banner

Yabancı Dil ve Oyun – Smart Cookies




Yabancı Dil ve Oyun – Smart Cookies / Orman ve Ağaçlar / Kathleen Shirley Glenwright
kathleen_shirley_glenwrightBirkaç hafta önce önümdeki koltuktaki bebeğin annesinin omzunun üzerinden bana kaçamak bir şekilde baktığını fark ettiğimde bir otobüste oturuyordum. İçimden geleni yaptım, yüzümü eşarpla kapayıp ‘cöö’ yaptım. Ne zaman eşarbı indirim gülümsesem, bebek katılıyordu gülmekten. Oyun, benden ‘cöö’ beklerken başka şeyler eklememle gitgide zorlaşıyordu. Kafamı eşarbın arkasından, beklemediği bir şekilde çıkararak bebeği devamlı bir şekilde şaşırtmayı başarıyordum. Dün, 3 yaşındaki torunumla yerde halının üstüne kitap okuyorduk. Karakterlerin komik seslerini çıkardık, her sayfayı canımızın istediği gibi canlandırdık. Dişlerimizi fırçalarmış gibi, yüzümüzü yıkarmış gibi yaptık, yastıkları kabarttık, hayali elektik düğmesini kapadık. En güzeli de uyuyormuş gibi yaparak horlamalarımızı mümkün olduğunca sesli bir şekilde çıkardık*. Kahkahayla yuvarlandık ve bir yerde torunum sayfadaki ZZZ’yi gösterdi ve ‘Bak büyükanne, işte horlamalar’ dedi. Okumayı bilmiyor ama anladı.
Okuyamıyor ama onun okumasını da istiyor değilim. Sadece üç yaşında! Bir sembolün anlamını çözdü ve belli bir sesle eşleştirebildi diye mutlu ya da büyülenmiş değildim. Torunum bir dahi ve yazı birimini başarılı bir şekilde eşleştirdi diye sevinçten havalara zıplamadım. İlgili diye, birlikte eğlenebiliyoruz diye ve annesi için ağlamıyor diye mutluydum. Tamam, tabii ki bir şeyler öğreniyor, herhangi bir şey bile olsa öğreniyor diye mutluyum.
Ve o burada bir fındıkkabuğu içinde… Ormanlar ve ağaçlar
Ağaçlar, küçük çocuk eğitimindeki arayışlarımızda sürekli hedeflediğimiz belirli amaçlardır. Aslında, o ağaçlara öyle takıldık ki tek bir ağaç bize yetmiyor. Hayır, biz ağaç kabuğundaki özel bir dokuya erişmek ya da tüm çocuklarımızın ağaçlardaki yaprakların damarlarındaki desenlere kadar aynı yere ulaştıklarında emin olmak istiyoruz. Başka hiçbir şey önemli değil!
Yabancı dil olarak İngilizcede, küçük öğrenicilerden oluşan grubumuz bir hafta sonuna kadar tüm çiftlik hayvanlarının adlarını ezbere söyleyebilmeli ve hepsini doğru telaffuz edebilmeli (kendi ana dillerinde bunu yapıp yapmamalarının hiçbir önemi yok!) Onlardan, sözcükleri doğru zaman ve doğru sıraya koymalarını ve o hayvanlardan en çok hangisini sevdiklerini söylemelerini isteriz. (İçlerinde en çok sevdiği hayvan olmama ihtimalini, o hayvanı muhtemelen gerçek hayatta hiç görmemiş olmalarını ve hatta gerçekten sevdikleri ve sahip oldukları bir çiftlik hayvanı olsa bile kendi ana dillerinde bunu ifade ederken tam bir cümlede ifade etmediklerini de boş verin!)
Yıllardır biz öğretmenler, bilimi ve doğallığı bir kenara bırakıp, moda ve söylemleri takip ediyoruz. Bu söylemler genelde küçük ve belli bir konu üzerine odaklanmışlar. Onların söylediği herşeyi sınıf içinde bir mecburiyet gibi algıladık. Aslında, uygulayamayacağımız kadar çok fazla söylem ve bilgi var. Bu yüzden bazılarını seçiyoruz ya da yönlendiriciler bize bazı konular üzerinde diğerlerinden daha fazla durmamızı ve uygulamamızı telkin ediyorlar.
Yabancı dil eğitimindeki (aslında eğitim bir bütündür) bu mu olsun şu mu olsun, modayı mı takip edelim derken, yavaş bir şekilde başa dönüp o söylem sahiplerini şunu söylerken bulduk : ‘Bir dakika, o ağaçtaki detaylara o kadar odaklanmışız ki ağacın bütününe bakmayı unutmuşuz’.**. O unutulan ağacın bütünü aslında, benim -bir annenin, bir babanın, bir öğretmenin, otobüsteki bir yabancının- ‘cöö’ oynarken baktığı ya da horlama numarası yaparken oturma odasındaki halıda uzandığı yaşantının tamamıdır. Bizim tam bir doğal eğitici olarak baktığımız şeylerdir. Hepimiz buna programlanmışız aslında! Hepimiz eğlenmeye, rehberlik etmeye, küçük bir çocukla karşılaştığımızda neye ihtiyacı olduğunu anlamaya programlıyız. Öyle çok ciddi düşünmeye bile gerek yok, çünkü oynamaya programlıyız!
