Eğitim Tercihi

Sınava çok yaklaşıldığı bu günlerde sınav kaygısını azaltabilmek ve çocuklarımızın çabalarının başarılı sonuçlarla karşılık bulabilmesi adına yapılacaklar.

Seviye Belirleme Sınavı’na (SBS) çok yaklaştığımız bu günler hem anne babalar hem de çocuklar için çok yoğun geçiyor. Veliler haklı olarak sınava hazırlanan çocukları için heyecan ve kaygı duygusunu aynı anda yaşıyorlar, çocuklar ise hem ergenlik döneminin getirdiği sorunlarla baş etmeye hem de olabildiğince sınava hazırlanmaya çalışıyorlar. Çocuklarının daha iyi bir geleceğe sahip olması adına çokça önemsenen bu sınav çocuklar kadar anne ve babaları da kaygılandırıyor.

Sınava çok yaklaşıldığı bu günlerde bu kaygıyı azaltabilmek ve çocuklarımızın çabalarının başarılı sonuçlarla karşılık bulabilmesi adına yapılacaklar var elbet.

- Unutmayın sınav, az ya da çok kaygı yaratan bir olgudur

Sınav başarısı elbette ki planlanmış bir hedefe yönelmede önemli bir basamaktır; ancak hayattaki tek amaç değildir. Sınavın yaklaştığı bu günler çocukların zihinsel ve duygusal düzenlemeleri için önemlidir. Biraz kaygı, uyarıcı etki  yapar ve sınava hazırlık sorumluluğunu artırır. Ancak aşırı kaygı, performansı olumsuz etkiler. Sizlerin yaşayacağı telaş, panik ve tedirginlik çocuğunuzun odaklanmasını ve duygusal düzenlemesini güçleştirebilir. Anne ve baba olarak kendinizi kontrol edebilmeli ve rahatlatmalısınız. Çocuğunuzun, kaygılarını sizinle paylaşmasına fırsat yaratmalısınız.

- Sınava hazırlanma zorlu bir süreçtir

Sınavlar, ailelerin kendilerini de test etmeleri için önemli bir fırsattır. Bu dönemde sizlerin sınava yüklediğiniz anlam ve beklentileriniz çocuğunuzun kaygı düzeyini olumlu ya da olumsuz etkiler. Sınavlar geçicidir; ama süreçte yaşanacaklar çocuğunuz ile ilişkilerinizi kalıcı olarak etkileyebilir. Önemli olan aile içinde sağlıklı ilişkiler oluşturmak ve sürdürmektir. Bu gerçeği sınav öncesi ve sınav sonrası mutlaka önemseyin. 

- Olumlu iletişim kurmalısınız                                                                                        ,

Sınav yaklaştıkça sınava odaklı konuşmalar çocuklarda isteksizlik ya da tedirginlik yaratabilir. Bu nedenle olabildiğince çocuğunuz ile sohbetlerinizin konusunun sınav ağırlıklı olmamasına özen gösteriniz. Olumlu iletişim dili kullanmaya ve özellikle de bu kalan az zamanda eleştirel bir dil kullanmamak yerine onu anladığınızı hissettirmeye çaba gösterin.

-  Motive edici olmalısınız

Biz yetişkinler bazen çocuklarımızı motive etme yolunun net hedefler koymak ya da küçük cezalar vermek ve onlar adına kararlar almak olduğunu düşünürüz. Ancak özellikle bu günlerde yapacağımız "Şu kadar netin altına düşmemelisin" ya da "Sınavda başarı gösteremezsen bütün emeklerimiz boşa çıkar, geleceğin mahvolur." gibi söylemler çocuğunuzun kendisini değersiz ve başarısız  olarak algılamasına, sınava yüksek bir kaygı ve mutsuzlukla girmesine neden olabilir. Çocuğunuzun yapamadıklarına değil yapabildiklerine odaklanmak onu motive edecektir.

- Kıyaslamayın

Çocuğunuzu hele hele bu günlerde başkalarının yanında hiç eleştirmeyiniz; arkadaşlarının, tanımadıkları yaşıtlarının veya kardeşlerinin performanslarıyla kıyaslamayınız ve onu yermeyiniz. Genelleme yapmadan hatalarını ve eksiklerini bulması için ona fırsat tanıyınız. Kıyaslamalar, ergenlik döneminde olan çocuğunuz için tahmin edemeyeceğiniz duygusal zedelenmelere, öfkeye ve güven kaybına neden olabilir.

- Alıştığınız düzeni bozmayın

Çocuğunuz ile sınav öncesindeki bu bir kaç günü rutininizin dışına çıkmadan ve yeni alışkanlıklar geliştirmeye çalışmadan geçirmeniz önemlidir. Yeme, uyuma, dinlenme gibi etkinlikler için daha önce göstermediğiniz özeni göstermeye çalışmanız, alıştığınız sistemin bozulmasına, yeni sisteme adapte olmak konusunda belirsizlikler yaşamanıza ve kaygı duymanıza neden olabilir.

Alpaslan DARTAN

Terakki Vakfı Okulları

Rehberlik ve Psikolojik Danışma Servisi Koordinatörü

Türk Psikolojik danışma ve Rehberlik Derneği İstanbul Şube Başkanı