Biltest Okulları CEO’su Faruk Tatar, dershanelerin kapanmasından sonra öğrenci ve velilerin beklentilerinin değiştiğini, günümüzdeki klasik özel okulculuk anlayışının beklentilere cevap vermediğini belirterek gelecek 5 yıl içerisinde özel eğitim sektöründe yapılması gereken geliştirmeler ve özel okulculuktaki klasik anlayışın değişiminin nasıl olacağını açıkladı.

Türkiye ve dünyada teknolojinin ilerlemesi, dünyanın global bir köy haline gelmesi, var olan özel eğitim modellerinin de değişmesi konusunda gereklilik oluşturuyor. Türkiye’de dünyaya kıyasla özel eğitim sektörünün hala %2’lik bir oranda kalmış olması eğitimde nelerin değişmesi gerektiğini açıklıyor. Faruk Tatar,  gelecek 5 yıl içerisinde özel eğitim sektöründe yapılması gereken geliştirmeler ve özel okulculuktaki klasik anlayışın değişiminin nasıl olacağını açıkladı.

Yenidünya düzenindeki özel okullar artık eğitimin geliştirilmesi haricinde; işletme maliyeti, öğretmen eğitimi, PR, CRM ilişkileri, PİAR, reklam ve tanıtım çalışmaları gibi konularda da okulların yeni düzene geçmesini gerektiğini söyleyen Biltest Okulları CEO’su Faruk Tatar; ‘’ Dershanelerin kapanmasından sonra öğrenci ve velilerin beklentileri değişti. Ancak günümüzdeki klasik özel okulculuk anlayışı beklentilere cevap vermiyor ve bir gelecek sağlamıyor. Bu sebepten dolayı da ülkemizde sektör çok küçük oranlarla sınırlı kalıyor. Ülkemizde, eğitim konusunda ne yazık ki dünya ve AB ülkelerinin gerisinde kaldığımızı görüyoruz. Nüfusun artışı ile özel eğitimin ülkedeki payı arasındaki denge doğru orantılı değil. Dünyada algısını değiştirmenin en zor olduğu kişilerin eğitimciler olduğu söylense de, özel eğitim sistemindeki eğitimcilerin yeniliğe ve yaratıcılığa açık olması gerekmektedir. Eğitimciler başarı için en önemli araçtır.’’ dedi.

TÜRKİYE VE DÜNYA GENELİNDE BEKLENTİLER BÜYÜK ORANDA DEĞİŞİYOR

Faruk Tatar, devlet okullarında son yıllarda yapılan iyileştirmeler, teknolojiye artan önem gibi unsurlar da özel okulların fark yaratmasını zorunlu kılıyor. Pek çok okul aynı standartlara sahip, veliler çocukları için akademik, sosyal, kültürel anlamda hiçbir farklı ayrıntıyla karşılaşamayınca devlet okullarını tercih edebiliyorlar. Ancak artık 21.yy da değişen bir eğitim anlayışı var, kara tahta düzeni diye adlandırdığımız senelerin düzeni yerini modern anlayışa bıraktı” diyen Tatar, internet çağında olduğumuzu ve dersler için artık klasik yöntemler dışına çıkarılarak çocuğun her daim bilgiye ulaşabilmesi adına, sanal dersliklerin de hazırlanmasının faydalı olacağını ifade etti.

Eğitim kurumları için 21.yüzyılın en büyük gereksinimi olan profesyonel destek kuvvetlerden faydalanmanın büyük bir artı olduğunu söyleyen Tatar; ayrıca sektördeki okullar arasında da ciddi anlamda bir rekabet mevcut olduğunu, bu rekabet ile beraber aynı zamanda Türkiye’de özel eğitim sektöründe başlayan ve hızla artacak olan değişimlerin;

•             Küreselleşme ile değişen veli ve öğrenci beklentileri,

•             Teknolojinin eğitimdeki yerini hızlı bir şekilde alması,

•             Eğitimci rollerinin değişmesi,

•             Artan seçenekler ve buna bağlı olarak eğitim kurumlarında giderek azalan öğrenci-veli bağlılığı

