Aradığınız sayfa bulunamıyor, lütfen kategori listesinden ulaşmayı deneyiniz.
Alpaslan Dartan – PDR Uzmanı / Eğitim Yöneticisi
Haziran ayında gerçekleştirilen ve ulusal sınavlarımız dediğimiz LGS ve YKS’nin bu yıl deprem gibi yaşanan acı deneyime ve seçim atmosferine rağmen sıkıntısız geçmiş olması sevindirici olmuştur. Bu sınavların sonuçlarının ya da etkilerinin önceki yıllardan çok farklı olup olmayacağı tartışılabilir ancak ben sınanma ve başarma duygusunun yarattığı geçici duygusal gitgeller dışında her şeyin önceki yıllarda olduğu gibi gideceğini düşünüyorum. Sınavlar yapıldı, sonuçlar açıklandı ya da açıklanacak, biraz sevinç, biraz üzüntü ve hayal kırıklığı sonrasında da tercihler. Ve maalesef ki küçük bir azınlık dışında tercihlerde ana rol elimize aldığımız sınav sonuç belgesinin bize sunduğu yerleştirme seçeneklerinde olacak. İyi ya da kötü her aday hem LGS’de hem de YKS’ de üniversite tercihlerini yaparken yerleşebilecekleri üniversite ve bölümler arasında kısa ve zor bir zamana sıkıştırılmış daralma hissi ve zorunlulukla gelen tercih stresi süreci yaşayacaklar. Ve sonrası yerleştirme sonuçları mutlulukla yerleşilen bölümler, az puan farklarıyla yerleşilen ya da kaçırılan bölümlerve sonrasında kısmet denilerek sevinçle ya da biraz buruk heyecanla yeni bir yolculuğa adım atmak, işte bir yılın biraz genel özeti bu olacak.
Her yılın kendine özgü koşulları bu sınavların bazen içeriğini bazen uygulanma sürecini bazen de sonuçlarını değiştirebiliyor. Bu yıl da özellikle Kahramanmaraş merkezli depremin yarattığı tablo bu çerçevede sınavın atmosferinde bazı değişimlere neden oldu. Yakın geçmiş zamanda özellikle pandemi ve pandemi sonrasında sınavın kendisi ve sınavın uygulanma atmosferi farklı olmuş daha önceleri hiç uygulanmamış kararlar tıpkı bu yıla benzer bir şekilde hayata geçirilmişti. Hem LGS’de hem de YKS sınavlarında sınavın yapısını etkileyen son sınıf düzeylerindeki 2. Dönem konularının sınav kapsamı dışında tutulması bu değişimlerin içerisinde en önemlisi oldu. Bunun yansıması da sınavların kapsamını ve sınavların beklenen ayır edici özelliğini kanımca olumsuz etkiledi.
LGS 2023’TE PUAN YIĞILIMI
1 milyon 30 bini aşkın öğrencinin girdiği LGS kapsamındaki merkezi sınava katılan toplam 562 öğrenci tüm sınav sorularını doğru yanıtlayarak 500 tam puanla birinciliği elde etti. Bu kadar çok öğrencinin LGS de birinci çıkması yanında özellikle % 0, %1 ve %2’lik dilimlerde aynı puanı alan pek çok öğrencinin bulunması tercih sürecinde öğrenci ve velilerin zorlanmalarına neden oldu, tercihlerini yaparken kafa karışıklığını beraberinde getirdi.
LGS 2023’te 2026 Öğrencinin (Örneklem) Puan Yığılımı
Tabloya bakınca 2026 öğrencinin LGS puanları bize sınavın zorluk derecesinin önceki yıllara göre biraz daha öğrencilerin yapabileceği düzeyde gerçekleştiğini ve özellikle üst puan dilimlerinde daha önce pek rastlamadığımız bir puan eşitliği yaşanmasına neden olduğunu gösteriyor. Tüm soruların yapılmasıyla birden fazla öğrencinin 500 tam puan alınmasına alışkın olan bizler bu kadar çok öğrencinin üst dilimlerde virgül sonrasında bile eşit puanlar almasını çok beklememiştik, yeni Milli Eğitim Bakanımız Prof. Dr. Yusuf Tekin’e bu durum sorulduğunda kendisi de bu durumu pek normal bulmadığını dile getirmişken üstelik.
Şimdi bu sıralar Liseye geçecek öğrencilerin tercih dönemi bitmek üzere ve MEB tarafından Temmuz’un 3. Haftası yerleştirme sonuçları açıklanacak. Ardından tüm okullar için serbest kayıt dönemine geçilerek özel-devlet ayırımı olmadan kontenjanlar doğrultusunda nakil süreçleri hızla devam edecek. Özellikle sınavın nispeten daha kolay yapılması, 2. Dönem konularının kapsam dışı bırakılması ve sınavda muaf tutulması, puan eşitliği halinde kılavuzda belirlenen doğum yılı dâhil farklı kriterlerin devreye girmesi gibi gerekçelerle bu sınav bir süre daha konuşulacaktır, ama bu da uzun sürmeyecek okullar açıldığında bu süreç zihinlerimizden de kendiliğinden silinecektir. Çocuklara ve ailelerine şimdiden hayırlı olsun diyorum.
YKS
Bir de madalyonun diğer yüzü bulunuyor elbette Lise son sınıf öğrencilerinin heyecanla sonucunu bekledikleri YKS ve sonuçları üzerine tercihler, heyecanlar, umutlar, beklentiler ve üniversiteli olma hayali.
Lise öğrencilerinin bir ya da iki yıldır süren hazırlıkları ile sınav maratonu 2023 yılı Haziran ayının 17 ve 18’inde gerçekleşti. Sınavın ilk oturumu olan ve tüm adayların girmek zorunda oldukları Temel Yeterlilik Testi’ne (TYT) 3 milyon 527 bin 466 aday, ikinci oturum olan Alan Yeterlilik Test’ine (AYT) 2 milyon 573 bin 156 aday başvuruda bulunmuştu. Üçüncü ve son oturum olan Yabancı Dil Testi’ne (YDT) ise İngilizceden 316 bin 572 adayın başvurusu bulunuyordu, bu sınava girenlerin ya da girmeyenlerin sayısını da sınav sonuçlarının açıklanmasından sonra öğrenebileceğiz.
Yükseköğretim Kurumları Sınavı sonuçlarına göre öğrenci kabul edilecek 208 üniversitenin örgün eğitim kontenjanı toplamda 853 bin olarak açıklandı. Bu kontenjanların dağılımına bakıldığında adaylar için Ön Lisans programlarında 388 bin, Lisans programlarında ise 465 bin kontenjan görüyoruz. Bu kontenjanların yaklaşık yüzde 21'i vakıf yükseköğretim kurumları tarafından kullanılıyor olacak. Bu arada depremzede öğrencilere toplamda 24 bin 641 ek kontenjan, 34 yaş ve üstü kadınlara da 8 bin 105'i lisans, 12 bin 937'si ön lisans olmak üzere toplam 21 bin 42 kontenjan dâhil toplam kontenjanının 1 milyon 111 bine ulaşması bekleniyor.
Tabii YKS’nin ilk oturumu olan ve tüm adayların katılmak zorunda olduğu sonuçları da daha çok ön lisans programlarına yerleştirmede ve özel yetenek sınavlarına başvurmada kullanılan Temel Yeterlilik Testi’ne (TYT) başvuran aday sayısı 3 milyon 527 bin 466 kişi görünüyor. Sınavın ikinci oturumu olan ve sonuçları Lisans yerleştirme programlarına yerleştirmelerde kullanılacak Alan Yeterlilik Testi’ne (AYT) ise 2 milyon 573 bin 156 aday katılmak için başvuruda bulunmuş. Her yıl olduğu gibi adayların gelecek planları farklılıklar gösterdiğinden TYT’ye giren adayların tümü AYT için başvuruda bulunmuyor.
Başvuruda bulunan ve bu yıl mezun olacak yaklaşık 880 bin Lise son sınıf öğrencisinin yanında üniversitede halen okuyan, mezun olmuş ya da bir ya da birden fazla sınava girerek yerleşememiş yaklaşık 2 milyon 600 bin civarında adayın varlığı nasıl açıklanabilir bilemiyorum. Bu yılki kalabalık başvurunun elbette farklı gerekçeleri olabilir ama son yıllarda artarak devam eden ivme ile başvuruların gelecek yıl 4 milyona yaklaşması bekleniyor. Bu sayının içerisinde başvuranların ancak ¼’ü lise son sınıf öğrencisi konumuna gelmesi geri kalan ¾’ünün de mezun olması açıklanabilir bir tablo olmaktan çıkıyor, başka bir ürkütücü taraf ise yine tüm başvuruların ¼’ünün de açık lise mezunlarından oluşuyor olmasıdır.
Deprem bölgesinde sınav başvurularının ücretsiz olması ve bölgedeki üniversitelere yüzde 25 ek kontenjan verilmesi dâhil gerekçelerin iyice irdelenmesi gerekiyor. Bugün değil bir iki üniversite mezunlarının bile işsiz kaldığı bir dönemde sosyolojik bir incelemeye hatta bilimsel bir eğitim bilim makalesine zemin hazırlayan bu sürecin yükseköğretim kurumlarının nitelikli eğitim vermelerine engel olduğunu düşünüyorum elbette bunun da derinlemesine tartışılması ele alınması gerekiyor.
