---

---

Biriz Kutoğlu - İstanbul Kültür Eğitim Kurumları Okullar Koordinatörü

“Küresel Okullar Ağı’nın bir üyesi olarak öğrencilerin bilinçli kararlar vermelerini ve çevresel bütünlük, ekonomik uygulanabilirlik, şimdiki ve gelecek nesiller için adil bir toplum için sorumlu eylemlerde bulunmalarını sağlama yolunda sürdürülebilir kalkınma hedefleri içerisinde yer alan İklim Eylemi, Sudaki Yaşam, Karasal Yaşam, Temiz Su ve Sanitasyon gibi sürdürülebilir kalkınma hedeflerini okul müfredatlarımıza entegre ederek öğrencilerimizin bu konularda bilinç kazanmalarını sağlıyoruz.”

İstanbul Kültür Eğitim Kurumları olarak çevre ve iklim konularına yönelik hangi yaklaşımları benimsiyorsunuz?
Gün geçtikçe gelişen teknoloji ve artan ihtiyaçlar küresel tehditlerin de etkisiyle doğal kaynakların hızla tükenmesine neden oluyor. Bu durum kaynakların korunması ve tüketimin azaltılmasına yönelik çalışmalar yapılmasını gerektiriyor. Kültür Koleji ve Kültür2000 Koleji olarak bu çalışmalar sırasında “sürdürülebilirlik” kavramının üzerinde özellikle duruyoruz. Öğrencilerimizde sürdürülebilirlik bilincini küçük yaşlardan itibaren oluşturmaya çalışıyoruz. Amacımız, çocuklara ve gençlere erken yaşlarda farkındalık bilincini kazandırmak. Sürdürülebilirlik için tüm okul yaklaşımı, çevresel sürdürülebilirlik öğreniminin kurum genelinde entegrasyonunu içeriyor. Avrupa Komisyonu’nun çevresel sürdürülebilirlik için öğrenme konusunda tüm okul yaklaşımı adlı raporuna göre, bu tür bir yaklaşım öğrencilerin sürdürülebilir düşünce yapıları geliştirmelerine yardımcı oluyor. Bu da okulların yönetim işlevine, öğretim ve öğrenim çerçeveleri ile kampüs ve tesis yönetimine sürdürülebilirliği sağlam bir şekilde yerleştirerek, öğrencilere öğrendiklerini yaşamaları için kalıcı fırsatlar sunabileceği anlamına geliyor.
Gezegenimizin nüfusunun yarısından fazlası şu anda 30 yaşın altında - dünyanın gördüğü en büyük genç nesil. Bu, eğitimcileri milyonlarca öğrenciyi 21. yüzyılın en büyük zorluklarının üstesinden gelmeleri ve doğa ile uyum içinde sağlıklı ve üretken yaşamlar sürmeleri için eğitmek konusunda gerçekten eşsiz bir etki konumuna getiriyor.
Bu doğrultuda da 2022’nin son günlerinde “Global Schools Program” okulu olarak Küresel Okullar Ağının üyesi olduk. Böylece Birleşmiş Milletler’in belirlediği “Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerini” desteklemek ve sürdürülebilir kalkınmayı teşvik etmek için öğrencilerimizin gereken bilgi ve beceri kazanımlarını edinmesi konusunda çalışmalar yürütmeye başladık.
Bizi yarınlara taşıyacak gençlerin farklı düşünme, hissetme ve yaratma güçlerine ihtiyacımız var. Sürdürülebilir kalkınma, günümüzün ihtiyaç duyulan faaliyetlerinin başında geliyor. Sürdürülebilir kalkınma gündemi kapsamındaki hedef; “herkes için kapsayıcı ve nitelikli eğitimin başarılması”.
Küresel Okullar Ağı’nın bir üyesi olarak öğrencilerin bilinçli kararlar vermelerini ve çevresel bütünlük, ekonomik uygulanabilirlik, şimdiki ve gelecek nesiller için adil bir toplum için sorumlu eylemlerde bulunmalarını sağlama yolunda sürdürülebilir kalkınma hedefleri içerisinde yer alan İklim Eylemi, Sudaki Yaşam, Karasal Yaşam, Temiz Su ve Sanitasyon gibi sürdürülebilir kalkınma hedeflerini okul müfredatlarımıza entegre ederek öğrencilerimizin bu konularda bilinç kazanmalarını sağlıyoruz. Tüm dünyanın en önemli sorunlarından biri olan iklim değişikliği ve etkileri ile mücadele için neler yapılmalı, ne gibi önlemler alınmalı, sürdürülebilir kalkınma için okyanusları, denizleri ve deniz kaynaklarını korumanın ve sürdürülebilir kullanmanın önemini vurguluyoruz. Özellikle karasal kökenli faaliyetlerden kaynaklanan, deniz çöpü ve gıda atıklarının dökülmesinden kaynaklanan su kirliliği de dâhil deniz kirliliğinin tüm biçimlerinin önlenmesi ve önemli ölçüde azaltılmasına dikkat çekmek için öğrencilerimizin eğitim öğretim faaliyetlerinin tümüne bu sürdürülebilir kalkınma hedeflerini dahil ediyor, bu konularla ilgili farkındalık kazanmalarına kendi yaşamlarında bu bilinci kazanmalarını ve buna göre yaşamlarını devam ettirmelerini hedefliyoruz. 

