Logo

Bir öğretmeni büyük öğretmen yapan nedir?

Kategori: Kayhan Karlı - Yenilikçi Öğrenme ve Öğretme Merkezi Kurucusu
Pazartesi, 19 Mart 2012 10:06 tarihinde oluşturuldu



ogretmen“Her gerçeğin dört köşesi vardır. Bir öğretmen olarak ben sana birini veriyorum, diğer üçünü bulmaksa senin işin...”  Konfüçyus

Bir öğretmeni büyük öğretmen yapan nedir?

Gerçekten önemli bir soru değil mi?

Özellikle meslek hayatımın son yıllarında binlerce öğretmenle mülakatlar yaptım ve içlerinden büyük, usta öğretmenleri seçmeye çalıştım. Bu gerçekten oldukça güç ve sorumluluk isteyen bir iş. Öyle iyi öğretmenler gördüm ki alandaki bilgileri müthiş, hazırlıkları ve tutkuları var öte yandan sınıfta ne yapsa öğrencilerle iletişim kuramıyor, öğrenme gerçekleşmiyor. Tüm dünyada olduğu gibi bizde de etkili, büyük öğretmenin özelliklerini belirleme ve bulma çalışmaları yapılmakta. Özel okullarımızın kendi ihtiyaçlarıyla örtüşen kriterler belirlemelerinin yanında MEB de çok önemli bir çalışma yaparak öğretmen yeterliliklerini belirledi.

İnternet ortamında küçük bir arama yaptığımızda binlerce kaynak bulmak mümkün. Ancak ben tüm bunların yanında benim gibi yıllarca öğretmen seçmek için mülakatlar yapmış bir okul müdürü olan, halen Philedelphia, ABD, Fen Bilimleri Liderlik Akademisinin Kurucu Müdürü olan Chris Lehman tarafından oluşturulmuş listeyi kendi yorumlarımla paylaşmak istiyorum...

Öğretme ve öğrenme tutkusu: Bu tutkuyu öğretmeni izlerken çok kolaylıkla anlarsınız. Öyle anlar olur ki tüm öğrencilerinin öğrenme durumlarını gözlemler ve öğrenmenin yeterince gerçekleşmediğini hissettiği anlarda hemen çok farklı yöntemlerle bıkmadan ve keyifle öğretmeye çalışır. Böyle öğretmenleri derslerinin çıkışı sırasında tutkuyla öğrencileriyle konuşmaya devam ederken görürüz.

Çocukları sevmek: Çocuk sevmeyen bir kişinin öğretmenliğini düşününce sanırım daha fazla yazmaya gerek kalmıyor. Mesleki vizyonunun içine çocuğun yüksek yararını alıyor mu yoksa almıyor mu?

Branşını, alanını sevmek: Çok hızla değişen dünyamızda özellikle alanıyla ilgili sürekli gelişim ancak alana tutkuyla bağlıysanız gerçekleşir. Bunun için de içsel motivasyona sahip olabilmeliyiz.

Okulun çocuğun hayatındaki yerini anlamak: Çocuğun, çocuk olduğunu unutmadan ve okulun biz yetişkinlerin anlamlandırdığı şekliyle değil çocuk için ne anlama geldiğini fark etmeli ve anlamalıyız. Okul sadece çocuğun sınıflarda bir takım dersleri öğrendiği alan değildir. Büyüyüp geliştiği hayata hazırlandığı yerdir. Bu nedenle de öğrenme sadece sınıflarda değil, bahçede, koridorda, oyun oynarken tüm ilişkiler içinde gerçekleşir. Usta, büyük öğretmenler bulundukları her alanda öğrenme liderliği yaparlar.

Vazgeçmeyeceği iş-meslek etiği anlayışı: Büyük öğretmenlerin kendileri için oluşturdukları ve onları tarif eden herkesin açıklıkla söyleyebildiği, vazgeçemedikleri bir meslek etiği anlayışları vardır. Bu anlayışla öğrencilerini toplum yaşamı için hazırlarlar.

