Yavuz Kara - Tarhan Koleji Akademik Direktörü

“Okulumuz uluslararası platformda yürütülen Eko-Okullar Programı’nın üyesidir. Eko-Okullar Programı okul öncesi ile ilk ve ortaokullarda çevre bilinci, çevre yönetimi ve sürdürülebilir kalkınma eğitimi vermek için uygulanan bir programdır. Katılımcı yaklaşımıyla okullardaki öğrenciler hem çevresel konularda bilgi edinirler hem de ailelerini, yerel yönetimleri ve sivil toplum kuruluşlarını çevresel konularda bilinçlendirmede etkin rol alırlar.”

Gözlemlerinize dayanarak, öğrencilerin çevre ve iklim değişikliğine karşı duyarlılıkları hakkında neler söyleyebilirsiniz? Bu çerçevede öğrencilerin duyarlılıklarını artırmak için neler yapılmalı?
Çocuklar tabiatları gereği doğa ile iç içe ve etkileşim halindedir. Bu anlamda hem çevrelerinde hem de doğada olan bitenlere ilgili ve meraklı bir tutum sergilerler.
Çocuklara doğa sevgisinin ve doğa bilincinin kazandırılacağı dönem, çocukluğun özellikle erken dönemidir. Çocuğun doğa ile etkileşimi ve duyarlılık bilinci geliştirmesi erken dönemde doğaya karşı farkındalık oluşturmasına yardımcı olur. İlerleyen yaşlarda ise bu durum çocuğun ekolojik sorumluluğunun gelişmesini, ekolojik dengeye ve bağlılığa saygı duymasını sağlamaktadır.
Bu bağlamda öğrencilerimiz gelecekleri için endişelendikleri konuların bir parçası olan çevre ve iklim değişikliğine karşı aktif olarak mücadele etmek için eğitilmekte ve motivasyon bulmaktadırlar. Ayrıca çocuklar; çevre kirliliği, atık yönetimi, enerji verimliliği gibi konular hakkında bilgi sahibi olma eğilimindedirler ve onların bu konulara karşı sosyal sorumluluklarını yerine getirmeleri mutlaka desteklenmelidir.

Bu çerçevede öğrencilerin duyarlılıklarını artırmak için;
* Eğitim programlarında çevre bilinci eklenmelidir.
* Çevre dostu uygulamaların örnekleri verilmeli ve uygulanması teşvik edilmelidir.
* Çevre konularında etkinlikler düzenlenmeli ve öğrencilerin katılımı sağlanmalıdır.
* Medya aracılığıyla çevre konularının duyurulması ve öğrencilerin doğa ve ekolojik farkındalığının artması sağlanmalıdır.
* Çevre kirliliği ile ilgili yasa ve düzenlemelerin tanıtılması ve uygulanmasının öncelikli olduğunun vurgulanması gerekmektedir.

Hiç şüphesiz; ne tür eğitim yada bilgilendirme/bilinçlendirme çalışması yapıyor olursak olalım, en verimlisi çocuklara vereceğimiz olacaktır. O halde çevre bilinci oluşturulması için yapacağımız tüm çalışmaların asıl odak noktasının çocuklar olması en doğru yaklaşımdır. Çevre üzerine verilecek tüm eğitimlerin temelinde doğayı ve onun içerdiği kaynakları korumak vardır. Çevre eğitimi saf bilgi vermeyi içermemeli, ek olarak insanların davranış, tutum ve kişiliklerini de ‘’kalıcı’' bir şekilde etkileyecek düzeyde olmalıdır. 

Kurum olarak çevre ve iklim konularına yönelik hangi yaklaşımları benimsiyorsunuz?
Ekolojik ve iklim konularına yönelik olarak benimsenmesi gereken yaklaşımlar şunlardır:

* Sürdürülebilir bir yaşam tarzı: Bu, kaynaklarımızı doğru ve adil bir şekilde kullanarak gelecek nesillere devredilebilecek bir çevre ve yaşam standardı oluşturmak anlamına gelir.
* Enerji verimliliği: Enerjinin doğru ve verimli bir şekilde kullanımı, enerji tasarrufu ve yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımı ile mümkündür.
* Atık yönetimi: Atıkların geri dönüştürülebilir veya düzenli bir şekilde imha edilmesi gerekir.
* Ormanların korunması: Ormanlar, dünya çevresinin dengelerini koruyan önemli ekosistemlerdir ve korunmalıdır.
* Çevresel sorumluluk: Herkesin çevre ve iklim konularına karşı sorumlu bir yaklaşım sergilemesi gerekir.