ÖSYM tarafından açıklanan takvime göre YKS sonuçları 20 Temmuz 2023’te yani kısa bir süre sonra açıklanacak. Genelde rutin bir uygulama olarak sonuçların açıklanmasını takip eden ilk 10 gün içerisinde yerleştirme süreçleri için öğrencilerin tercihleri alınmaya başlanacak. YÖK, son birkaç yıldır Yükseköğretim Programları ve Kontenjanları Kılavuzunu zamanında yayınlayarak tercih ve yerleştirme işlemlerinin takvimsel sürecini öne çekmiş ve üniversitelerde yeni eğitim ve öğretim yılını Eylül ayı içerisinde başlatılmasını sağlamıştır. Bu sayede ek yerleştirme takvimi de öne çekilerek bu kontenjanlardan yerleşen adayların eskiye nazaran eğitimlerine daha erken başlamalarına olanak sağlamıştır. Bu yıl da benzer bir uygulama iyi olacaktır.
SINAVLAR BÜYÜK YÜK
Her yıl yaptığımız sınavlar özellikle LGS ve YKS, çocukların taşıyamayacakları kadar büyük bir yüktür. Özellikle %10 luk bir kesim için gerçekleştirilen Ortaöğretime geçiş sınavı (LGS) bu sınavların en ağır olanı gibi duruyor, telafisi olmadığı gibi ergenlik döneminde olan yaşı küçük öğrencilerin ve maalesef ailelerinin psikolojik dayanıklılıkları için zorlu bir süreç. Evet devlette ve özel kurumlarda yer alan bazı okullar hariç ki bunların da alabileceği öğrenci sayıları genele göre oldukça azdır. Bu sınavın gerçekte bir anlamı yoktur ve öğrencileri küçük yaşlarında hem duygusal hem de fizyolojik olarak yıpratmaktadır.
Bunun yanında özellikle YKS için giderek artan bir aday başvurusu görüyoruz. Maalesef toplumumuzda iş ve meslek sahibi olma ile üniversite okuma arasında yüksek bir korelasyon olduğu algısı oldukça yaygın. Bu konuda yeterli bir bilimsel çalışmaya rastlamamakla beraber bu bağın gerçekte güçlü olduğunu söylemek bana göre pek de mümkün değil. Başvuran aday sayısının yüksekliği ister istemez adaylar arasında fiili bir rekabeti üst boyutlara taşıyor. Bu rekabetin yarattığı kaygı ve endişe ise ileride önlenemez birçok sorunun (okuduğu okuldan, meslekten mutsuz olma, geleceğe umutla bakamama, mutsuzluk, endişe, kaygı, içe kapanma, irrasyonel düşünceler, kendine zarar verme vb.) kaynağı olabilmektedir.
Her yıl başvuran adayların sayısındaki orantısız artış, ve özellikle Lise son sınıfta yer alan aday başvurusunun (bu yıl başvuruda bulunan adaylardan sadece 880 bine yakınını Lise son sınıf öğrencisi) 2, 3 katını aşar konuma gelmiş olan diğer adaylar (ikinci-üçüncü kez girenler, okuyanlar ya da mezunlar vb.) yükseköğretim sistemimizde iş dünyası ile üniversite eğitimi ile ilgili ihtiyaç analizine dayalı, planlı ve organize bir gelişim projesinin olmadığını gösteriyor maalesef.
Sınavın kendisine karşı değilim elbet, yıllardır bu koşullarda en adaletli yerleştirmenin bu sınavlar yolu ile yapılabileceğini söyleyen birisiyim, ama nitelik artışını nicelikten öne koyan ve ilk-orta hatta lise eğitiminin her şeyden önce sorgulanması gerektiğine inanan birisiyim. Mesleki eğitimin ilgisizlik yüzünden öne çıkarılamamasının, meslek sahibi olmanın tek yolunun sadece ve sadece üniversite okumak olduğunun dayatıldığı bir eğitim sisteminin yanlış olduğunu düşünüyorum.
Aşağıdaki tabloya baktığımızda gördüğümüz şey yukarıda anlattıklarımı kısaca özetliyor. Liseden mezun olan her öğrencinin Ortaöğretim Başarı Puanının (OBP) salt sınav başarısına karşı üniversiteye yerleştirme sırasında nasıl bir etki yarattığına ilişkindir. Sınavda ham puan alarak gerçek sınav başarısı gösteren aday sayısı bir iken (500 tam puan alan aday sayısı) OBP sayesinde bu sayı binlere, on binlere ulaşabiliyor.
Kısaca, Lise eğitiminin yetersizliği, sınava hazırlayan dershaneler gibi sınava hazırlayan okulların sayıca çoğaldığını, notlandırma sisteminin bilgi birikimini ölçmekten çok sınavın kendi mecrasına dolaylı yoldan müdahale etme yolu olarak kullanılmasını, şişirilmiş notlarla buna zemin hazırlanmasını doğru bulmuyorum. Eğitimde denetim eksikliğini, ölçme ve değerlendirmedeki noksanlıkları ve daha da ötesi günümüzün koşullarına uygun müfredat geliştirilmesi gerekliliğinin unutulmasını doğru bulmuyorum.
Bu pencereden bakınca da aslında her yıl kısır bir döngünün içerisinde yaşları 14-18 arasında olan gençlerin LGS ve YKS’de bir yarışın içerisinde olacağı bir düzen bulunuyor. Bizler de bu sahnede bazen rol çalarak (anne-baba) oyuncu oluyor, çoğu zaman da izleyici olarak gerçek sahne oyuncularını izliyoruz. Başarı kriteri ve sistem sınava dayalı olunca gerisi boş maalesef.
Üst Kategori: ROOT Kategori: Alparslan Dartan
Alpaslan Dartan – PDR Uzmanı / Eğitim Yöneticisi
Haziran ayında gerçekleştirilen ve ulusal sınavlarımız dediğimiz LGS ve YKS’nin bu yıl deprem gibi yaşanan acı deneyime ve seçim atmosferine rağmen sıkıntısız geçmiş olması sevindirici olmuştur. Bu sınavların sonuçlarının ya da etkilerinin önceki yıllardan çok farklı olup olmayacağı tartışılabilir ancak ben sınanma ve başarma duygusunun yarattığı geçici duygusal gitgeller dışında her şeyin önceki yıllarda olduğu gibi gideceğini düşünüyorum. Sınavlar yapıldı, sonuçlar açıklandı ya da açıklanacak, biraz sevinç, biraz üzüntü ve hayal kırıklığı sonrasında da tercihler. Ve maalesef ki küçük bir azınlık dışında tercihlerde ana rol elimize aldığımız sınav sonuç belgesinin bize sunduğu yerleştirme seçeneklerinde olacak. İyi ya da kötü her aday hem LGS’de hem de YKS’ de üniversite tercihlerini yaparken yerleşebilecekleri üniversite ve bölümler arasında kısa ve zor bir zamana sıkıştırılmış daralma hissi ve zorunlulukla gelen tercih stresi süreci yaşayacaklar. Ve sonrası yerleştirme sonuçları mutlulukla yerleşilen bölümler, az puan farklarıyla yerleşilen ya da kaçırılan bölümlerve sonrasında kısmet denilerek sevinçle ya da biraz buruk heyecanla yeni bir yolculuğa adım atmak, işte bir yılın biraz genel özeti bu olacak.
Her yılın kendine özgü koşulları bu sınavların bazen içeriğini bazen uygulanma sürecini bazen de sonuçlarını değiştirebiliyor. Bu yıl da özellikle Kahramanmaraş merkezli depremin yarattığı tablo bu çerçevede sınavın atmosferinde bazı değişimlere neden oldu. Yakın geçmiş zamanda özellikle pandemi ve pandemi sonrasında sınavın kendisi ve sınavın uygulanma atmosferi farklı olmuş daha önceleri hiç uygulanmamış kararlar tıpkı bu yıla benzer bir şekilde hayata geçirilmişti. Hem LGS’de hem de YKS sınavlarında sınavın yapısını etkileyen son sınıf düzeylerindeki 2. Dönem konularının sınav kapsamı dışında tutulması bu değişimlerin içerisinde en önemlisi oldu. Bunun yansıması da sınavların kapsamını ve sınavların beklenen ayır edici özelliğini kanımca olumsuz etkiledi.
LGS 2023’TE PUAN YIĞILIMI
1 milyon 30 bini aşkın öğrencinin girdiği LGS kapsamındaki merkezi sınava katılan toplam 562 öğrenci tüm sınav sorularını doğru yanıtlayarak 500 tam puanla birinciliği elde etti. Bu kadar çok öğrencinin LGS de birinci çıkması yanında özellikle % 0, %1 ve %2’lik dilimlerde aynı puanı alan pek çok öğrencinin bulunması tercih sürecinde öğrenci ve velilerin zorlanmalarına neden oldu, tercihlerini yaparken kafa karışıklığını beraberinde getirdi.
