---

---

Alpaslan Dartan / Türk PDR Derneği İstanbul Şube Başkanı 

Son yıllarda doktorluktan müzisyenliğe, öğretmenlikten bankacılığa, bankacılıktan şarapçılığa uzanan farklı başarı ve kariyer öykülerinin hiç olmadığı kadar arttığını görüyoruz. Üniversitede verilen eğitimlerin yansıması olarak tıp, hukuk, mühendislik, gibi özel bir uzmanlığa endeksli meslekler dışında pek çok meslekte artık üniversitede alınan eğitimin pek fazla bir önemi kalmadı. Birçok kişinin mezun olduktan sonra eğitim aldıkları bölümlerden ilgi ve yetenekleri doğrultusunda farklı alanlarda iş yaşamına atıldıklarını görüyoruz. 

Hızla değişen coğrafi ve demografik yapılar, değişen teknolojiler, ekonomik dinamikler, yaşanan sosyo-kültürel dönüşümler geleneksel iş ve meslek tanımlarını değiştirmeye ve yeni yeni iş alanlarının ortaya çıkmasına neden olmaktadır.  Buna rağmen Liseden Üniversiteye yolculadığımız adayların pek çoğu hedefleri ve beklentileri ile sınavlarda elde ettikleri sonuçlar arasında sıkışıp kalmaktalar. Geleceklerini sadece ellerine geçecek puanlarla sınırlı sayıp hayallerinin gerçekleşmesine aslında kendilerinin engel olduklarının farkında değiller.

ÖSYM, 2017-ÖSYS Yükseköğretim Programları ve Kontenjanları Kılavuzu'nu yayımladı. Üniversite tercih süreci sınavlara hazırlanmak kadar zor olmasa da dikkat isteyen bir konu. Kılavuzda bu yıl da bazı değişiklikler var bu nedenle adayların örnek tercih kılavuzunu iyi okumaları  gerekiyor.  

2017-ÖSYS, Tercih İşlemleri ve Değişiklikler

• Adaylar tercihlerini, ÖSYM’nin https://ais.osym.gov.tr  internet adresinden TC Kimlik Numaraları ve şifreleriyle kendileri yapacaklar.
• Mesleki ve teknik ortaöğretim kurumlarından mezun olanlar, ön lisans programlarına artık ek puanları ile yerleştirilecekler.
• Açık öğretim ön lisans/lisans programlarına da puan türü konulmuş olup puan türü programın örgün programdaki puan türü ile aynı yapılmıştır.
• Öğretmenlik programlarının tamamı ve İlahiyat programları LYS ile öğrenci alacaklar.
• Adaylar, tercih bildirim işlemini tamamladıktan sonra “Tercih Süresi” içerisinde tercihlerinde değişiklik yapabilirler. “Tercih Süresi” tamamlandıktan sonra tercihlerde değişiklik yapılamaz.
• Baraj puanıyla öğrenci alan yükseköğretim programları arasına öğretmenlik programları da dâhil edilmiştir. Baraj Puanı alan Bölümler:

LYS İçin 1 Milyon 72 Bin Başvuru

ÖSYM tarafından 13 Mart 2017 Pazar günü gerçekleştirilen ve 2.162.895 adayın katıldığı 2017-YGS sonrası 180 puan barajını aşan 1 milyon 72 bin 396 aday Üniversite girişte ikinci aşama olan  Lisans Yerleştirme Sınavları (LYS) na başvurdu. Haziran Ayı içerisinde yapılan LYS’lerin sonuçları 11 Temmuz 2017’de açıklanıyor. Adaylar tercihlerini internet ortamında 18-26 Temmuz 2017 tarihlerinde gerçekleştirebilecekler. Üniversitelere e-kayıtlar 11-16 Ağustos 2017, bireysel kayıtlar ise 14-18 Ağustos 2017 tarihleri arasında yapılabilecek.