ULUSLARARASI EKO OKULLAR PROGRAMI
Bu alanda iş birliği yaptığınız kurumlar var mı? Varsa nasıl iş birlikleri gerçekleştiriyorsunuz?
Öğrencilerin doğaya karşı duyarlı olması ve çevre bilinci kazandırmak amacı ile hem sınıf içi etkinlikler hem de toplumsal projeler ile çevre eğitimini destekleyen çalışmalar yapıyoruz. Bu çalışmalar ile Uluslararası Eko Okullar Programını yürütüyoruz. Eko-Okullar Programı okul öncesi ile ilk ve ortaokullarda çevre bilinci, çevre yönetimi ve sürdürülebilir kalkınma eğitimi vermek için uygulanan bir programdır. Katılımcı yaklaşımıyla okullardaki öğrenciler hem çevresel konularda bilgi edinirler, hem de ailelerini, yerel yönetimleri ve sivil toplum kuruluşlarını (STK) çevresel konularda bilinçlendirmede etkin rol alırlar. Yerel düzeyde sürdürülebilir kalkınma sürecinin uygulanmasına yardımcı olmak üzere, öğrenciler okulun çevresel etkilerini azaltmak için uygulanan 7 adım‘da etkin rol almak için yönlendirilirler. Dolayısıyla eko-okullar, sınıfta ders öğretmenin ötesine geçerek, toplumun diğer bölümlerinde de çevre duyarlılığının sağlanmasında rol almış olurlar. Program, çevre için yapılan bütünsel bir okul faaliyetini kapsar ve uygulandığı okullardaki başarısı, okul müdürü başta olmak üzere okul idaresinin ve öğretmenlerinin ilgisine bağlıdır. Eko-Okullar programındaki en önemli ve bütünleştirici etken ise öğrenci katılımıdır. Komitenin yerel halkı ve yöneticileri bilinçlendirme çabaları ise öğrencilerde diyalog kurabilme becerilerini geliştirmeyi ve iyi bir yurttaşlık eğitimini sağlar.