LGS 2023’te 2026 Öğrencinin (Örneklem) Puan Yığılımı
Tabloya bakınca 2026 öğrencinin LGS puanları bize sınavın zorluk derecesinin önceki yıllara göre biraz daha öğrencilerin yapabileceği düzeyde gerçekleştiğini ve özellikle üst puan dilimlerinde daha önce pek rastlamadığımız bir puan eşitliği yaşanmasına neden olduğunu gösteriyor. Tüm soruların yapılmasıyla birden fazla öğrencinin 500 tam puan alınmasına alışkın olan bizler bu kadar çok öğrencinin üst dilimlerde virgül sonrasında bile eşit puanlar almasını çok beklememiştik, yeni Milli Eğitim Bakanımız Prof. Dr. Yusuf Tekin’e bu durum sorulduğunda kendisi de bu durumu pek normal bulmadığını dile getirmişken üstelik.
Şimdi bu sıralar Liseye geçecek öğrencilerin tercih dönemi bitmek üzere ve MEB tarafından Temmuz’un 3. Haftası yerleştirme sonuçları açıklanacak. Ardından tüm okullar için serbest kayıt dönemine geçilerek özel-devlet ayırımı olmadan kontenjanlar doğrultusunda nakil süreçleri hızla devam edecek. Özellikle sınavın nispeten daha kolay yapılması, 2. Dönem konularının kapsam dışı bırakılması ve sınavda muaf tutulması, puan eşitliği halinde kılavuzda belirlenen doğum yılı dâhil farklı kriterlerin devreye girmesi gibi gerekçelerle bu sınav bir süre daha konuşulacaktır, ama bu da uzun sürmeyecek okullar açıldığında bu süreç zihinlerimizden de kendiliğinden silinecektir. Çocuklara ve ailelerine şimdiden hayırlı olsun diyorum.
YKS
Bir de madalyonun diğer yüzü bulunuyor elbette Lise son sınıf öğrencilerinin heyecanla sonucunu bekledikleri YKS ve sonuçları üzerine tercihler, heyecanlar, umutlar, beklentiler ve üniversiteli olma hayali.
Lise öğrencilerinin bir ya da iki yıldır süren hazırlıkları ile sınav maratonu 2023 yılı Haziran ayının 17 ve 18’inde gerçekleşti. Sınavın ilk oturumu olan ve tüm adayların girmek zorunda oldukları Temel Yeterlilik Testi’ne (TYT) 3 milyon 527 bin 466 aday, ikinci oturum olan Alan Yeterlilik Test’ine (AYT) 2 milyon 573 bin 156 aday başvuruda bulunmuştu. Üçüncü ve son oturum olan Yabancı Dil Testi’ne (YDT) ise İngilizceden 316 bin 572 adayın başvurusu bulunuyordu, bu sınava girenlerin ya da girmeyenlerin sayısını da sınav sonuçlarının açıklanmasından sonra öğrenebileceğiz.
Yükseköğretim Kurumları Sınavı sonuçlarına göre öğrenci kabul edilecek 208 üniversitenin örgün eğitim kontenjanı toplamda 853 bin olarak açıklandı. Bu kontenjanların dağılımına bakıldığında adaylar için Ön Lisans programlarında 388 bin, Lisans programlarında ise 465 bin kontenjan görüyoruz. Bu kontenjanların yaklaşık yüzde 21'i vakıf yükseköğretim kurumları tarafından kullanılıyor olacak. Bu arada depremzede öğrencilere toplamda 24 bin 641 ek kontenjan, 34 yaş ve üstü kadınlara da 8 bin 105'i lisans, 12 bin 937'si ön lisans olmak üzere toplam 21 bin 42 kontenjan dâhil toplam kontenjanının 1 milyon 111 bine ulaşması bekleniyor.
Tabii YKS’nin ilk oturumu olan ve tüm adayların katılmak zorunda olduğu sonuçları da daha çok ön lisans programlarına yerleştirmede ve özel yetenek sınavlarına başvurmada kullanılan Temel Yeterlilik Testi’ne (TYT) başvuran aday sayısı 3 milyon 527 bin 466 kişi görünüyor. Sınavın ikinci oturumu olan ve sonuçları Lisans yerleştirme programlarına yerleştirmelerde kullanılacak Alan Yeterlilik Testi’ne (AYT) ise 2 milyon 573 bin 156 aday katılmak için başvuruda bulunmuş. Her yıl olduğu gibi adayların gelecek planları farklılıklar gösterdiğinden TYT’ye giren adayların tümü AYT için başvuruda bulunmuyor.
Başvuruda bulunan ve bu yıl mezun olacak yaklaşık 880 bin Lise son sınıf öğrencisinin yanında üniversitede halen okuyan, mezun olmuş ya da bir ya da birden fazla sınava girerek yerleşememiş yaklaşık 2 milyon 600 bin civarında adayın varlığı nasıl açıklanabilir bilemiyorum. Bu yılki kalabalık başvurunun elbette farklı gerekçeleri olabilir ama son yıllarda artarak devam eden ivme ile başvuruların gelecek yıl 4 milyona yaklaşması bekleniyor. Bu sayının içerisinde başvuranların ancak ¼’ü lise son sınıf öğrencisi konumuna gelmesi geri kalan ¾’ünün de mezun olması açıklanabilir bir tablo olmaktan çıkıyor, başka bir ürkütücü taraf ise yine tüm başvuruların ¼’ünün de açık lise mezunlarından oluşuyor olmasıdır.
Deprem bölgesinde sınav başvurularının ücretsiz olması ve bölgedeki üniversitelere yüzde 25 ek kontenjan verilmesi dâhil gerekçelerin iyice irdelenmesi gerekiyor. Bugün değil bir iki üniversite mezunlarının bile işsiz kaldığı bir dönemde sosyolojik bir incelemeye hatta bilimsel bir eğitim bilim makalesine zemin hazırlayan bu sürecin yükseköğretim kurumlarının nitelikli eğitim vermelerine engel olduğunu düşünüyorum elbette bunun da derinlemesine tartışılması ele alınması gerekiyor.
ÖSYM tarafından açıklanan takvime göre YKS sonuçları 20 Temmuz 2023’te yani kısa bir süre sonra açıklanacak. Genelde rutin bir uygulama olarak sonuçların açıklanmasını takip eden ilk 10 gün içerisinde yerleştirme süreçleri için öğrencilerin tercihleri alınmaya başlanacak. YÖK, son birkaç yıldır Yükseköğretim Programları ve Kontenjanları Kılavuzunu zamanında yayınlayarak tercih ve yerleştirme işlemlerinin takvimsel sürecini öne çekmiş ve üniversitelerde yeni eğitim ve öğretim yılını Eylül ayı içerisinde başlatılmasını sağlamıştır. Bu sayede ek yerleştirme takvimi de öne çekilerek bu kontenjanlardan yerleşen adayların eskiye nazaran eğitimlerine daha erken başlamalarına olanak sağlamıştır. Bu yıl da benzer bir uygulama iyi olacaktır.
SINAVLAR BÜYÜK YÜK
Her yıl yaptığımız sınavlar özellikle LGS ve YKS, çocukların taşıyamayacakları kadar büyük bir yüktür. Özellikle %10 luk bir kesim için gerçekleştirilen Ortaöğretime geçiş sınavı (LGS) bu sınavların en ağır olanı gibi duruyor, telafisi olmadığı gibi ergenlik döneminde olan yaşı küçük öğrencilerin ve maalesef ailelerinin psikolojik dayanıklılıkları için zorlu bir süreç. Evet devlette ve özel kurumlarda yer alan bazı okullar hariç ki bunların da alabileceği öğrenci sayıları genele göre oldukça azdır. Bu sınavın gerçekte bir anlamı yoktur ve öğrencileri küçük yaşlarında hem duygusal hem de fizyolojik olarak yıpratmaktadır.
Bunun yanında özellikle YKS için giderek artan bir aday başvurusu görüyoruz. Maalesef toplumumuzda iş ve meslek sahibi olma ile üniversite okuma arasında yüksek bir korelasyon olduğu algısı oldukça yaygın. Bu konuda yeterli bir bilimsel çalışmaya rastlamamakla beraber bu bağın gerçekte güçlü olduğunu söylemek bana göre pek de mümkün değil. Başvuran aday sayısının yüksekliği ister istemez adaylar arasında fiili bir rekabeti üst boyutlara taşıyor. Bu rekabetin yarattığı kaygı ve endişe ise ileride önlenemez birçok sorunun (okuduğu okuldan, meslekten mutsuz olma, geleceğe umutla bakamama, mutsuzluk, endişe, kaygı, içe kapanma, irrasyonel düşünceler, kendine zarar verme vb.) kaynağı olabilmektedir.
Her yıl başvuran adayların sayısındaki orantısız artış, ve özellikle Lise son sınıfta yer alan aday başvurusunun (bu yıl başvuruda bulunan adaylardan sadece 880 bine yakınını Lise son sınıf öğrencisi) 2, 3 katını aşar konuma gelmiş olan diğer adaylar (ikinci-üçüncü kez girenler, okuyanlar ya da mezunlar vb.) yükseköğretim sistemimizde iş dünyası ile üniversite eğitimi ile ilgili ihtiyaç analizine dayalı, planlı ve organize bir gelişim projesinin olmadığını gösteriyor maalesef.