Bu yaklaşımlar, dünya çevresinin korunması, iklim değişikliğinin önlenmesi ve gelecek nesillere daha iyi bir dünya bırakma amacına ulaşmak için önemlidir. 

Çevre ve iklim ile ilgili uygulanan projeleriniz hakkında bilgi verebilir misiniz? Çevre ve iklim ile ilgili uygulanan projeleriniz hakkında bilgi verebilir misiniz?
Okulumuz uluslararası platformda yürütülen Eko-Okullar Programı’nın üyesidir. Eko-Okullar Programı okul öncesi ile ilk ve ortaokullarda çevre bilinci, çevre yönetimi ve sürdürülebilir kalkınma eğitimi vermek için uygulanan bir programdır. Katılımcı yaklaşımıyla okullardaki öğrenciler hem çevresel konularda bilgi edinirler hem de ailelerini, yerel yönetimleri ve sivil toplum kuruluşlarını çevresel konularda bilinçlendirmede etkin rol alırlar. Program, okullarda ISO 14001/EMAS üzerine kurulmuş bir çevre yönetim sisteminin uygulanmasını da sağlar. Eko Okullar Projesi okulumuzda her sene farklı temalar ile fen bilimleri öğretmenlerimizin koordinatörlüğünde tüm öğretmenlerimiz ve öğrencilerimizin katılımıyla yürütülmektedir. Proje sürecinde üstün başarı gösteren okulumuz Yeşil Bayrak ödülüne de sahiptir. Bu sene okulumuzda Eko Okullar Projesi kapsamında Biyolojik Çeşitlilik teması çalışılmaktadır. Biyolojik Çeşitlilik ile ilgili yürüttüğümüz çalışmalardaki en önemli etken ise öğrenci katılımıdır. Sınıfların ötesine geçerek, yakın çevremizden başlayarak toplumda biyoçeşitliliğin önemine yönelik bilinç kazandırmak hedefindeyiz.
Eko-Okullar Projesi’ne ek olarak;
* Çevre dostu enerji kaynaklarının tanıtımı ve kullanımı ile ilgili etkinlikler düzenliyoruz.
* Atık yönetimi ve geri dönüşüm projeleri, öğrencilerin atıkların sınıflandırılması ve geri dönüştürülmesi hakkında bilgilendirilmesini sağlıyor ve müfredat programlarımıza entegre ediyoruz.
Bitki yetiştirme ve bakım projeleri, öğrencilerin doğal çevrenin korunması ve yeşil alanların korunması hakkında çalışmalar yapıyoruz.
* Çevre dostu ulaşım projeleri, öğrencilerin bisiklet kullanımının teşvik edilmesi veya toplu taşıma araçlarının tercih edilmesi hakkında yönlendirme yapıyoruz.
* Çevre bilinci yaratmak için yapılan yürüyüşler, bisiklet turları veya doğa gezileri düzenliyoruz.
* Çevre temalı tiyatro ve drama çalışmaları ile çevre bilincini ön plana çıkarıyoruz.
* Ağaçlandırma çalışmalarına çocukları dahil ediyoruz, bu sayede ağaçların, ormanların ve yeşilin önemini daha kolay ve uygulamalı bir şekilde anlatabiliyoruz.
* Çevre ile ilgili konuların oyunlaştırılarak çocuklara sevdirilmesi ve öğretilmesi konusunda çalışmalar yapıyoruz. 

Milli Eğitim Bakanlığı, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile Çevre Dostu Okul Projesi başlattı. MEB, bakanlıklar ve okullar arasında nasıl bir koordinasyon kurulmalı?
Koordinasyon, Milli Eğitim Bakanlığı, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve okullar arasında etkileşimli ve sürekli bir diyalog kurulmasıyla sağlanabilir. Bu diyalog, projenin amaçlarının ve hedeflerinin belirlenmesi, uygulama aşamalarının planlanması, yürütülen faaliyetlerin değerlendirilmesi, gerekli araştırmaların yapılması ve sonuçların paylaşılması gibi konuları kapsayabilir. Ayrıca, bakanlıklar ve okullar arasında görev ve sorumlulukların net bir şekilde belirlenmesi de koordinasyonun sağlanmasına yardımcı olabilir. 