Tıpkı benim otobüste bir eşarbın arkasından güldürmeyi hedeflemem gibi, sınıflarda gülümsetmeyi hedeflemeliyiz. Ve bu gülümsemelerin rotası hep aynıdır: oyun. Torunumu bakıcıya bıraktığımda da hedef aynıdır: annesi eve gelinceye kadar onun meşgul ve mutlu olmasını sağla. Örneğin, sadece ormana gidin, ne bulacaksınız bir bakın ve bırakın gülümsesin. Hedeflerimiz basitçe ormana gitmek oyun olduğunda bir parça odunu mikroskobun altına koymaktan daha kolay, anlamlı ve doğal olarak öğreniriz ve daha mutlu öğrenenler oluruz. Tabii ki bu yirmi hatta daha fazla öğrenciyle sınıfta baş başa kaldığımızda hiçte kolay değildir. Ayrıca velilerin ve yönetimin de mutlu kalmaları gerekiyor. Bu da bizim ormana dönmemizi hem kolaylaştırır hem zorlaştırır. Kolaydır, çünkü hepimiz oynamayı biliriz. Zordur, çünkü eğitim sistemimizdeki hatta dünyadaki gerçeklere bakmamız ve oyunumuzun yapılandırılmış olması gereklidir.
Dil öğretmenleri olarak kendimize şöyle diyemeyiz: ‘Ben bütün gün oynayacağım ve umarım iyi bir şeyler olur.’ Dil öğrenimindeki gereksinimleri de hesaba katmamız gerekir. Özellikle de bunca yıl kullandığımız, işe yaramadığını gördüğümüz halde kullanmaya devam ettiğimiz metotlara bir daha dönmeme pahasına. Yönlendirilmiş bir oyun tercih etmek güçtür çünkü o eski alışkanlıklara ve resmi yönergelere dönmemek için organize olmak şarttır.
Amaçları oyunu anaokuluna geri kazandırmak, öğretmen ve kurumlara da aynı güzelliği yaşatmak olan bir ekip ile çalıştığım için çok şanslıyım. Smart Cookies gibi; oyunu, eğlenceyi ve diğer her şeyi içinde bulunduran bu programın bir parçası olmaktan gurur duyuyorum. Sınıflarda bozuk da olsa İngilizce konuşabilen, iletişim kuruyorken göz teması kuran, gözlerini yukarı dikip beyinlerinin arka tarafında bir yerlerde sıkıştırılmış bir parça ezber aramaksızın düşünmeden konuşabilen öğrencileri gördüğüm de daha da gururlanıyorum.
‘Sırana otur ve öğren’ eğitim sitilinden buralara olan bu değişim bir gecede olmaz ama artık bu olmalıdır. Oyuna dönüş gerçekleşecektir. Çünkü sınıflarda bir sürü mutsuz, isteksiz öğrenci, çok uzun süredir ihmal ettiğimiz ve belki bir süre daha ihmal edeceğimiz bir sürü ağaç var.
Oyuna odaklanan bu felsefeyi sınıflara tanıtmak bir gecede olmaz. Çünkü bir eşarbı çekip ‘cö’ demek kadar kolay değildir. Bize rehberlik etmeleri için sınıf içi uygulama tecrübesine sahip akademisyenlere ihtiyacımız var. Bir öğrenim programına bağlı kalmak, plan yapmak, hazırlanmak ve doğru materyalleri bulmak için daha fazla gayret etmemiz lazım. Daha önce de bahsettiğim gibi ‘Ben ormana gidiyorum’ derken istediğimiz yoldan gidemeyiz. Ormanın hangi kısmına ve nasıl gideceğimize karar vermemiz gerekir. Oraya vardığımızda zamanımızı nasıl mutlu bir şekilde geçireceğimize ve hatta geri dönerken yanımıza ne almak istediğimize bile karar verebilmeliyiz. O topladığımız şeyler (kuru materyaller) çocuktan çocuğa farklılık gösterecektir ve oraya vardığımızda karar bile değiştirebiliriz ama herkes mutlaka geriye bir şeyle dönecektir.