Sınavın kendisine karşı değilim elbet, yıllardır bu koşullarda en adaletli yerleştirmenin bu sınavlar yolu ile yapılabileceğini söyleyen birisiyim, ama nitelik artışını nicelikten öne koyan ve ilk-orta hatta lise eğitiminin her şeyden önce sorgulanması gerektiğine inanan birisiyim. Mesleki eğitimin ilgisizlik yüzünden öne çıkarılamamasının, meslek sahibi olmanın tek yolunun sadece ve sadece üniversite okumak olduğunun dayatıldığı bir eğitim sisteminin yanlış olduğunu düşünüyorum.
Aşağıdaki tabloya baktığımızda gördüğümüz şey yukarıda anlattıklarımı kısaca özetliyor. Liseden mezun olan her öğrencinin Ortaöğretim Başarı Puanının (OBP) salt sınav başarısına karşı üniversiteye yerleştirme sırasında nasıl bir etki yarattığına ilişkindir. Sınavda ham puan alarak gerçek sınav başarısı gösteren aday sayısı bir iken (500 tam puan alan aday sayısı) OBP sayesinde bu sayı binlere, on binlere ulaşabiliyor.
Kısaca, Lise eğitiminin yetersizliği, sınava hazırlayan dershaneler gibi sınava hazırlayan okulların sayıca çoğaldığını, notlandırma sisteminin bilgi birikimini ölçmekten çok sınavın kendi mecrasına dolaylı yoldan müdahale etme yolu olarak kullanılmasını, şişirilmiş notlarla buna zemin hazırlanmasını doğru bulmuyorum. Eğitimde denetim eksikliğini, ölçme ve değerlendirmedeki noksanlıkları ve daha da ötesi günümüzün koşullarına uygun müfredat geliştirilmesi gerekliliğinin unutulmasını doğru bulmuyorum.
Bu pencereden bakınca da aslında her yıl kısır bir döngünün içerisinde yaşları 14-18 arasında olan gençlerin LGS ve YKS’de bir yarışın içerisinde olacağı bir düzen bulunuyor. Bizler de bu sahnede bazen rol çalarak (anne-baba) oyuncu oluyor, çoğu zaman da izleyici olarak gerçek sahne oyuncularını izliyoruz. Başarı kriteri ve sistem sınava dayalı olunca gerisi boş maalesef.
Son Güncelleme: Cuma, 21 Temmuz 2023 11:29
Gösterim: 812
Alpaslan Dartan - Eğitim Yöneticisi / PDR Uzmanı
Milli Eğitim Bakanlığına atanan Prof. Dr. Yusuf Tekin, aslında Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü alanından bir profesör. Bakan Tekin, 15 Eylül 2018'de göreve başladığı Hacı Bayram Veli Üniversitesi Rektörlüğü görevini sürdürürken 4 Haziran 2023 tarihinde yeni açıklanan kabinede Millî Eğitim Bakanı olarak atandı. Tekin, Milli Eğitim Bakanlığına yabancı bir isim değil aslında. Bakanlıkta önemli bir görev olan Müsteşarlık görevine 2013'te başlamış ve aralıklarla da Bakanlığın önemli bürokratlarından birisi olmuştu. Milli Eğitim Bakanlığının ülke açısından ne kadar önemli olduğunu, hayattaki bireysel ve toplumsal değişimin ve ilerlemenin eğitimden geçtiğini bilen akademisyenlerden birisi. Öğretmen kökenli olmasa da öğretmenlerin sorunlarına da oldukça vakıf bir isim.
Milli Eğitim Bakanlığı ile ilgili tüm gelişmeleri yakından izlemek bazen olası olmuyor ama ülkemizin geleceğini ilgilendiren en önemli konuların başında yer alan eğitim meselelerini hem yeni bakanların atanmaları döneminde hem de bakanlığın uygulamalarında istatistik veri tutar gibiyakından takip etmeye çalışıyoruz.
Prof. Dr. Yusuf Tekin, Türkiye’nin gelecek 5 yıl da dâhil neredeyse 25 yılında iktidar olan bir anlayışın temsilcisi bir hükümetin bu göreve atanan 9. ve son Milli Eğitim Bakanı oldu. Sayın Tekin aynı zamanda 1920 yılından bugüne geçen 98 yılda 67. Milli Eğitim Bakanı olarak da tarihe geçmiş oldu.
Yıllar geçtikçe dünyada ve ülkemizde sosyal, siyasal ve ekonomik değişimler hız kazanırken, iletişim ve değişim rüzgârları hızla eserken bu değişim ve dönüşüm çağının gereklerini yerine getirebilecek donanıma sahip ve bu hıza uyum sağlayacak uygulayıcı bir bakanlık anlayışına ve bürokrasisine ihtiyaç artmıştır. Sadece Türkiye’yi değil tüm dünyayı etkileyen pek çok doğal ve sosyolojik olay ve olguların etkisi icracı bir bakanlık olan Milli Eğitim’in her bir biriminden bir adım önde olmasını daha da beklenir kılmaktadır.
AK Partinin iktidarda olduğu son 21 yılda Milli Eğitim Bakanlığına farklı sürelerde görev yapmış olsalar da 9 farklı ismin getirilmesi istikrar ve süreklilik arz eden bir icracı bakanlıkta beklenen bir durum olmasa gerek. Üstelik tüm Milli Eğitim Bakanlarının eğitim işinin bir ülke meselesi olduğunu söylediği bir yerde uzun soluklu, geleceğin inşa edileceği bir bakanlıkta bu kadar çok değişimi anlamlandırmak gerçekten zor.
Milli Eğitim’e bağlı kurumlar ve özellikle okullar, bir toplumun sosyalleşmesinde ve değerlerinin bireylere aktarımında en önemli kurumlardır. Bu nedenle okullar kabuk değiştiren sosyal hayatın ve devlet anlayışının içerisinde işlevleri bakımından daha fazla yaratıcı daha fazla dinamik daha fazla üretken ve daha fazla rekabet gücüne erişebilmelidirler. Ancak insanımız gibi, eğitim sistemimiz de hassas ve kırılgan bir yapıya sahiptir. Son 35 yılda 18 farklı isim bakanlık koltuğuna oturmuş, ortalamaya vursanız 2 yılda bir bakan değişmiş. Bu durumda eğitim politikalar üstü bir yer edinebilir mi ülke siyasetinde, elbette hayır, oysa kriz anlarında kararlar veriye dayalı alınırken bir ekip olma işi, ortak akıl yaratma isteği de organizasyonun bir parçası olmalıdır. İki yıl ortalamalı bakanlık deneyimleri aslında tek kürekle kayık çekmeye benziyor hızınız az, yönünüz puslu, limana varmanız da pek mümkün değildir.
Bugün Türkiye’de ilk ve ortaöğretim kurumlarında eğitim gören 19 milyondan fazla öğrenci ve 1 milyonu aşkın öğretmen bulunuyor. Türkiye’de eğitim sisteminin pek çok sorun ile karşı karşıya olduğu, sık sık bakan ve politika değişiklikleriyle istikrarlı bir yönetim anlayışının olmamasının da bu sorunların çözümünü güçleştirdiğinin herkes farkında. Bu uzmanlarca ifade edildiği kadar mevcut iktidar tarafından da zaman zaman dile getirilmektedir.
Siyasetin gölgesinde bir bakanlığın istikrarlı ve sürdürülebilir politikalar üretebilmesi kolay değildir. Bu nedenle toplumu ilgilendiren önemli konularda hem bütünü hem de bütünü oluşturan parçaları önemsemek ve geniş açıdan olayları, durumları, olguları değerlendirmek gerekir. Bir bakanın değişimi ile o bakanlıktaki neredeyse tüm üst düzey kadro değişiyor. Hem kurumsal hafıza zayıflıyor hem de sürdürülebilir politika üretmek zorlaşıyor, bir de bu iki yılda bir değiştiğinde nitelikli politikalar üretmek de oldukça zorlaşıyor. Yeni Bakanımız Yusuf Tekin’in yabancısı olmadığı bir kurumda önündeki sorunlara yabancılık çekmesini beklemiyoruz elbette. Ama üst düzey bürokratken de vakıf olduğu sorunlar yine aynı ve benzer sorunlar şimdi en tepede ve masasında belki daha da artarak duruyor.
Eğitim ile öğretim süreçleri arasındaki farkı, bireyin bireysel gelişimi ile toplumun toplumsal gelişimini hem birbirinden bağımsız ele almak hem de birbirinin önemli bir tamamlayıcısı olduğu gerçeği unutulmamalı. Sınavlar, süreç değerlendirme için kullanılması gerekirken sonucun belirleyici konumuna gelince evrensel kavramından çıkıyor bu da iyi-kötü, doğru-yanlış, başarılı-başarısız algısının yaratılmasına neden oluyor.
