgi verdikten sonra yeni kaydolan öğrenciler adına (En Genç Vefalı) duygularını ifade eden bir konuşma yaptıktan sonra tüm öğrenciler tarafından “Vefalılık Andı” içilmektedir. Öğrenciler sınıf sınıf sahnedeki platformda yerlerini aldıktan sonra protokol, öğretmenler ve mezunlar tarafından yakalarına Vefa  rozeti takılmaktadır.

c.Mezuniyet Törenleri

Okul Müdürlüğü ve Okul Aile Birliği tarafından düzenlenen bu tören, ders yılının sona erdiği günü takip eden haftalar içinde belirli bir günde yapılır. Bu törene o yıl mezun olan öğrenciler, velileri, öğretmenler, Eğitim Vakfı ve Mezunlar Derneği yöneticileri ve mezunlar katılırlar. Törende Okul Müdürü, Son Sınıfların Müdür Yardımcısı, Okul Birincisi, camia kuruluşlarının temsilcileri ve protokoldan katılanlar duygularını ifade ederler. İlk üç dereceye giren mezunlar kuruluşlarca ödüllendirilir. Daha sonra Okul Birincisi yaş kütüğüne plaket çakar ve okul flamasını törenle Lise 2. sınıf birincisine teslim eder. Mezunlar keplerini attıktan sonra, Okul Aile Birliğince mezunlara ve konuklara ikramda bulunulur.

d.Okul Ormanına Fidan Dikimi Şenliği

Bu etkinliğin yapılabilmesi için okula tahsis edilmiş bir orman alanının bulunması gerekir. Bunun için okul yönetiminin Orman Bölge Müdürlüğüne öğrencilerde doğayı koruma duygusunu geliştirmek ve çevre bilincini geliştirmek amacıyla okul adına bir orman alanı tahsis edilmesi istenecektir. Bu konuda Vakıf veya Mezunlar Derneği de girişimde bulunabilir. Orman alanı tahsisinden sonra her yıl fidan dikim mevsiminde buraya öğrencilerle birlikte fidan dikim şenliği düzenlenir.

Bu konuda yine Vefa Lisesi örneğini vermek istiyorum. İstanbul - Kâğıthanede’ ki Alibey Barajı gölü havzasında DSİ tarafından 1974 yılında Mezunlar Derneğinin talebiyle tahsis edilen Vefa Ormanı'na her yıl Nisan ayının ikinci Pazar günü Mezunlar Derneğinin organizasyonuyla Fidan Dikim Şenliği yapılır. Katılımcılar okul bahçesinde toplandıktan sonra araçlarla Vefa Ormanı'na giderler. Vefalılar Derneği, temin ettiği fidanların dikimini sağladıktan sonra katılımcılara ikramda bulunur. Etkinlik bu aşamada bir pikniğe ve bir şenliğe dönüşür.

e.Kültür ve Sanat Şenliği / Kültür ve Sanat Haftası

Her öğretim yılı sonunda sosyal etkinlik kulüplerinin veya özel kurulacak Şenlik Komitesi’nin etkinli olarak Kültür ve Sanat Şenliği/Kültür ve Sanat Haftası yapılır. Bu etkinliğin amacı, öğrencilerin entelektüel boyutunu, kültür ve sanata verdiği değeri ortaya koymak, öğretim yılının yorgunluğunu bahar coşkusu ile gidermektir. İki veya üç gün süren etkinlik çerçevesinde gençlik konserleri, söyleşiler, paneller, şiir, tiyatro ve müzik etkinlikleri gerçekleştirilir, sergiler açılır.

Bu etkinlik çerçevesinde Şenlik Komitesi’nce Kültür ve Sanat Ödülleri Dağıtım Töreni de yapılabilir. Komite, tüm okul öğrencilerine uyguladığı anketle o yıl sinema, müzik, tiyatro, edebiyat ve medya alanında başarılı olan eser ve isimleri belirler. Bu eserler ve isimler, yapılan bir törenle ödüllendirilir. Bu törenin, medyatik yönü ağır bastığından okul tanıtımında önemli bir katkısı vardır. Bu bağlamda Vefa Lisesi’nde 15 yıldır başarıyla uygulanmakta olan Kemal Sunal Kültür ve Sanat Ödülleri Dağıtım Töreni’ni örnek gösterebiliriz. 