Smart Cookies modeli yerel öğrenim programı ile eşleşen konuları kullanarak, dilin hangi konuda doyuma ulaşacağını anlayarak, tüm bunlar için eğlenceye yönelik materyal sağlayarak ve çok emek harcayan öğretmenlerimize oyuna odaklanabilsinler diye gerekli desteği vererek bize ormanda bir şeyler toplarken harika zaman geçirmemizi sağlıyor. Halıda uzanıp horlama taklidi yapmak gibi, ama daha geniş bir yelpazede. Başlangıç ve bitiş noktası oyun ama arasındaki ve altındakiler dikkatlice düşünülmüştür. Smart Cookies, oyuna dayalı sınıfın işleyişindeki yükü azaltır. Her konu için ihtiyaç duyulan materyal ve öykü kitabı ve etkinlikler içerir. Özel olarak hazırlanmış web sitesinde her konu için İngilizceyi yabancı dil olarak almayan fikirler sunar. Tüm yıl boyunca danışabileceğiniz bir eğitim danışmanı, oyunla eğitimin doğal dünyasına dönmenize yardımcı olacak eğitimler verir. Öyküler, içlerinde özellikle belli sözcükler ya da dilbilgisi yapıları olduğu için değil, tüm dünya çocukları tarafından en çok sevilen öyküler arasından seçilmişlerdir. Kâğıda dayalı etkinlikler, çocukların sosyal ve motor gelişimlerini desteklemek, eğlendirmek ve öğretmenin dili kullanmasına olanak sağlayacak şekilde tasarlanmışlardır. Bu etkinlikler belli kalıp ve sözcükleri ezberletmek için değildir. Smart Cookies, sınıfta dili doğal bir şekilde keşfetmeniz için tasarlanmıştır. İçerdiği şarkılar, videolar, online öyküler, konu ile alakalı oyun ve etkinlikler daha verimli bir ders ortamı için internet sitesinde elinizin altındadır. Eğitimler size, kendinize güvenmeyi, sınıfta rahat olmayı ve oyunun gücünü verecektir ve danışmanınız size gerekli ipuçları ve ihtiyacınız olan desteği sağlayacaktır.
Smart Cookies’in sizden beklediği şey mantıklı karar almada: kanaat ve ana eğitim aracınız olan oyun için ilk adım atma cesaretidir. Pek çoğumuza sınıflarda oynanan oyun için ayrılan zamanın boşa geçen zaman olduğu söylenmiştir. Pek çoğumuz zamanını serbest zaman köşesinde hastane veya doktor oyuncaklarıyla, çocukların hastalık, mikroplar gibi sözcükleri öğrenip, yerde oturarak dil yeteneklerini geliştirebileceği bir fırsatı vermek yerine, onları sıraya oturtup sözcük kartlarını çıkarıp, sırayla kafa, bacak gibi yanıtlar vermelerinin daha değerli olduğuna inandırıldık. Öğretmenler kendi klasik beklentilerinden ve geleneklerinden kurtuluncaya kadar, içimizden gelen sesin söylemlerden daha değerli olduğunu kabul etme cesaretini gösterene kadar, öğretmenlerin ve eğitim kuruluşlarının önceliklerini çocukların mutlu olmaları diye değiştirinceye kadar, bu alanda elimizden geleni yapmalıyız.
Anlamamız gereken gerçek şudur; oyun, küçük çocukların doğal bir şekilde tercih ettiği bir öğrenme yoludur. Oyun, ‘yetişkinlerin çocukları kontrol etmeye çalışmadıklarında yaptıkları’ olarak nitelendirilir. Sınıflarda gerçekleşen yabancı dil öğretimi yetişkinlerin kontrolünde olduğu için burada oyun yer alamıyor ve dil öğretiminde veya diğer derslerde de en iyi yol olamıyor.
Öğretmenler olarak, ağaçları kontrol etme sayfasını artık kapamamız gerekiyor, şöyle bir geriye çekilip gözümüzün önündeki o güzel ormanı görebilmeliyiz.
Kısacası, gidip oynamamız lazım!
*Night, Night, Dilly Dally- Smart Cookies Toddlers' Paketi: Farbe Eğitim.
**Bu makaleye kapsamlı bir akademik referans dahil etmedik, ama daha fazlasını okumak isteyen için, burada bir iki güzel başlangıç:
http://www.playengland.org.uk/resources/play-for-a-change-briefing.aspx http://www.communityplaythings.com/resources/topics/role-of-play-in-learning http://www.sas.upenn.edu/~deenas/papers/weisberg-et-al-amjplay-2013.pdf

YASAL UYARI:

Yayınlanan köşe yazısı ve haberlerin tüm hakları ESM Yayıncılığa aittir. Kaynak gösterilse dahi köşe yazısı/haberin tamamı özel izin alınmadan kullanılamaz.



Egitimtercihi.com
5846 Sayılı Telif Hakları Kanunu gereğince, bu sitede yer alan yazı, fotoğraf ve benzeri dokümanlar, izin alınmadan ve kaynak gösterilmeden kesinlikle kullanılamaz. Bilgilerin doğru yansıtılması için her türlü özen gösterilmiş olmakla birlikte olası yayın hatalarından site yönetimi ve editörleri sorumlu tutulamaz.