Öğretmen yeterliliklerinin hedeflenenden oldukça düşük olması, yabancı dil eğitiminin neredeyse unutulması, okul öncesi eğitimin zorunlu eğitim kapsamına alınamaması, eğitime erişimin yeterli ve mümkün olmadığı durumlar, eğitimde cinsiyetçi yaklaşımlar, okullaşma oranları ve öğretmen sayılarındaki niceliksel artışların yanında niteliksel artışa yönelik çalışmaların yetersizliği önemli sorunlardır. Ayrıca eğitim alma süreleri, 12 yıllık zorunlu eğitim, eğitim süreleriyle paralel müfredat ve kazanım ölçütlerinin oluşturulamaması, ezbere dayalı eğitim, eğitimin sürece odaklı değil de sonuca odaklı olmayı hedeflemesi, mesleki ve teknik liselere yönlendirmelerin eksikliği, ara insan gücü ihtiyacının eğitimsel çerçevede planlı bir şekilde ele alınamaması, okulların dikey yapılanmada birbirini destekleyici müfredata sahip olmaması, iş dünyası ile MEB ve YÖK arasındaki ilişkisizlik tüm bunlar buz dağının görünün kısmını oluşturuyor. Daha nicesinden söz etmek mümkündür elbette.
Millî Eğitim Bakanlığı her yıl Mart ayı sonunda Bakanlığı İdareFaaliyet Raporunu yayınlar. Önceki bakanların yaptığı gibi bir süre sonra kendisinin de imzasının olacağı bu raporların sonuncusu bir önceki Millî Eğitim Bakan Mahmut Özer tarafından “Millî Eğitim Bakanlığı 2021 Yılı İdareFaaliyet Raporu” ismiyle yayımlanmıştı. Bakanlığın 2019-2023 Stratejik Planı’nda yer alan üstünlükler ve zayıflıklar ekonomik koşullar, bütçe imkânlarıve beklentiler ışığında değerlendirilerek hazırlanan “zayıflıklar” bölümünde şunlara yer verilmiştir.
* Hayat boyu öğrenme kapsamındaki faaliyetlere ilişkin farkındalığın istenilen düzeyde olmaması
* Eğitim ve öğretim analizi sonucu okullar arası başarı farkının bulunması
* Yabancı dil eğitiminin tür ve ihtiyaca göre belirlenmesinde istenilen noktada olunmaması
* Öğretmenlerin mesleki ve kişisel gelişimlerine yönelik eğitim programlarının yeterli düzeyde olmaması
* İnsan kaynaklarının/entelektüel sermayenin niteliği ve yeterliliğinin istenilen düzeyde olmaması
* Örgütsel öğrenme, bilgi paylaşımı ve birimler arası koordinasyonun istenilen düzeyde olmaması
* Veriye dayalı politika geliştirme ve bütünleşik bir veri sisteminin istenilen düzeyde olmaması
* Mesleki eğitimin avantajlarına yönelik farkındalığın istenilen düzeyde olmaması
* Okul öncesi eğitimde okullaşma oranının istenilen düzeyde olmaması
* Sayın Tekin’in kendi bakanlığınca hazırlanan 2021 yılı raporunda dile getirilen güçlükleri aşmasını temenni ediyorum elbette.
Kaynakça
https://sgb.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2022_03/01003833_MEB_2021_YYlY_Ydare_Faaliyet_Raporu.pdf
Üst Kategori: ROOT Kategori: Alparslan Dartan
Alpaslan Dartan - Eğitim Yöneticisi / PDR Uzmanı
Milli Eğitim Bakanlığına atanan Prof. Dr. Yusuf Tekin, aslında Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü alanından bir profesör. Bakan Tekin, 15 Eylül 2018'de göreve başladığı Hacı Bayram Veli Üniversitesi Rektörlüğü görevini sürdürürken 4 Haziran 2023 tarihinde yeni açıklanan kabinede Millî Eğitim Bakanı olarak atandı. Tekin, Milli Eğitim Bakanlığına yabancı bir isim değil aslında. Bakanlıkta önemli bir görev olan Müsteşarlık görevine 2013'te başlamış ve aralıklarla da Bakanlığın önemli bürokratlarından birisi olmuştu. Milli Eğitim Bakanlığının ülke açısından ne kadar önemli olduğunu, hayattaki bireysel ve toplumsal değişimin ve ilerlemenin eğitimden geçtiğini bilen akademisyenlerden birisi. Öğretmen kökenli olmasa da öğretmenlerin sorunlarına da oldukça vakıf bir isim.
Milli Eğitim Bakanlığı ile ilgili tüm gelişmeleri yakından izlemek bazen olası olmuyor ama ülkemizin geleceğini ilgilendiren en önemli konuların başında yer alan eğitim meselelerini hem yeni bakanların atanmaları döneminde hem de bakanlığın uygulamalarında istatistik veri tutar gibiyakından takip etmeye çalışıyoruz.
Prof. Dr. Yusuf Tekin, Türkiye’nin gelecek 5 yıl da dâhil neredeyse 25 yılında iktidar olan bir anlayışın temsilcisi bir hükümetin bu göreve atanan 9. ve son Milli Eğitim Bakanı oldu. Sayın Tekin aynı zamanda 1920 yılından bugüne geçen 98 yılda 67. Milli Eğitim Bakanı olarak da tarihe geçmiş oldu.
Yıllar geçtikçe dünyada ve ülkemizde sosyal, siyasal ve ekonomik değişimler hız kazanırken, iletişim ve değişim rüzgârları hızla eserken bu değişim ve dönüşüm çağının gereklerini yerine getirebilecek donanıma sahip ve bu hıza uyum sağlayacak uygulayıcı bir bakanlık anlayışına ve bürokrasisine ihtiyaç artmıştır. Sadece Türkiye’yi değil tüm dünyayı etkileyen pek çok doğal ve sosyolojik olay ve olguların etkisi icracı bir bakanlık olan Milli Eğitim’in her bir biriminden bir adım önde olmasını daha da beklenir kılmaktadır.
AK Partinin iktidarda olduğu son 21 yılda Milli Eğitim Bakanlığına farklı sürelerde görev yapmış olsalar da 9 farklı ismin getirilmesi istikrar ve süreklilik arz eden bir icracı bakanlıkta beklenen bir durum olmasa gerek. Üstelik tüm Milli Eğitim Bakanlarının eğitim işinin bir ülke meselesi olduğunu söylediği bir yerde uzun soluklu, geleceğin inşa edileceği bir bakanlıkta bu kadar çok değişimi anlamlandırmak gerçekten zor.
Milli Eğitim’e bağlı kurumlar ve özellikle okullar, bir toplumun sosyalleşmesinde ve değerlerinin bireylere aktarımında en önemli kurumlardır. Bu nedenle okullar kabuk değiştiren sosyal hayatın ve devlet anlayışının içerisinde işlevleri bakımından daha fazla yaratıcı daha fazla dinamik daha fazla üretken ve daha fazla rekabet gücüne erişebilmelidirler. Ancak insanımız gibi, eğitim sistemimiz de hassas ve kırılgan bir yapıya sahiptir. Son 35 yılda 18 farklı isim bakanlık koltuğuna oturmuş, ortalamaya vursanız 2 yılda bir bakan değişmiş. Bu durumda eğitim politikalar üstü bir yer edinebilir mi ülke siyasetinde, elbette hayır, oysa kriz anlarında kararlar veriye dayalı alınırken bir ekip olma işi, ortak akıl yaratma isteği de organizasyonun bir parçası olmalıdır. İki yıl ortalamalı bakanlık deneyimleri aslında tek kürekle kayık çekmeye benziyor hızınız az, yönünüz puslu, limana varmanız da pek mümkün değildir.
Bugün Türkiye’de ilk ve ortaöğretim kurumlarında eğitim gören 19 milyondan fazla öğrenci ve 1 milyonu aşkın öğretmen bulunuyor. Türkiye’de eğitim sisteminin pek çok sorun ile karşı karşıya olduğu, sık sık bakan ve politika değişiklikleriyle istikrarlı bir yönetim anlayışının olmamasının da bu sorunların çözümünü güçleştirdiğinin herkes farkında. Bu uzmanlarca ifade edildiği kadar mevcut iktidar tarafından da zaman zaman dile getirilmektedir.
Siyasetin gölgesinde bir bakanlığın istikrarlı ve sürdürülebilir politikalar üretebilmesi kolay değildir. Bu nedenle toplumu ilgilendiren önemli konularda hem bütünü hem de bütünü oluşturan parçaları önemsemek ve geniş açıdan olayları, durumları, olguları değerlendirmek gerekir. Bir bakanın değişimi ile o bakanlıktaki neredeyse tüm üst düzey kadro değişiyor. Hem kurumsal hafıza zayıflıyor hem de sürdürülebilir politika üretmek zorlaşıyor, bir de bu iki yılda bir değiştiğinde nitelikli politikalar üretmek de oldukça zorlaşıyor. Yeni Bakanımız Yusuf Tekin’in yabancısı olmadığı bir kurumda önündeki sorunlara yabancılık çekmesini beklemiyoruz elbette. Ama üst düzey bürokratken de vakıf olduğu sorunlar yine aynı ve benzer sorunlar şimdi en tepede ve masasında belki daha da artarak duruyor.