2.DİĞER ETKİNLİKLER

a.Okul Müzesi Oluşturulması

 

Müzeler, toplumların, kurumların ve kişilerin geçmişine ışık tutan en önemli mekanlardır. Toplumsal hafızayı muhafaza eden en önemli kültür kurumlarıdır. Bunun için okulların görünür mekanlarında veya uygun bir yerinde mutlaka Okul Müzesinin kurulmasında yarar vardır. Bu müzelerin kurumsallaşma ve aidiyet oluşması yönlerinden de önemi büyüktür.

Okul müzesinde; geçmiş dönemlere ait ders kitapları, eğitim araçları, laboratuar malzemeleri, eğitim belgeleri, okul müdürleri, ünlü öğretmenlerin,mezunların ve başarılı öğrencilerin resimleri, okul yıllıkları, dergileri, başarı belgeleri, okulun kazandığı kupalar ve şiltlere yer verilebilir. Okul mezunları ile okulda görev yapan öğretmenlerin kitapları da müzede sergilenebilir.

b.Okul Marşı Yazılması

Tarihi kurumların çoğunda okul marşları okunmaktadır. Bu, öğrencilerde kurumsal aidiyeti güçlendiren bir olgudur. Eğer okul marşı yoksa, yazılması için bir yarışma düzenlenebilir.

c. Okul Rozeti Yaptırılması

Okul rozetinin de okulun tanıtımı, aidiyet duygusunun geliştirilmesi ve kurumsal kültürün   oluşmasında önemli rolü vardır. Okul rozeti bulunmayan okulların da oluşturulması için gerekli çalışmayı yapmaları gerekir.

ç. Yaş Kütüğü Oluşturulması

Öğretim yılı sonunda düzenlenen mezuniyet törenlerinde Okul Birincisi’ninplaket çakacağı bir yaş kütüğünün de, yoksa temin edilmesinde yarar bulunmaktadır. Bu da kurumsal hafızayı yansıtan önemli bir öğedir.

d. Şeref/Onur Defteri

Okulun özel günlerine veya önemli törenlerine katılan protokol kişilerinin, ünlü mezunların,       emekli öğretmenlerin duygu ve izlenimlerini yazacağı birŞeref/Onur Defteri bulundurulmalıdır.

e. Üniversite-Lise İşbirliği

Her ilimizde en az bir üniversite bulunmaktadır. Okulların eğitim kalitelerini yükseltmek için mutlaka üniversitelerle, özellikle Eğitim, Edebiyat ve Fen Fakülteleri ile işbirliği yapılması gerekmektedir.

f. Üniversite Ziyaretleri

Öğrencilerin mezuniyetten sonra daha bilinçli tercih yapabilmeleri için kendi illeri dışında bulunan üniversitelere randevu alarak ziyaret etmelerinde büyük yararlar bulunmaktadır. Bu konuda görev, okulların Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik Servislerine düşmektedir. Ayrıca bu geziler o illerdeki müzelerin ve tarihi mekanların ziyareti ile bir kültür gezisine dönüştürülebilir.

g.Kariyer Günleri

Öğrencilerin ilgi duyduğu meslekler veya branşlar hakkında bilgilenmeleri için okullarda Kariyer Günleri düzenlenmedir. Bu konuda üniversitelerle işbirliği yapılabilir veya mesleğinde başarılı mezunlar veya uzman kişilerle öğrenciler bir konferans veya söyleşi ortamında bir araya getirilebilir.

h. Mentorluk Çalışmaları

Mentorluk, deneyimli ve konusunda uzman bir kişinin (mentor) bilgi ve deneyimini, diğer bir kişiye (mentee-protege) aktardığı ve ona örnek olduğu, öğrenme ve gelişim ilişkisidir. Bazı tarihi liselerimizde bu çalışmalar Mezunlar Derneklerince organize edilmekte ve bu konuda mentor olarak mezunlardan yararlanılmaktadır. Okulun son sınıf öğrencileri ilgi duydukları mesleklerde öğretim yılı boyunca mentor mezunlardan bilgi almaktadırlar. Bir mentor, bir veya birkaç öğrencinin eğitimini üstlenmektedir. Bu konuda İstanbul Erkek Liseliler Derneği’nden (ielder) bilgi alınabilir.

i. Önemli Gün ve Ünlü Kişileri Anma Etkinlikleri

Kurum kültürünün canlı tutulması, aidiyet duygusunun geliştirilmesi ve kurumun tanıtılması yönünden okul ve toplum için önemli günlerin ve okulun kurucusu, ünlü mezunları ve lider şahsiyetlerin doğum veya ölüm günleri vesilesiyle anma etkinlikleri düzenlenmesinde yarar bulunmaktadır. Bunun için Yıllık Etkinlik Takvimi hazırlanmalıdır.