2017-YGS Sayısal Bilgiler	2017-YGS	2016-YGS	2015-YGS
ÖSYS Başvuran Aday Sayısı	2265844	2265422	2126684
Sınavsız Geçişe Başvuran Aday Sayısı	0*	77863	79969
Sınava Giren Aday Sayısı	2162895	2117077	1987488
Sınava Girmeyen Aday Sayısı	102949	61482	59227
Sınavı Geçersiz Aday Sayısı	1457	473	492
Sınavı Geçerli Aday Sayısı	2161438	2116604	1986996

 

	2016-ÖSYS KONTENJANLARI
	Devlet	Vakıf	KKTC	Diğer/Yurt Dışı	Genel Toplam
Ön Lisans (Tablo-3)	433154	82705	5308	100	521267
Lisans (Tablo-4)	415637	85154	12958	1790	515539
Özel Yetenek (Tablo-5)	21291	5034	1530	79	27934
Genel Toplam	870082	172893	19796	1969	1064740

Yükseköğretim lisans programlarının (özet tablo) öğrenci aldıkları puan türleri şöyle:

PUAN TÜRÜ	BÖLÜMLER		PUAN TÜRÜ	BÖLÜMLER
MF-1	Mat. Öğrt. – Mat. Müh. – Bilgisayar Bil. – İstatistik		DİL-1	İng. – Fra. – Alm. Dil Bölümleri
MF-2	Fen Bil. Öğrt. – Fizik Öğrt. – Biyoloji – Toprak Bilimi – Zootekni		DİL-2	Batı Dilleri Bölümleri
MF-3	Tıp – Diş Hekimliği – Eczacılık – Veterinerlik – Mol. Biy. ve Gen.		DİL-3	Doğu Diller Bölümleri
MF-4	Tüm Mühendislikler ve Mimarlık		YGS-1	Uçak Gövde (YO) – Uçak Motor Bakım (YO) – Güverte
TM-1	İşletme – Ekonomi – Ekonometri – Lojistik – Sağlık Yön.		YGS-2	Kimya Öğrt. – Fizyoterapi – Beslenme ve Diyetetik (YO)
TM-2	Sınıf Öğrt.		YGS-3	Adalet – Basın Yayın – Rekreasyon Yönetimi
TM-3	Hukuk – Uls. İlş. – Siyaset Bil. – Kamu Yön. – Psikoloji – Sosyoloji – PDR – Felsefe – Arkeoloji		YGS-4	Görme – İşitme – Zihin Engelliler Öğrt. – İlahiyat
TS-1	Gazetecilik – STV – Halkla İlş. – Coğrafya – Yeni Medya		YGS-5	Çocuk Gelişimi Öğrt. – Okul Öncesi Öğrt. – Sosyal Hizmet
TS-2	Türk Dili ve Ed. – Tarih – Türkçe Öğrt. – Hititoloji		YGS-6	Lojistik (YO) – Sigortacılık (YO) – Ticaret (YO) – Turizm Otel (YO)

Tercih Döneminde Sıkça Yapılan Hatalar

Üniversite ve bölüm kararını vermenin sınava hazırlanmak kadar zor olduğunu biliyoruz. Adayların kariyer planlamalarının ilk aşaması olan bölüm tercihlerinde sırf üniversiteye girebilmek için okumak istemediği bir bölümü tercih etmek, puan türüne dikkat etmeden yapılan tercihler, istemediğiniz yüksek puanlı bir yeri, sırf puanınız yettiği için yazmak ya da seçtiğiniz üniversitenin ücret koşullarını ya da burs olanaklarını araştırmadan tercihlerinde yer vermek; işte tercih döneminde sıkça yapılan hatalardan bazıları.

Tercihte İzlenecek Yol
Gerçekte tercih aşamasının iki boyutu var. Birincisi teknik boyut, sınav sonuçları ile tercih edeceğiniz bölüm ve üniversitelerin asgari (puansal ya da başarı sıralarının) koşullarının uyuşması. En basit olanı da bu, seçimlerinizi bu çerçevede yapabilirseniz, okumak istediğiniz ya da okuyabileceğiniz bölümlere yerleşebilir açıkta kalma durumu yaşamazsınız.
Tercihin ikinci boyutu ise psikolojik olan kısmıdır. Burada da ilgi, istek ve motivasyonunuzun yüksek olduğu bölümler arasında kararsız kalma durumu vardır. İleride pişmanlık duymayacağınız, severek ve ilgi duyarak okuyacağınız birden çok meslek dalı arasında sıkışıp kalabilirsiniz. Burada da ilginiz vardır ama becerileriniz yetmeyebilir, ilginiz yoktur ama becerileriniz o meslek için yetiyor olabilir.
Bu durumda da toplamda 200'e yakın yükseköğretim kurumunda yer alan yaklaşık 10 bin bölümdeki 1 milyonu aşkın kontenjan arasından en fazla 24 tercih seçim yapmak adayları zorlayabilir. Bazen üniversiteler belirli alanlarda uzmanlaşabiliyorlar. Akademik olarak birkaç alanda gerçekten nitelikli eğitim vermelerine rağmen diğer bölümlere aynı oranda başarılı olamıyorlar. Bu nedenle adaylar üniversite seçimleri yanında bölümlerin niteliklerini de iyice araştırmalılar.