Eğitim ile öğretim süreçleri arasındaki farkı, bireyin bireysel gelişimi ile toplumun toplumsal gelişimini hem birbirinden bağımsız ele almak hem de birbirinin önemli bir tamamlayıcısı olduğu gerçeği unutulmamalı. Sınavlar, süreç değerlendirme için kullanılması gerekirken sonucun belirleyici konumuna gelince evrensel kavramından çıkıyor bu da iyi-kötü, doğru-yanlış, başarılı-başarısız algısının yaratılmasına neden oluyor.
Öğretmen yeterliliklerinin hedeflenenden oldukça düşük olması, yabancı dil eğitiminin neredeyse unutulması, okul öncesi eğitimin zorunlu eğitim kapsamına alınamaması, eğitime erişimin yeterli ve mümkün olmadığı durumlar, eğitimde cinsiyetçi yaklaşımlar, okullaşma oranları ve öğretmen sayılarındaki niceliksel artışların yanında niteliksel artışa yönelik çalışmaların yetersizliği önemli sorunlardır. Ayrıca eğitim alma süreleri, 12 yıllık zorunlu eğitim, eğitim süreleriyle paralel müfredat ve kazanım ölçütlerinin oluşturulamaması, ezbere dayalı eğitim, eğitimin sürece odaklı değil de sonuca odaklı olmayı hedeflemesi, mesleki ve teknik liselere yönlendirmelerin eksikliği, ara insan gücü ihtiyacının eğitimsel çerçevede planlı bir şekilde ele alınamaması, okulların dikey yapılanmada birbirini destekleyici müfredata sahip olmaması, iş dünyası ile MEB ve YÖK arasındaki ilişkisizlik tüm bunlar buz dağının görünün kısmını oluşturuyor. Daha nicesinden söz etmek mümkündür elbette.
Millî Eğitim Bakanlığı her yıl Mart ayı sonunda Bakanlığı İdareFaaliyet Raporunu yayınlar. Önceki bakanların yaptığı gibi bir süre sonra kendisinin de imzasının olacağı bu raporların sonuncusu bir önceki Millî Eğitim Bakan Mahmut Özer tarafından “Millî Eğitim Bakanlığı 2021 Yılı İdareFaaliyet Raporu” ismiyle yayımlanmıştı. Bakanlığın 2019-2023 Stratejik Planı’nda yer alan üstünlükler ve zayıflıklar ekonomik koşullar, bütçe imkânlarıve beklentiler ışığında değerlendirilerek hazırlanan “zayıflıklar” bölümünde şunlara yer verilmiştir.
* Hayat boyu öğrenme kapsamındaki faaliyetlere ilişkin farkındalığın istenilen düzeyde olmaması
* Eğitim ve öğretim analizi sonucu okullar arası başarı farkının bulunması
* Yabancı dil eğitiminin tür ve ihtiyaca göre belirlenmesinde istenilen noktada olunmaması
* Öğretmenlerin mesleki ve kişisel gelişimlerine yönelik eğitim programlarının yeterli düzeyde olmaması
* İnsan kaynaklarının/entelektüel sermayenin niteliği ve yeterliliğinin istenilen düzeyde olmaması
* Örgütsel öğrenme, bilgi paylaşımı ve birimler arası koordinasyonun istenilen düzeyde olmaması
* Veriye dayalı politika geliştirme ve bütünleşik bir veri sisteminin istenilen düzeyde olmaması
* Mesleki eğitimin avantajlarına yönelik farkındalığın istenilen düzeyde olmaması
* Okul öncesi eğitimde okullaşma oranının istenilen düzeyde olmaması
* Sayın Tekin’in kendi bakanlığınca hazırlanan 2021 yılı raporunda dile getirilen güçlükleri aşmasını temenni ediyorum elbette.
Kaynakça
https://sgb.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2022_03/01003833_MEB_2021_YYlY_Ydare_Faaliyet_Raporu.pdf
Son Güncelleme: Pazartesi, 03 Temmuz 2023 14:38
Gösterim: 1065
YÖK değişir mi ya da üniversiteler nicelikten niteliğe doğru değişir mi?
- Ayrıntılar
- Kategori: Alparslan Dartan
Alpaslan Dartan / Eğitim Yöneticisi - PDR Uzmanı
Uzunca bir süre seçimlerin tarihine endeksli olarak ne zaman yapılacağı belirsiz olan Yükseköğretim Kurumları Sınavı seçim tarihinin öne çekilmesi ile netleşmiş oldu. Yükseköğretim Kurumları Sınavı (YKS) 17-18 Haziran tarihinde gerçekleştirilecek. Öğrenciler, anne-babalar ve gençleri sınava doğru yolculuklarına eşlik eden eğitim kurumları (resmi özel tüm okullar, dershaneler) çalışanları bu sürece heyecanlı bir şekilde hazırlanıyorlar.
Yükseköğretim Kurulu’nun (YÖK) hem üniversitelerin idari ve sosyal yapılanmalarına ilişkin aldığı her yeni karar hem de Yükseköğretim Kurumları Sınavına (YKS) ilişkin son yıllarda aldığı hemen hemen her yeni, karar taşları-dengeleri yerinden oynatıyor.
Pandemi dönemi ve yaşadığımız son yüzyılın en önemli doğal afeti olan Kahramanmaraş merkezli deprem ülkemizde gelecek kaygısı taşıyan her genci, çocuklarının geleceğini düşünen her anne babayı ve bu sarmalın içerisinde eğitim iş göreni olarak yer edinmiş olan okulları ve onların emekçileri öğretmenleri olabildiğince derinden sarsmaktadır.
Üniversite adayları için sınavın kendisi başlı başına kaygı veren bir durumken sınava ilişkin belirsizlikler mevcut olan bu kaygıları daha çok artırıyor. Belirsizlikleri gideren netleşmeler ise her yıl bir gerekçesi olan ve bazen de hızla alınmış kararlar oluyor. Bu yıl depremlerin etkisi ile sınav konularının kapsamının daraltılması sınava hazırlananları, yine deprem nedeniyle Üniversitelerin online eğitime zorlanması da üniversitede okuyan gençliği etkileyen bu dönemde alınmış iki önemli karar oldu.
YÖK tarafından 2018 yılından bu yana TYT ve AYT sınav sisteminde değişikliğe gidilmese de, son yıllarda yeni nesil soru diye tanımlanan analiz, sentez ve değerlendirmeye dayalı ölçme araçlarının sınavlarda ağırlık kazanması, içerik değişiklikleri, sınavların yıldan yıla zorluk derecelerinin – ve + uçlar kadar farklılaşması, baraj puanları uygulamasının kaldırılması ve sınav sürelerinin değiştirilmesi gibi önemli değişikliklerle son birkaç yıl içerisinde yer vermiştir.
Yükseköğretim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Erol Özvar, “Üniversite İzleme ve Değerlendirme Genel Raporu – 2022” raporunun sunuş yazısında şöyle söylüyor. “Yükseköğretim kurumları kendilerinden talep edildiği şekilde en üstseviyede eğitim ve öğretim faaliyetlerini yürütmekte, ayrıca ekonominin ihtiyaç duyduğu profesyonelleri, üst düzey uzmanları, bilim insanlarını ve araştırmacıları yetiştirmede ve ulusal inovasyon sistemlerini destekleyecek yeni bilgiler üretmede anahtar roller oynamaktadır. Ayrıca mensubu olduğu toplum başta olmak üzere tüm insanlığa karşı sorumluluklarını kamu kaynaklarından faydalanarak yerine getirmektedirler. Türk yükseköğretim sistemi son dönemde gerçekleştirdiği atılımlar neticesinde nicel gelişimini büyük ölçüde tamamlamış ve kalite odaklı yapısal dönüşüme odaklanmıştır”.
Evet, ülkemizde toplam 204 adet devlet ve vakıflara ait üniversite bulunuyor, bu sayıya bakıldığında Sayın Özvar, nicelik açısından haklı görünebilir ancak üniversite dediğiniz dört tarafı çevrili, binalardan ve duvarlardan oluşan bir yapı değildir ki, her kasabaya/ilçeye bir üniversite kondurmakla niceliği artırmış olalım.
Ya nitelik nasıl diye sormazlar mı? Bu binaları yapmakla iş bitmiyor ki bu üniversitelerde görev yapacak yeter sayıda akademisyen bulmak oldukça zor. Devlet üniversitelerinde zaten kadro bulmak zor, vakıf üniversitelerinde ise her işi yapmaya zorlanan bazen aynı anda farklı sınıflarda ders vermek durumunda kalan, girdiği ders sayısı ve çeşitliliği nedeniyle bitap düşen araştırma görevlileri ve akademisyenler. Bunlar yetmezmiş gibi amacı kar gütmek olmamasına rağmen ticari kurumlara dönüşen vakıf üniversitelerinin bir de yaşadığı ve yaşattığı ekonomik ve yönetimsel zorluklar. Asgari koşullarda maaş alan akademisyenler ve hizmet veren emekçiler ile çocuklarını vakıf okullarında ekonomik gelir kıskacında ne yapacaklarını bilemeden tüm koşullarını zorlayarak okutmaya çalışan anne ve babalar.