•             Daha ön plana çıkan ve profesyonelce artan rekabet koşulları

•             Yapılacak Marketing, PIAR, Ar-Ge faaliyetleri, CRM çalışmaları,

•             Öğrenci sayısının artışından daha çok yeni açılan özel okul sayısı ile beraber arz talep dengesizliği,

•             Okul ücretlerinde yaşanacak değişimler ve beraberinde rekabetin daha da artması,

•             Sosyal medya araçlarının eğitim sektörünün içine girmesi ve profesyonelce kullanım gereksinimi,

•             Dünya vatandaşlığı olgusunun gelişmesi ve beklentinin bu yönde artması olarak değerlendirdi.

BİLTEST OKULLARI BEKLENTİLERİ KARŞILIYOR

Biltest Okulları olarak Türkiye genelinde bir vizyon sahibi olduklarını büyük şehirlerde ilerlemeye başlayan eğitimde gelişim anlayışını artık yerel düzeyde de değiştireceklerini dile getiren Faruk Tatar,  özel eğitim yoluna çıkarken diğer özel okulların yıllardır süregelen hatalı anlayışının farkında olduklarını ve Türkiye’de özel okulculuk anlamında fark yaratarak uluslararası düzeyde eğitimin yerele ulaşacağını açıkladı.

“Biltest Okulları özel eğitim sektöründe sadece eğitimdeki gelişmeleri değil, beklentileri de takip ederek veli ve öğrencilerin beklentilerini karşılıyor” diyen Faruk Tatar, eskiden var olan kurumun önceliği ve kazancı anlayışı kenara itilerek, kurumun öğrencisine ne katabildiği ve öğrencinin hedeflerine giderken okulundan ne kazanç sağladığı anlayışı modelini ele aldığını vurguladı.

Faruk Tatar; ‘’Sonuç olarak, Türkiye’de velilerin ve öğrencilerin daha kurumsal gördükleri, daha küresel oyuncu yetiştirdiklerine inandıkları marka kurumlara olan talepleri giderek artacaktır. Bu talep ve beklenti, 2014 -2015 eğitim öğretim yılında hayata başlayacak olan okullar ve devam eden mevcut okullar için de geçerli olacaktır.’’ diyerek sözlerini sürdürdü.

Otizmin nedenleri nelerdir? Otizm nasıl teşhis edilir? Otizmde erken eğitim müdahale programları hangileridir? Otizm nasıl tedavi edilir? İstanbul Şişli Meslek Yüksekokulu Çocuk Gelişimi Bölüm Başkanı Gökçe Gülen otizmle ilgili merak edilenleri yazdı

Otizmin, çocuğun sosyal etkileşimini, sözel ve sözel olmayan iletişimini ve eğitsel performansını olumsuz yönde etkileyen, yaşam boyu süren gelişimsel bir bozukluk olduğunu söyleyen Öğretim Görevlisi Gökçe Gülen, “Kaynağı psikolojik değil, nörolojiktir; beynin işlev bozukluklarına bağlıdır” diyor. Gülen, otizmin nedenleri ve tedavi yöntemleri ile ilgili ebeveynlere önemli bilgiler veriyor.

Otizmin erkek çocuklarda görülme sıklığının kızlardan 4 kat fazla olduğuna dikkat çeken Gökçe Gülen, otistik kız çocuklarında ise daha fazla dil ve bilişsel problemlerin görüldüğünü dile getiriyor. Dünya sağlık örgütü raporuna göre Türkiye’de yaklaşık 100 bin otizmli çocuk olduğunu ifade eden Gülen, “Ortalama tanı koyma yaşı 36 aydır. Ancak otizm belirtileri 18 aydan önce ortaya çıkar. Bazı çocuklar 12-18 ay arası normal gelişim gösterirler, daha sonra gerilemeye başlarlar” diye açıklıyor.

OTİZMİN NEDENLERİ NELERDİR?