Tercihlerinizi son olarak şu açılardan bir kez daha kontrol edilmeli:

• Gitmeyi düşünmediğiniz bölümleri tercih listenize almamalısınız. Kayıt yaptırmasanız bile yerleştirildiğiniz bölümlerden dolayı ertesi yıl ağırlıklı ortaöğretim başarı puanınız düşecektir.
• Tercih edeceğiniz bölümün hangi puan türüne dahil olduğuna dikkat edin ve o türdeki puanınızı göz önüne alarak tercihinizi yapın.
• Aday, kaçıncı sıraya yazmış olursa olsun, tercih ettiği bir bölüme, diğer tercih eden adaylarla birlikte Y-YGS/LYS puanlarına göre sıralanmış olarak ve kontenjan dâhilinde yerleştirilecektir. Bu nedenle yerleştirilmede tercih sırasının adayın isteğini belirtmenin dışında bir önemi yoktur.
• Eğer iki aday, eşit Y-YGS/LYS puanına sahip olursa; başarı sırası aynı olmaz. O puan türünde ham YGS/LYS puanı yüksek olanın başarı sırası daha yüksek olur, o da eşitse, o puan türünün ana alan testleri neti daha yüksek olanın başarı sırası daha yüksek olur.
• Seçtiğiniz üniversitenin vakıf veya devlet üniversitesi olmasına, burs durumuna ve bulunduğu şehre ve varsa diğer özel koşullarına bir kez daha dikkatle bakın.

Tercih yaparken bölümler, en çok girilmek istenenden, en az istenene doğru sıralamalı ve başarı sırası, minimum puan açısından istek sırasını oynatmayacak biçimde gözden geçirilmelidir.
İstenmeyen bir yükseköğretim programına tercihler arasında ne olursa olsun yer verilmemelidir. Daha çok istenen bir yükseköğretim programı, salt yüzdelik dilim, minimum puan ya da başka bir nedenden ötürü daha az istenen bir programın altına alınmamalıdır.

• Tercih sürecinde, 2017 taban puanlarının ve başarı sıralarının değişebileceği unutulmamalı. Kılavuzda yer verilen bilgiler geçen 2016 yılına aittir.
• Puana değil öncelikle sınav sonuç belgesinde yer alan başarı sırasının dikkate alınması gerek.
• Kendi başarı sırasının yarısı kadar alt ve iki katı kadar üst aralıklarda olabilecek bölümleri belirlemek açıkta kalma riskini neredeyse sıfırlar. Örneğin 50 bininci sırada yer almış bir adayın tercih aralığını 25 bin ile 75 bin aralığında yapıyor olması yerleşme şansını çok artırır.
• Listenizdeki programların sırası, gerçekten istek sıranıza uygun mu? Örneğin, beşinci tercihinize giriş hakkı kazanacak olsanız, "Keşke altıncı tercihimi kazanmış olsaydım." demeyeceğinizden emin misiniz? Bütün tercihleriniz için bu geçerli mi?
• İstemediğiniz yüksek puanlı bir yeri, sırf puanınız yettiği için yazmamalısınız. Yerleştirildiğinizde mutsuz olursunuz.
• Tercih Listenizdeki programların kılavuzda "bakınız" olarak gösterilen ve giriş için aranan bütün koşullarını karşılıyor olmasına dikkat edin.

Rekabet ve yaşanan bu hızlı değişim özellikle kariyer hedefleri konusunda kafası netleşmemiş gençlere iki önemli mesaj vermektedir. Kendinizi geliştirin ve dönüştürün. Tekno-çağ dünyasının bilgisine ve hızına ayak uyduramayan herkes sıradanlaşacak, bu değişime ayak uydurabilen herkes ayakta kalacak ve rekabet gücünü koruyacak. 

Gençler sizler bugünden yarına her yönüyle hızlı değişen toplumun ve iş dünyasının beklentilerini karşılayacak donanıma sahip olmayı, merak duymayı kendinize görev edinmelisiniz. Yolunuz açık olsun