Türk yükseköğretim sistemi, aktif olarak eğitim ve öğretim faaliyetinde bulunan 204 yükseköğretim kurumu, 179.685 öğretim elemanı ve 3.801.294 örgün öğretim öğrencisi sayısına geçen yıl itibari ile ulaşmış durumda. Gerçekten sayısal anlamda büyük bir yapı. Artık her liseyi bitirenin bir üniversite okuma yoluna girdiği bir süreç yaşıyoruz. Baraj uygulaması biraz bunun önünü keser gibiydi ancak artık bir milyon sıralaması olan bir aday da çok rahat ben üniversiteliyim diyebilir.
2022 yılının sayısal istatistiklerine bakıldığında üniversiteye yerleşme oranları.
YÜKSEKÖĞRETİM KURUM SAYILARI
Ülkemizde 2020-2021 eğitim ve öğretim yılında 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu doğrultusunda 204 yükseköğretim kurumu yer alırken bunların 127’si devlet üniversitesi, 73’ü vakıf üniversitesi ve 4’ü vakıf meslek yüksekokuludur.
Aktif yükseköğretim kurumu sayıları
ÖĞRENCİ SAYILARI
YÖKSİS verilerine göre ise 2020-2021 eğitim ve öğretim yılında 204 yükseköğretim kurumunda 3.801.294 örgün öğretim öğrencisi eğitim görmekte, bunların 3.160.953’ü devlet üniversitelerinde, 640.341’i ise vakıf üniversitelerinde okumaktadır. Vakıf meslek yüksekokullarında eğitim alan öğrenci sayısı ise 8.716’dır.
Örgün eğitim programı öğrenci sayısı (2020-2021)
ÖĞRETİM ELEMANI SAYILARI
YÖKSİS verilerine göre 2021 yılında 204 yükseköğretim kurumunda 81.467’si kadın, 98.218’i erkek olmaküzere 179.685 öğretim elemanı görev yaparken bu öğretim elemanlarının 151.791’i devlet üniversitelerinde,27.634’ü vakıf üniversitelerinde ve 260’ı vakıf meslek yüksekokullarında çalışmaktadır.
Unvanlara göre öğretim elemanı sayıları (2021)
Üniversitelerde ilgili yılda en fazla görev alan öğretim elemanı grubu 55.548 ile araştırma görevlileriiken en az sayıda istihdam edilenler 17.778 ile doçentlerdir.
YÖK’ün tüm raporlarında niceliksel gelişime vurgu yapılırken niteliği artırıcı çalışmalara az vurgu yapılmaktadır. Bununla beraber öğrenci sayısının artışını aynı zamanda nitelik artışıyla bir tutmak ve bunu üniversitelerin olması gereken özerk yapılarına hiç değinmeden lisans programlarında yeni gelişmelerin takip edilerek farklı yöntemlerle müfredatın zenginleştirilebilmesi, eğitim programlarının zenginleştirilmesi saha eğitimlerinin artırılması, teorik eğitimin azaltılması, müfredatın kazanımlarının elde edilebilmesi için öğretim üyelerinin sayısının artırılması ve tüm programların asgari ihtiyaçlarının tespiti ve giderilmesi gibi gerek şartları yerine getirmeden dile getirmek de ayrı bir farklı bakış açısıdır.
Geçen yıl yaklaşık 3,5 milyon adayın girdiği bir sınavda 96 bin 518 adayın sıfır almasını, bununla kalmayıp 49 bin 680 adayın sıfırın altında 0 ile eksi 8.75 net aralığında yer almasını ve hatta bu adayların vakıf ve devlet üniversitelerinde Lisans programları da dahil 83 programa yerleştiğini unutmadan yükseköğretimde niteliği artırmanın yollarını bulmalıyız.
Daha önce de yazmıştım, dünyada eğitimin kalitesi, mezunların istihdam edilmesi, öğretim kadrosunun kalitesi, araştırma sayısı, önde gelen bilimsel dergilerde yayınlanan makalelerin sayısı, etkili dergilerde yayınlanan makale sayısı, üniversite öğretim üyelerinin atıf yapılan makale sayısı gibi niteliklerle ölçülür. Her ilde bir üniversite ya da her ilçede bir yüksekokul açarak sayısal bir gösterinin niteliğe katkısı yoktur. Hatta barajı kaldırarak üniversitelerde boş kalan kontenjanlara eksi netleri olanların bile yerleşmesini sağlayarak niceliksel artışlara gitmenin hiç katkısı yoktur. Dünyada ilk 500 ya da ilk 1000 üniversite arasında yer alan üniversitelerimizin sayısı da bunu gösteriyor.
Kaynak
Üst Kategori: ROOT Kategori: Alparslan Dartan
Alpaslan Dartan / Eğitim Yöneticisi - PDR Uzmanı
Uzunca bir süre seçimlerin tarihine endeksli olarak ne zaman yapılacağı belirsiz olan Yükseköğretim Kurumları Sınavı seçim tarihinin öne çekilmesi ile netleşmiş oldu. Yükseköğretim Kurumları Sınavı (YKS) 17-18 Haziran tarihinde gerçekleştirilecek. Öğrenciler, anne-babalar ve gençleri sınava doğru yolculuklarına eşlik eden eğitim kurumları (resmi özel tüm okullar, dershaneler) çalışanları bu sürece heyecanlı bir şekilde hazırlanıyorlar.
Yükseköğretim Kurulu’nun (YÖK) hem üniversitelerin idari ve sosyal yapılanmalarına ilişkin aldığı her yeni karar hem de Yükseköğretim Kurumları Sınavına (YKS) ilişkin son yıllarda aldığı hemen hemen her yeni, karar taşları-dengeleri yerinden oynatıyor.
Pandemi dönemi ve yaşadığımız son yüzyılın en önemli doğal afeti olan Kahramanmaraş merkezli deprem ülkemizde gelecek kaygısı taşıyan her genci, çocuklarının geleceğini düşünen her anne babayı ve bu sarmalın içerisinde eğitim iş göreni olarak yer edinmiş olan okulları ve onların emekçileri öğretmenleri olabildiğince derinden sarsmaktadır.
Üniversite adayları için sınavın kendisi başlı başına kaygı veren bir durumken sınava ilişkin belirsizlikler mevcut olan bu kaygıları daha çok artırıyor. Belirsizlikleri gideren netleşmeler ise her yıl bir gerekçesi olan ve bazen de hızla alınmış kararlar oluyor. Bu yıl depremlerin etkisi ile sınav konularının kapsamının daraltılması sınava hazırlananları, yine deprem nedeniyle Üniversitelerin online eğitime zorlanması da üniversitede okuyan gençliği etkileyen bu dönemde alınmış iki önemli karar oldu.
YÖK tarafından 2018 yılından bu yana TYT ve AYT sınav sisteminde değişikliğe gidilmese de, son yıllarda yeni nesil soru diye tanımlanan analiz, sentez ve değerlendirmeye dayalı ölçme araçlarının sınavlarda ağırlık kazanması, içerik değişiklikleri, sınavların yıldan yıla zorluk derecelerinin – ve + uçlar kadar farklılaşması, baraj puanları uygulamasının kaldırılması ve sınav sürelerinin değiştirilmesi gibi önemli değişikliklerle son birkaç yıl içerisinde yer vermiştir.
Yükseköğretim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Erol Özvar, “Üniversite İzleme ve Değerlendirme Genel Raporu – 2022” raporunun sunuş yazısında şöyle söylüyor. “Yükseköğretim kurumları kendilerinden talep edildiği şekilde en üstseviyede eğitim ve öğretim faaliyetlerini yürütmekte, ayrıca ekonominin ihtiyaç duyduğu profesyonelleri, üst düzey uzmanları, bilim insanlarını ve araştırmacıları yetiştirmede ve ulusal inovasyon sistemlerini destekleyecek yeni bilgiler üretmede anahtar roller oynamaktadır. Ayrıca mensubu olduğu toplum başta olmak üzere tüm insanlığa karşı sorumluluklarını kamu kaynaklarından faydalanarak yerine getirmektedirler. Türk yükseköğretim sistemi son dönemde gerçekleştirdiği atılımlar neticesinde nicel gelişimini büyük ölçüde tamamlamış ve kalite odaklı yapısal dönüşüme odaklanmıştır”.
Evet, ülkemizde toplam 204 adet devlet ve vakıflara ait üniversite bulunuyor, bu sayıya bakıldığında Sayın Özvar, nicelik açısından haklı görünebilir ancak üniversite dediğiniz dört tarafı çevrili, binalardan ve duvarlardan oluşan bir yapı değildir ki, her kasabaya/ilçeye bir üniversite kondurmakla niceliği artırmış olalım.
Ya nitelik nasıl diye sormazlar mı? Bu binaları yapmakla iş bitmiyor ki bu üniversitelerde görev yapacak yeter sayıda akademisyen bulmak oldukça zor. Devlet üniversitelerinde zaten kadro bulmak zor, vakıf üniversitelerinde ise her işi yapmaya zorlanan bazen aynı anda farklı sınıflarda ders vermek durumunda kalan, girdiği ders sayısı ve çeşitliliği nedeniyle bitap düşen araştırma görevlileri ve akademisyenler. Bunlar yetmezmiş gibi amacı kar gütmek olmamasına rağmen ticari kurumlara dönüşen vakıf üniversitelerinin bir de yaşadığı ve yaşattığı ekonomik ve yönetimsel zorluklar. Asgari koşullarda maaş alan akademisyenler ve hizmet veren emekçiler ile çocuklarını vakıf okullarında ekonomik gelir kıskacında ne yapacaklarını bilemeden tüm koşullarını zorlayarak okutmaya çalışan anne ve babalar.