Otizmin nedenlerinin kısa bir zaman önce bilinmediğini ifade eden Gökçe Gülen, “Artık otizmin nedenleri nelerdir? sorusuna farklı cevaplar verebiliyoruz. En önemlisi şu ki otizmin tek bir nedeni yok ve yine aynı şekilde tek bir çeşit otizm yok. Son beş yıldır, bilim adamları nadir gen değişiklikleri ya da mutasyonları otizm ile ilişkilendirmektedir. Otizm vakalarının çoğunda erken beyin gelişimini etkileyen, genetik ve çevresel faktörlerin bir arada otizme neden olduğu görünür” diyor.

Gebelik sırasında ebeveyn yaşı (anne ve baba her ikisi de) ve maternal hastalık, doğum sırasında oksijen yoksunluğu gibi bazı zorlukların bebeğin beyin gelişimini değiştirebileceğine vurgu yapan Gülen, bu faktörlerin etkisiyle gelişen otizme ebeveynin neden olmadığını kaydederek, şöyle konuşuyor: “Aksine, bu çevresel koşullar genetik risk faktörleri ile kombinasyon halinde olunca otizm riskini artırmaktadır. Son araştırmalar giderek artan bir şekilde anne adayının gebelikten önce ve sonra folik asit açısından zengin bir diyetle (en az 600 mg günde) veya folik asit içeren vitamin alarak veya yiyerek otizmli bir çocuğa sahip olma riskini azalttığını göstermektedir Son yıllarda yapılan araştırmalar organik bozuklukların da otizme neden olduğunu ortaya çıkarmıştır.”

OTİZM NASIL TEŞHİS EDİLİR?

Öğretim Görevlisi Gökçe Gülen, “Aşağıdaki listede çocuğunuzun bir otistik spektrum bozukluğu için risk altında olduğunu işaret edecek belirtiler yer almaktadır. Çocuğunuz aşağıdakilerden herhangi birini sergiliyorsa, bir değerlendirme yapması için çocuk doktoruna ya da psikoloğuna gitmelisiniz” diyerek bu belirtileri şöyle sıralıyor:

•             Altı ay ve sonrasında hiçbir gülümseme veya diğer sıcak, neşeli ifadeler yoksa

•             Dokuz ay ve sonrasında seslere, gülümsemelere veya diğer yüz ifadelerine tepkisi yoksa

•             12 aylıkken babıldamaları yoksa / jestleri taklit etmiyorsa

•             16 aylıkken hiçbir kelimesi yoksa                                

•             24 aylıkken iki kelime den oluşan anlamlı cümle öbekleri kurmuyorsa

•             Her yaşta konuşma ya da sosyal becerilerden herhangi birinin kaybı varsa

ERKEN EĞİTİM MÜDAHALE PROGRAMLARI HANGİLERİDİR?

Bilimsel çalışmalar erken eğitim müdahalelerinin yararını kanıtladığını belirten Gülen, “Başlıcası “Uygulamalı Davranış Analizi” (ABA) dir. Bilimsel çalışmalar erken yoğun davranışsal müdahalenin otistik küçük çocuklarda öğrenme, iletişim ve sosyal becerileri geliştirdiğini ortaya koymuştur. Erken müdahalenin sonuçlarını değişir iken, bundan bütün çocuklar yararlanabilir” diye konuşuyor. Tüm iyi erken müdahale programlarının belli ortak özellikleri olduğunu söyleyen Gülen, bunları şöyle açıklıyor:

√  Haftada en az 25 saat çocuk için yapılandırılmış eğitim/ terapötik faaliyetler yer almalıdır.

√ Programın içeriğinde akranları ile etkileşim olanakları olmalıdır.

√ Programda bir doktor, konuşma-dil terapisti ve uğraşı terapisti de içeren multi disipliner bir ekip olmalıdır. İyi eğitilmiş, otizmin tedavisi konusunda uzman ve deneyimli bir profesyonel ekip gözetiminde müdahale çocuğa yardımcı olabilir.

 √ Müdahale otizmden etkilenen çekirdek alanlara odaklanmalıdır. Bunlar sosyal beceriler, dil ve iletişim, taklit, oyun becerileri, günlük yaşam ve motor becerileri içerir.

Gökçe Gülen, Amerikan Otizm Derneğinin kriterlerine göre bir çocuğun otistik olarak kabul edilebilmesi için, aşağıdaki listede yer alan semptomların en az yarısını taşıyor olması gerektiğini de ifade ediyor.