ÇEVRECİ VE YEŞİL BİR OKUL İKLİMİ İÇİN HANGİ KISTASLAR GÖZ ÖNÜNDE BULUNDURULMALI?
* Enerji Verimliliği: Okulun enerji tasarruflu ekipmanlar kullanması, enerji verimli aydınlatma sistemleri, enerji verimli su sistemleri, güneş enerjisi kullanımı gibi faktörleri içerebilir.
* Atık Yönetimi: Okulun atıklarının sınıflandırılması, geri dönüştürülmesi ve yeniden kullanılması gibi faktörleri içerebilir.
* Çevre Dostu Ürünler: Okulda kullanılan malzemelerin çevre dostu olması gibi faktörleri içerebilir.
* Yeşil Alanlar: Okulda yeşil alanların bulunması, çevre dostu bitkilerin kullanılması gibi faktörleri içerebilir. 

ÇEVRE BİLİNCİ OLUŞTURULMASI İÇİN YAPILMASI GEREKENLER NELERDİR?
Çevre bilinci oluşturmak için şu adımlar takip edilebilir:
1. Eğitim: Çocuklar ve gençlerin çevre konuları hakkında eğitim alması ve bu konuların okullarda ders olarak verilmesi. Verilen eğitimin sadece bilgi düzeyinde kalmaması ve bunun için günlük hayata transfer edilebilir nitelikte olması.
2. Medya ve Sosyal Ağlar: Çevre konularının geniş kitlelere ulaşmasını sağlayacak şekilde medya ve sosyal ağlar aracılığıyla kampanyalar düzenlenmeli.
3. İşletmeler ve Kurumlar: İşletmeler ve kurumlar çevreye duyarlı çalışmalar yapmalı ve çevre bilincini artırıcı uygulamaları benimsemeli.
4. Yerel Yönetimler: Yerel yönetimler çevre konularına daha fazla önem vermeli ve bu konuları destekleyen projeleri hayata geçirmeliler.
5. Ülke Politikaları: Ülkenin çevre konularına yönelik politikaları geliştirilmeli ve uygulanması sağlanmalı.

Bu adımlar çevre bilincinin artmasını ve çevreye duyarlı davranışların yaygınlaşmasını sağlayacaktır. 

ÇEVREYİ NEDEN KORUMALIYIZ?
Çevreyi korumak, doğal kaynaklarımızın sürdürülebilirliğini ve insan sağlığını korumak için önemlidir. Ayrıca, ekosistemlerin dengesinin bozulması, bitki ve hayvan türlerinin yok olması ve iklim değişikliğinin hızlandırılması gibi sonuçlar da çevrenin bozulmasına neden olabilir. Bunun yanı sıra, gelecek nesillere daha temiz ve daha sağlıklı bir dünya bırakmak amacıyla da çevreyi koruyoruz. Herkes, çevre koruma önlemleri alarak dünyayı daha yaşanabilir bir hâle getirebilir. İnsanın düşünebilen ve irade sahibi bir varlık olması, onu diğer canlılardan ayıran en temel özelliktir. Dolayısıyla doğal dengenin korunması için insanlara büyük görevler düşer. Çevre koruma bilincinin küçük yaşlarda kazanılması, doğal dengenin sürdürülmesinde büyük bir rol oynar. Gerek aile içerisinde gerekse okullarda çevre koruma faaliyetleri gerçekleştirilebilir. Böylece çevrenin korunmasına katkı sağlanabilir ve farkındalık artırılabilir.