Değişim isteği: John Dewey’in söylediği gibi büyük öğretmenler bir gün önce yaptığını bir gün sonra geliştiren ve sürekli gelişim arayışı içinde olanlardır. Özellikle dijital çağ ile birlikte teknik ve akademik bilginin iki yılda yenilendiği düşünülünce öğretmeninde sürekli değişim ve gelişim isteği içinde olması gerektiğini söylemek kaçınılmaz hale geliyor.

Yansıtma isteği: Usta ve büyük öğretmenler öğrendiklerini saklamak değil yansıtmak için fırsatlar arar. Bu nedenle de okul kültürüne ve öğrenmeye en fazla katkı sağlayan, diğer meslektaşları tarafından aranan yol arkadaşlarıdırlar.

Organizasyon: Kendisine özgü bir organizasyon becerisi vardır. Gitmek istediği yönü bilir, kaybolmaz, bir planı vardır. Çoğunlukla da vizyonuna ve hedeflerine ulaşmak için yol alır.

Büyük öğretmen olmanın sürekli gelişim isteyen bir kaygı taşımak olduğunu bilmek: Bu çağda bir öğretmenin geliştirdiği yöntemleri yıllarca sürdürerek büyük öğretmen olma şansı kalmadı. Büyük öğretmenler kalıcı ve iyi öğretmenlik için sürekli gelişim kaygısı içinde olan, bunun için fırsatlar arayanlardır.

Zor anlarla başa çıkabilecek kadar ego: Öğretmenin özellikle tanımının değiştiği bu çağda, her şeyi bilen insan egosundan sıyrılarak yeni, bilgiye açık ve yeterince ego anlayışına geçebilenler büyük öğretmen olabilir. Bunun içinde temel kabullerini her insan öğrenebilir, öğrenmek ve gelişmek bir yaşam biçimidir şeklinde revize etmesi gerekir.

Olayları kişiselleştirmemek: Araştırmalar usta öğretmen olarak değerlendirilen öğretmenlerin öğrencilerine yönerge, geri bildirim ve bilgi vermekte hem sözlü hem de sözsüz iletişimi etkin olarak kullandıklarını göstermektedir (Allen, 1987). Öğretmenler kendi sözsüz mesajlarının ve bunların öğrenciler üzerinde yapacağı etkinin bilincinde olmalılardır (Rosoff, Woolfolk & Hoy, 1991). Öğretmenler de öğrencileri gibi yüz ifadeleri, jestleri, duruşları, ses tonları ve sınıftaki yerleriyle sözleriyle söylediklerinden daha fazlasını iletirler. Özellikle öğrenci davranışlarını kendisine yapılmış gibi algılamak yerine empati kurarak onların ihtiyaçları üzerinden değerlendirmeler yapabilmelidir

İşbirlikli çalışma eğilimi isteği: Büyük öğretmen bu çağın en temel becerilerinden birisi olan işbirlikli çalışma becerisini geliştirmiş olmalı. Her türlü öğrenenle işbirliği kurarak kendine ait bir kişisel öğrenme ağı oluşturmalı. Özellikle de okullarda meslektaşlarıyla birlikte oluşturacağı meslektaş çemberleri aracılığıyla bundan önce sıraladığımız özelliklerini geliştirmeli. Her okulda meslektaşlar arası öğrenme sürecini başlatmak için yeterince ego taşıyan öğrenme yoldaşlıkları kurulabilmeli.

Kısacası çevremizde ve öğrencilerimiz tarafından usta, büyük öğretmen diye anılabilmek için bu özelliklerin ne kadarına sahip olduğumuza sık sık bakmak ve özdeğerlendirme yapmak gerekiyor. Yeniçağın insan tipi olan yaşam boyu öğrenen öğrenme liderleri olabilmek için okullarımızda meslektaş çemberleri oluşturmalı ve kendimize öğrenme yoldaşları bularak büyük öğretmen olma yolculuğumuzu başlatmalıyız.

YASAL UYARI:

Yayınlanan köşe yazısı ve haberlerin tüm hakları ESM Yayıncılığa aittir. Kaynak gösterilse dahi köşe yazısı/haberin tamamı özel izin alınmadan kullanılamaz.