•             Diğer çocuklarla iletişim kurmada güçlük.

•             İşitmiyormuş gibi davranma.

•             Öğrenmeye direnç gösterme.

•             Tehlikelerden korkmama.

•             Değişikliklere direnç gösterme.

•             İhtiyaçlarını jestlerle işaret etme.

•             Yersiz gülme veya kıkırdama.

•             Fiziksel temastan hoşlanmama ya da karşı koyma.

•             Aşırı hareketlilik.

•             Göz temasından kaçınma.

•             Cisimleri çevirme, döndürme.

•             Nesnelere aşırı bağlılık.

•             Tekrarlanan tek düze oyun

OTİZM NASIL TEDAVİ EDİLİR?

“Her otistik çocuk veya yetişkin benzersizdir ve kendine has özellikleri vardır” diyen Gökçe Gülen, bu nedenle her otizm müdahale planının çocuğun özel ihtiyaçlarına yönelik geliştirilmesi gerektiğini vurguluyor. Tedavinin davranışsal tedaviler, ilaçlar veya her ikisini de içerebileceğine dikkat çeken Gülen, “Birçok otizmli kişi, uyku bozuklukları, nöbetler ve gastrointestinal (Gİ) sıkıntı gibi ek tıbbi şikâyetler de taşır.  Bu koşullar öğrenme ve dikkat becerilerini de etkilemektedir. Tedavinin en önemli kısmı erken ve yoğun eğitim müdahalesidir. Aileyle yakın çalışacak profesyonel bir ekiple çalışmak, çocuğu eğitirken aileyi de bu eğitimin içine katmak çok önemlidir. Bazı erken müdahale programlarında terapistler eğitim için eve gider.  Diğer programlar özel bir eğitim merkezi, sınıf veya okul öncesi eğitimle devam eder” diyor. 

Otizm tanılı bir çocuğun zamanla dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu, anksiyete bozukluğu ya da asperger sendromu gibi nispeten yüksek işlevli formuyla karşımıza çıkabileceğini belirten Gülen, şu anki bilgilerle çocuğun gelecek yıllarda nasıl bir gelişim ve değişim göstereceğine dair bir tahminde bulunamadıklarını söylüyor.

İstanbul Şişli Meslek Yüksekokulu

Çocuk Gelişimi Bölüm Başkanı Gökçe Gülen

Yaşadığımız çağ, bilginin geçmişe göre daha hızlı değiştiği, bilgiye ulaşımın gidererek kolaylaştığı , ancak farklı kanallardan gelen bilgilerin karar vermeyi zorlaştırdığı çağlardan biridir. Bu hızlı gidiş yetiştirdiğimiz çocuk ve gençlerden belirli yeterlilikleri de talep etmektedir. İstenen bu yeterliliklere sahip olmayan bireylerin sağlıklı ve başarılı bir yaşam sürdürmeleri de mümkün görünmemektedir. Kendi davranışlarını kontrol edebilen, kendi istek ve arzuları ile başkalarınınkiler arasında ilişki kurabilen, davranışlarının sonucuna katlanabilen, hak ve sorumluluk bilincine sahip, girişimci demokrasiyi bir yaşam biçimi olarak benimseyen bireyler yetiştirilmesini talep eden bir dünyada yaşıyoruz. Her ülke yurttaşlarını yetiştirirken az ya da çok bu özellikleri kazandırma konusunda çaba sarf etmektedir.