ÇEVREYİ KORUMANIN YOLLARI NELERDİR?
* Atık yönetimi: Atıkların doğru bir şekilde yönetilmesi, geri dönüştürülmesi ve atıkların çevreye zararlı etkilerinin önlenmesi.
* Enerji verimliliği: Enerji verimliliğini artırmak, enerji kaybını azaltmak ve yenilenebilir enerji kaynaklarını kullanmak.
* Ulaşım: Toplu taşıma ve bisiklet kullanımını teşvik etmek, araç kullanımını azaltmak ve çevre dostu ulaşım yollarını desteklemek.
* Tarım: Doğal kaynakların sürdürülebilir kullanımını teşvik etmek ve tarım pratiklerini çevre dostu hale getirmek.
* Ormanlar: Ormanları koruyup, yeniden ağaçlandırma ve ormanların doğal kaynaklarını sürdürülebilir bir şekilde kullanmak.
* Su yönetimi: Su kaynaklarının verimli kullanımını teşvik etmek ve su kaynaklarının kirlenmesini önlemek.
* Kimyasal maddeler: Kimyasal maddelerin çevreye zararlı etkilerini azaltmak ve alternatif, daha çevre dostu maddeler kullanmak.
* Eğitim: Çevre konularının eğitim ve bilinçlendirme programlarını desteklemek ve çevre bilincini artırmak.

ÇEVRE İÇİN NE YAPABİLİRİZ?
1. Çevre konusunda bilgi edinebiliriz,
2. Kirliliğe engel olup, yerlere çöp atmayarak, bu alışkanlığı çocuklarınıza kazandırabiliriz.
3. Atıklarımızı ayrıştırıp, geri dönüşüme katkı sağlayabiliriz.
4. Naylon poşet kullanımını azaltıp, alışverişlerimizde bez çanta kullanabiliriz.
5. Kâğıt havlu kullanımını azaltabiliriz.
6. Dişlerimizi fırçalarken, banyo yaparken ve mutfakta musluğu kapatabiliriz.
7. Enerji tasarruflu ampuller kullanabiliriz.
8. Atık pilleri çöpe değil, atık pil kutusuna atabiliriz.
9. Bitkisel atık yağları, çöpe ya da lavaboya dökmeyerek, en yakın atık yağ toplama bidonuna atabilriz.
10. Yazışmalarımızda çıktı almamaya dikkat edip, bunun yerine dijital çözümlere yönelebiliriz.
11. Tek kullanımlık tabak, bardak yerine, seramik tabaklar ve metal aletler kullanabiliriz.
12. Kişisel matara kullanarak, pet şişe kullanımını azaltabiliriz.
13. İşyerinizde kendinize ait kupa edinebilirsiniz.
14. Pikniğe gittiğinizde atıklarınızı biriktirerek eve dönüşte geri dönüşüm kutularına atabilirsiniz.
15. Yerel besinleri kullanmaya özen gösterebiliriz.
16. Bilinçli tüketip, tasarruflu davranıp, çevre dostu olabiliriz.
17. Sık kullanılan cihazlar için şarj edilebilir piller satın alabiliriz.
18. Kullanmadığınız elektrikli aletleri fişten çekebilriz.
19. Isınma için havayı kirletici yakıtlar kullanmaktan kaçınabiliriz.
20. Binamızda ısı yalıtımına önem verebiliriz.
21. Kısa mesafelerde yürüyüp ya da bisiklet kullanıp, bireysel araç kullanımı yerine toplu taşıma tercih edebiliriz.

GELECEK NESİLLERE YAŞANABİLİR BİR YEŞİL BİR DÜNYA BIRAKMAK İÇİN ÜZERİMİZE DÜŞEN SORUMLULUKLAR NELERDİR?
1. Çevre kirliliğinin önlenmesi: Atık yönetimi, enerji verimliliği ve sürdürülebilir enerji kaynaklarının kullanımı gibi konulara öncelik vermeliyiz.
2. Doğal kaynakların sürdürülebilir kullanımı: Doğal kaynakları tüketirken, gelecek nesillere yeterli miktarda bırakmayı hedeflemeliyiz.
3. Çevre dostu yaşam tarzı benimseme: Kendi hayat tarzımızı, enerji ve su tasarrufu gibi çevre dostu uygulamalarla desteklemeliyiz.
4. Eğitim ve bilinçlendirme: Gelecek nesillere çevre konularındaki bilgi ve duyarlılığı aktarmalıyız.
5. Politikalar ve yasal düzenlemeler: Çevre koruma ve sürdürülebilir yaşam için gerekli yasal düzenlemeleri desteklemeliyiz.

Bu sorumlulukların yerine getirilmesi, gelecek nesillere yaşanabilir bir yeşil dünya bırakma ihtimalimizi artıracaktır.