Çevre ve iklim ile ilgili uygulanan projeleriniz hakkında bilgi verebilir misiniz?
Okullarımızda, çevre kirliliği etkinlikleri ve proje çalışmaları kapsamında hava, su, toprak, ışık ve gürültü kirliliği, küresel ısınma, canlı çeşitlerinin yok olması hakkında farkındalığını artırmak amacıyla pek çok proje yapılıyor. Giderek değişen iklim ve iklimi değiştiren pek çok etken, sağlığımızı da etkiliyor. Birçok yönden, hava kalitesinin artırılması iklim değişikliğini hafifletme çabalarını desteklemek ve çevreye karşı duyarlılığı artırmak gerekiyor. 2016 yılında “Çevre Kirliliği” temasını belirleyen Kültür Koleji ve Kültür2000 Koleji, bu doğrultuda bilinç kazandırmak ve farkındalık yaratmak amacıyla projeler hazırlıyor. Çevre konusunda uzman konuklar ağırlayan, okulun her kademesinde çevre bilinci ile ilgili öğrencilere farklı projeler, çalışmalar yaptıran Kültür Koleji ve Kültür2000 Kolejinin 63 yıldır amaçlarından biri de çevre bilinci yüksek nesiller yetiştirmek. Anaokullarında, milli kaynakları ve bu milli kaynakların nasıl kullanılması gerektiğinin bilincini oluşturmak amacıyla, çocuklar öğretmenleriyle birlikte seçmiş oldukları bir konuyu proje yaklaşımı ile ele alarak sınıf ortamında çeşitli etkinlik ve aktivitelerle işliyorlar. Kodlama derslerinde, öğrenciler ışık kirliliğinin yanlış yerde, yanlış zamanda, yanlış miktarda ve yanlış yönde kullanılmasından yola çıkarak Scratch programını kullanarak kodlama çalışmaları yapıyorlar. Hemen her kademe farklı projeler yürütülüyor.
Bu çalışmaların yanı sıra Kültür Koleji ve Kültür2000 Koleji olarak bilim, inovasyon ve çevre farkındalığının gelişmesini, “yeni bir gelecek” hayali için en önemli adımlardan biri olarak görüyoruz. Bu doğrultuda yeni neslin anlam arayışı, dünyanın geleceği için bir adım atma ihtiyacının yolunun hükümetlerden, uluslararası kurumlardan gelecek aksiyonları beklemek yerine farklı disiplinlerin, farklı coğrafyaların ve farklı kültürlerin bilgi birikiminden ve deneyiminden yararlanmak, bunların hepsinden bir şeyler öğrenmek gerektiğine inanıyoruz.
Bunun için öncelikli olarak yaşadığımız dünyadaki bilimsel, teknolojik ve ekolojik sorunların boyutunu ve yaşamımızdaki etkilerini anlamamız gerekiyor. Çünkü gündelik hayatımızda yaptığımız tercihler, doğrudan ya da dolaylı olarak dünyamızı da etkiliyor.
Bu sorunların farkında olmak, çözümler bulabilmek, bu çözümleri geliştirmek için toplumsal bir dönüşüme ihtiyaç duyulmaktadır. Toplumsal dönüşümü sağlamak ve bireylerin erken yaşlarda farkındalık kazanabilmesi için de eğitim en etkili müdahale alanlarından biridir.
Bu nedenle, söz konusu olan farkındalığın erken yaşlarda öğrencilerimize kazandırılması için Kültür ailesi olarak 2018 yılından bugüne, “Bilim, Çevre ve İnovasyon Ajandası”nı hayata geçirerek öğrencilerimizle paylaşmaya devam ediyoruz.
“Bilim, İnovasyon ve Çevre Ajandası”nı hazırlamamızın amacı, öğrencilerimizin performans ve gelişimini artırabilmesi, problemler karşısında farklı bakış açılarını geliştirebilmesi, özel çözümler üretebilmesi ve tüm dünyayı etkileyen önemli gün ve konularla ilgili bilinç kazanmalarını sağlamak.
Bu amaçlar doğrultusunda hazırlanan ajanda içerisinde; bilim, çevre ve inovasyon alanlarında önemli günler ve konuyla ilgili özel bilgi notları yer almaktadır. Bu ajandayı takip eden öğrencilerimiz toplumsal, teknolojik ve ekolojik sorunları yakından takip eder bu sorunlara karşı çözüm yollarını düşünür ve uygular. Günlük yaşantımız içinde öğrencilerimizin bu ajandayı kullanmalarının farkındalık seviyelerini arttırdığına inanıyoruz.

Size göre çevreci ve yeşil bir okul iklimi için hangi kıstaslar göz önünde bulundurulmalı?
Avrupa Birliği’nin, “Avrupa'nın 2050 yılına kadar iklim-nötr ilk kıta olması” yönündeki iddialı hedefi, eğitim ve öğretim sektörünü de harekete geçirdi. Sürdürülebilirlik için tüm okul yaklaşımları, sürdürülebilirlik için etkili öğrenmenin merkezinde yer alıyor. Sürdürülebilirlik için tüm okul yaklaşımı, çevresel sürdürülebilirlik öğreniminin kurum genelinde entegrasyonunu içeriyor. Bunun için biz, okullarımızda, öğrencilerin gerçek yaşam senaryolarına katılımı için fırsatlar yaratılması konusunu dikkate alıyoruz.

Kültür Anayasası 22. Madde: “Kültür”lü doğa ve çevreye duyarlıdır
“Kültür”lü, doğal ve toplumsal çevrenin, ekolojik, kültürel ve tarihsel değerlerin önemini bilir ve bu bilincin yaygınlaşmasına çaba gösterir. Öğrencilerin yetiştirilmesi ve geliştirilmesi sürecinde onların insana, dünyaya ve doğal çevrelerine duyarlı olmalarını sağlayacak önlemleri alır, projeler üretir, örnek ve öncü bir rol üstlenir.”