Yeni doğan bir çocuk, anne babasından aldığı kalıtımsal özelliklerle belirli bir potansiyele sahiptir. Bunun yanında dış uyaranlara da son derece açık, duyarlı bir canlıdır. Bu açıdan, bir bebek dünyaya getiren bir anne için bebeği ilk günden itibaren tanımaya çalışmak, ona büyümesi ve gelişmesi için uygun desteği vermek önemli olmanın ötesinde zorunluluktur. Daha ilk günlerden itibaren aldığı uyaranlar, ondaki bu potansiyel özelliklerin olumlu yönde gelişmesine yardımcı olabileceği gibi, tam tersine olumsuz, ters yönde bir gelişmeye de neden olabilir. Bu açıdan ilk yaşam ortamı ve bu ortamda aldığı etkiler çocuğun gelecekte nasıl biri olacağını belirleme konusunda son derece etkilidir. Çocuğun kendini tanıması ve kendi yeterliliklerinin ve geliştirilmesi gereken yönlerinin farkına varması da büyük ölçüde bu dönemde gerçekleşir. Bu dönem aynı zamanda diğer insanlar ve toplumsal kurallarla ilk karşılaşmanın gerçekleştiği sosyalleşme dönemidir. Çocuk daha sonraki yaşamında kullanacağı, temel alışkanlıkları, tutum ve davranışları da bu dönemde kazanır. Bu nedenle okulöncesi eğitim, çağdaş toplumun ihtiyacı olan; duygu ve düşüncelerini özgürce ifade edebilen, araştırmacı, meraklı, girişimci, karşılaştığı problemlere çözümler ve alternatifler üretebilen, kendi kendine karar verebilen, kendi haklarına ve başkalarının haklarına saygılı, sahip olduğu potansiyeli maksimum düzeyde kullanabilen, yeteneklerini en iyi şekilde kullanabilen, kendi kendini denetleyebilen bireyler yetiştirebilmelidir.

Yapılan araştırmalar ve incelemeler gösteriyor ki sağlıklı bir hamilelik çocuğun sağlıklı bir bebek olarak dünyaya gelmesinde ne kadar önemliyse, sağlıklı bir ilk beş yıl yaşantısı da yaşamın daha sonraki dönemlerine temel olmak açısından o kadar önemlidir. Bu dönem, büyümenin en hızlı olduğu (özellikle ilk bir yıl) öğrenme kapasitesi ve isteğinin en yoğun olduğu dönem olarak belirlenmektedir. Öyleyse bu dönemde büyümeye etki yapan beslenme, sağlıklı bakım, sevgi ve şefkat dolu bir aile ortamı ile çocuğun doğal merakını destekleyecek bir sosyal ve fizik çevrenin varlığı tartışılamaz.

Çocuk doğumu izleyen ilk günlerden itibaren, kendi bedeni kadar, kendisi dışındaki dünya, başka insanlar ve nesnelerle de ilgilidir. Bu ilgi beslendikçe, yeni öğrenmeler gerçekleşir. Yeni öğrenmeler ise daha çok öğrenme isteği yaratır. Bu durum, beyine ait fonksiyonların gelişimini de yakından etkiler.

Okul öncesi eğitim, çocuğun doğumundan ilkokula başlayıncaya kadar olan tüm yaşantılarını içeren bir eğitim sürecidir. Bu dönem eğitiminde en etkili kurum aile olmakla birlikte yakın çevre, okul öncesi eğitim kurumları, kitle iletişim araçları da ailenin eğitim çabalarına destek olabilirler. Anne-babanın çok erkenden çocuğun eğitiminde yer alması hem kendi çocuğuna olumlu yönden bakabilmesini hem kendine daha çok güvenmesini, hem de toplumun çocuğa ve çocuğun eğitimine bakış açısının değişmesini sağlar.

Çocuğun sahip olduğu potansiyeli maksimum düzeyde kullanabilmesi için çocuğa planlı yaşantılar ile geleceğinde daha sağlıklı ve mutlu bir kişilik kazandıracak, toplumun ihtiyaçlarını karşılamada gerekli nitelikli insanın temelini oluşturacak okul öncesi eğitimin önemi büyüktür.