3.ÖĞRENCİ ETKİNLİK KULÜPLERİ 

          Okullarda yapılan etkinliklerin çoğu Öğrenci Etkinlik Kulüpleri vasıtasıyla yürütülmektedir. Bu kulüpler,Millî Eğitim Bakanlığı Eğitim Kurumları Sosyal Etkinlikler Yönetmeliği’ne göre kurulmakta ve çalışmalarını yürütmektedir. Her okul, kendi imkan ve ihtiyaçlarına göre Etkinlik Kulüpleri kurmaktadır. Bu konuda bir fikir vermek amacıyla okullarda kurulabilecek Etkinlik Kulüplerinin isimlerini konularına göre üç bölüm içinde vereceğim. Burada önemli olan her öğrencinin en az bir kulüpte yer almasını sağlamak ve her kulübün başına yetkin bir Danışman Öğretmen veya Usta Öğreticiyi görevlendirmektir.

A.SOSYAL, KÜLTÜREL VE SANATSAL ETKİNLİK KULÜPLERİ

Edebiyat Kulübü, Tiyatro Kulübü, Şiir Kulübü, Münazara Kulübü, Sosyal Bilimler Kulübü, Felsefe ve Davranış Bilimleri Kulübü, Demokrasi ve İnsan Hakları Kulübü, Atatürkçü Düşünce Kulübü, Ekoloji ve Hayvanları Koruma Kulübü, Sosyal Sorumluluk Kulübü, Tarih/Sanat Tarihi Kulübü, Coğrafya/Gezi Kulübü, Birleşmiş Milletler Modeli (Mun) Kulübü, İngilizce Konuşma Kulübü, Ekonomi ve Girişimcilik Kulübü, Turizm Gezi ve İnceleme Kulübü, Folklor ve Dans Kulübü, Müzik Kulübü, Plastik Sanatlar Kulübü, Resim ve Fotoğrafçılık Kulübü, Yayın, İletişim Kulübü, Kütüphanecilik Kulübü, Kızılay-Yeşilay Kulübü, Sivil Savunma Kulüb

B.FEN, BİLİM VE TEKNOLOJİ ETKİNLİK KULÜPLERİ

Fen, Proje ve Bilim Kulübü, İnovasyon Kulübü, Robotik Kulübü, Satranç/Akıl Oyunları Kulübü, Proje ve Tasarım Kulübü, Matematik Kulübü, Fizik Kulübü, Kimya Kulübü, Biyoloji Kulüb

C.SPORTİF ETKİNLİK KULÜPLERİ

Spor Kulübü, Doğa Sporları Kulübü, İzcilik Kulübü, Bisiklet Kulübü, Basketbol Kulübü, Voleybol Kulübü, Masa Tenisi Kulübü

4.2020 YILINA DAİR ÖZEL NOT

Bilindiği gibi 2020 yılı milli egemenliğin tecelli ettiği Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin kurulduğu 23 Nisan 1920 tarihinin 100. yıldönümüdür. Kurtuluş Savaşı’nı da yöneten bu meclisin kuruluşunun 100. yılının okullarımızda çok kapsamlı bir şekilde kutlanması gerekmektedir. Egemenlik ve bağımsızlık kavramlarının bu etkinliklerde öne çıkarılması gerekmektedir. Bu etkinlikler çerçevesinde Şiir ve Kompozisyon Yarışmaları, Resim Yarışmaları, Konferans, Açık Oturum, Söyleşi, Şiir ve Müzik Dinletileri, Resim ve Fotoğraf Sergileri, Kitap Sergileri düzenlenebilir. Ayrıca Ankara’daki 1., 2. ve 3. TBMM binalarına ve Anıtkabir’e geziler düzenlenebilir.

Bu önerilerimin, eğitim yöneticileri ve öğretmenlerimize 2019-2020 öğretim yılından itibaren yapacakları çalışmalarda yararlı olmasını diler, eğitim camiası olarak başarılı bir öğretim yılı geçirmemizi temenni ederim.