İyi bir okulöncesi eğitim için dikkat edilmesi gerekenler

İyi bir okulöncesi eğitim için dikkat edilmesi gereken birçok husus vardır. Bunlardan bazılarını aşağıdaki gibi özetleyebiliriz:

-Eğitimde çocuğun ve ailenin etkin katılımını sağlamak,

- Çocuğa verilen eğitimin onun gereksinimlerine uygun olmasına özen göstermek,

-Demokratik eğitim anlayışının var olduğu bir eğitim ortamı sunmak,

-Eğitimde çocuğun bildiklerinden başlamak ve çocukların deneyerek öğrenmesine olanak sağlamak,

-Oyunu, çocuklar için en uygun öğrenme yöntemi olarak kabul etmek,

-Eğitimde çocuğun, kendine saygı ve güven duyması için gerekli olan uygun öğretmen tutumunu sergilemek,

-Çocuğa öz denetim kazandırmayı hedeflemek,

-Grup kurallarını hep birlikte oluşturmak,

-Sevgi, saygı, işbirliği, sorumluluk, hoşgörü, yardımlaşma, dayanışma ve paylaşma davranışlarını özendirmek,

-Çocuğun çevresindeki çocuk ve yetişkinlerle olumlu ilişkiler kurmasını teşvik etmek,

-Uygulanan programlarda çocukların ihtiyaçlarına göre esneklik yaratmak,

-Programları hazırlarken çocukların ilgi ve gereksinimlerinin yanı sıra okulun, ailelerin ve içinde bulunulan çevrenin özelliklerini dikkate almak,

-Çocukların Türkçeyi doğru ve güzel konuşmalarına gereken önemi vermek.

Erken dönemdeki desteklerin, ilerideki yıllardaki eğitimin maliyetini de büyük ölçüde azaltacağı, fırsat eşitliğini sağlamak, mutlu ve sağlıklı bireyleri yetiştirmede başarıyı arttıracağı gerçeği göz önüne alınırsa, okulöncesi eğitimden tüm çocukların yararlandırılmasının ne kadar önemli olduğu daha iyi anlaşılabilir. Okulöncesi dönemde verilen eğitim; çocukların gerçek yaşamı daha erken dönemde fark etmelerine, gerçek yaşama daha kolay uyum sağlamalarına, yaşamda daha başarılı olmalarına da yardımcı olacaktır. Okulöncesi eğitim kurumuna giden çocuk, bir grup ortamı içinde davranmaya ve çalışmaya alıştığı için ilkokula da bir ölçüde hazırlanmış olur.

Okul öncesi dönemde öğretmen, çocuğun ailesinden sonra değer verdiği en önemli kişidir. Öğretmenin çocuk okula ilk geldiği andan itibaren çocuğu tanımaya başlaması, sınıfındaki her çocuğun tüm alanlarda gelişimini sağlayabilmek için program ve etkinlikleri çok yönlü olarak planlaması, sınıfta olumlu bir iklim yaratmak için çaba sarf etmesi, aile ile olumlu ilişkiler kurması ve eğitim süreci boyunca ailelerle çeşitli konularda işbirliği yapması son derece önemlidir.

Ailelerin de eğitimin devamlılığı açısından, okulda yapılanları yakından izlemeleri, öğretmenle çok yakın iş birliği içinde olmaları, olası eğitim hatalarını tekrarlamamak adına öğretmenden bilgi almaları son derece önemlidir. Olabildiği kadar okul ile ev arasındaki eğitim tutum ve davranış farklarını ortadan kaldırmak veya en aza indirmek için çaba sarf etmeleri gereklidir.

Prof. Dr. Ayla Oktay

Maltepe Üniversitesi

Eğitim Fakültesi

İlköğretim Bölüm Başkanı

Hürriyet Gazetesi yazarı Özgür Bolat’ın bugünkü yazısı; Esnek aileler çocuklara nasıl zarar veriyor?

Esnek aileler çocuklara nasıl zarar veriyor?

Arkadaşlarla kahvemizi yudumlarken, bir çocuk ağlaması duyuyoruz.

Çocuğun elinde bir içecek, bir de kek var. Ama farklı bir kek daha istiyor. Anne de “Hayır!” diyor. Çocuk biraz daha ağlıyor. Anne, “Hayır dedim!” diyor.

Çocuk ağlamaya devam ediyor. Anne, “Aman iyi tamam. Sus!” diyor. Gidip keki alıyor.

Şimdi anne çocuğuna ne öğretti? Bu annenin nasıl bir ebeveynlik anlayışı var? Bu çocuk büyünce nasıl bir çocuk olacak?

Yazının devamı için Tıklayın