Türk yükseköğretim sistemi, aktif olarak eğitim ve öğretim faaliyetinde bulunan 204 yükseköğretim kurumu, 179.685 öğretim elemanı ve 3.801.294 örgün öğretim öğrencisi sayısına geçen yıl itibari ile ulaşmış durumda. Gerçekten sayısal anlamda büyük bir yapı. Artık her liseyi bitirenin bir üniversite okuma yoluna girdiği bir süreç yaşıyoruz. Baraj uygulaması biraz bunun önünü keser gibiydi ancak artık bir milyon sıralaması olan bir aday da çok rahat ben üniversiteliyim diyebilir.
2022 yılının sayısal istatistiklerine bakıldığında üniversiteye yerleşme oranları.
YÜKSEKÖĞRETİM KURUM SAYILARI
Ülkemizde 2020-2021 eğitim ve öğretim yılında 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu doğrultusunda 204 yükseköğretim kurumu yer alırken bunların 127’si devlet üniversitesi, 73’ü vakıf üniversitesi ve 4’ü vakıf meslek yüksekokuludur.
Aktif yükseköğretim kurumu sayıları
ÖĞRENCİ SAYILARI
YÖKSİS verilerine göre ise 2020-2021 eğitim ve öğretim yılında 204 yükseköğretim kurumunda 3.801.294 örgün öğretim öğrencisi eğitim görmekte, bunların 3.160.953’ü devlet üniversitelerinde, 640.341’i ise vakıf üniversitelerinde okumaktadır. Vakıf meslek yüksekokullarında eğitim alan öğrenci sayısı ise 8.716’dır.
Örgün eğitim programı öğrenci sayısı (2020-2021)
ÖĞRETİM ELEMANI SAYILARI
YÖKSİS verilerine göre 2021 yılında 204 yükseköğretim kurumunda 81.467’si kadın, 98.218’i erkek olmaküzere 179.685 öğretim elemanı görev yaparken bu öğretim elemanlarının 151.791’i devlet üniversitelerinde,27.634’ü vakıf üniversitelerinde ve 260’ı vakıf meslek yüksekokullarında çalışmaktadır.
Unvanlara göre öğretim elemanı sayıları (2021)
Üniversitelerde ilgili yılda en fazla görev alan öğretim elemanı grubu 55.548 ile araştırma görevlileriiken en az sayıda istihdam edilenler 17.778 ile doçentlerdir.
YÖK’ün tüm raporlarında niceliksel gelişime vurgu yapılırken niteliği artırıcı çalışmalara az vurgu yapılmaktadır. Bununla beraber öğrenci sayısının artışını aynı zamanda nitelik artışıyla bir tutmak ve bunu üniversitelerin olması gereken özerk yapılarına hiç değinmeden lisans programlarında yeni gelişmelerin takip edilerek farklı yöntemlerle müfredatın zenginleştirilebilmesi, eğitim programlarının zenginleştirilmesi saha eğitimlerinin artırılması, teorik eğitimin azaltılması, müfredatın kazanımlarının elde edilebilmesi için öğretim üyelerinin sayısının artırılması ve tüm programların asgari ihtiyaçlarının tespiti ve giderilmesi gibi gerek şartları yerine getirmeden dile getirmek de ayrı bir farklı bakış açısıdır.
Geçen yıl yaklaşık 3,5 milyon adayın girdiği bir sınavda 96 bin 518 adayın sıfır almasını, bununla kalmayıp 49 bin 680 adayın sıfırın altında 0 ile eksi 8.75 net aralığında yer almasını ve hatta bu adayların vakıf ve devlet üniversitelerinde Lisans programları da dahil 83 programa yerleştiğini unutmadan yükseköğretimde niteliği artırmanın yollarını bulmalıyız.
Daha önce de yazmıştım, dünyada eğitimin kalitesi, mezunların istihdam edilmesi, öğretim kadrosunun kalitesi, araştırma sayısı, önde gelen bilimsel dergilerde yayınlanan makalelerin sayısı, etkili dergilerde yayınlanan makale sayısı, üniversite öğretim üyelerinin atıf yapılan makale sayısı gibi niteliklerle ölçülür. Her ilde bir üniversite ya da her ilçede bir yüksekokul açarak sayısal bir gösterinin niteliğe katkısı yoktur. Hatta barajı kaldırarak üniversitelerde boş kalan kontenjanlara eksi netleri olanların bile yerleşmesini sağlayarak niceliksel artışlara gitmenin hiç katkısı yoktur. Dünyada ilk 500 ya da ilk 1000 üniversite arasında yer alan üniversitelerimizin sayısı da bunu gösteriyor.
Kaynak
Son Güncelleme: Perşembe, 27 Nisan 2023 10:58
Gösterim: 898
Alpaslan Dartan - Eğitim Yöneticisi / PDR Uzmanı
Eğitim sistemimizdeki belirli dönemlerdekisistem değişikliklerinin genel hayat üzerinde olumlu/olumsuz etkilerini ve uzun yıllar silinmeyecek izleri görebiliyoruz.
Son yıllarda Liselerde son sınıfta okuyan öğrencilerin özellikle 2. Dönemden itibaren okula devam oranlarının düştüğünü devamsızlıktan kalma riski olan öğrenci sayısının çok olması nendeniyle de Milli Eğitim Bakanlığının hemen hemen her yıl Liselerin son sınıfında okuyan öğrencilerde devam zorunluluğu aranmayacağına yönelik resmi açıklamaları olur.
Bütün bu uygulamaların genelde bir nedeni ve açıklaması da vardır. Son yıllarda deprem ya da bu yıl olduğu gibi deprem ve veya seçim sürecinde olmak gibi. Bu kadar sosyal ve fiziki gerekçelerin yer almadığında da “sınavlar” gerçeğinin değişmez bir sorunumuz olduğu ülkemizde Üniversite sınavına hazırlanan bir gencin özellikle son sınıf düzeyinde okuldan daha çok dershanelere yönelmesi ve bunu önceliklendirmesi, sınavı kazanan öğrencilerin devamszılıkları nedeniyle sınıf tekrarına kalşma riskleri ve hatta açık lliselere yönelik artan bir geçişin yarattığı fiili durumlarda bir gerekçe olarak karşımıza çıkıyor.
Elbette bu durum bütünsel olarak bakıldığında ortaöğretimde okuyan her gencin ve ailenin sınava hazırlık dönemi olarak gördüğü 12. Sınıf düzeyinde kafasını karıştırıyor ve oldukça da öğrencileri okuldan uzaklaştırıyor.
Ortaöğretimin yeniden yapılandırılması için belirli dönemlerde atılan adımların en sonuncusu bir önceki Millli Eğitim Bakanı Sayın Prof. Dr. Ziya Selçuk tarafından açıklanan 2023 Vizyon belgesi idi. “Güçlü Yarınlar İçin 2023 Eğitim Vizyonu” başlığıyla eğitimin temel paydaşları olan okul, öğretmen, öğrenci ve içeriğe yönelik 300’ü aşkın hedef belirtilen belgede bu hedeflerin gerçekleştirilmesi için üç yıllık bir plan taslağı sunulmuştu. Bu belgenin önemli bir kısmı da ortaöğretimde erişilmesi hedeflenen yönelik planlamalara ayrılmış idi.
Bakan Selçuk açıklamalarında ortaöğretim müfredatında Anglosakson ülkelerde ve Japonya, Singapur gibi devletlerde 5-6 ders bulunduğunu, Türkiye’de ise bu sayının 15-16 olduğunu belirterek bunların azaltılması gerekliliğini vurgulamış hatta belirlenen yeni eğitim modelinde ders sayıları 9. sınıfta 8'e, 10. sınıfta 9'a, 11. sınıfta 9'a, 12. sınıfta 7'ye düşürüldüğü açıklanmıştı. Bu durumun çocukların sosyal, kültürel ve sportif faaliyetlere vakit ayıramamasına, yalnızca üstünkörü sınavlara hazırlanmasına, bu nedenle derin analitik düşünme becerilerini geliştirememesine neden olduğunu vurgulamış bu nednele de alan/ders seçiminin 9. sınıfta gerçekleştirilmesi ve pilot bölgelerden başlamak üzere 12. sınıflara yönelik yükseköğretime hazırlık ve oryantasyon programlarının düzenlenmesi gerektiğine yer vermişti.
Eğitim kurumlarının eğitim ve öğretim faaliyetlerinin yürütüldüğü bir alan olmasının yanında bu süreçteki önemli işlevlerinden biri de bireysel ve toplumsal normalleşmeye katkı sağlamasıdır. Biraz hayata dönüş, yeniden işlevleri olan okullarla ilgili alınacak kararların da bu sistematik içerisinde gerçekleştirilmesi gerekir, biraz geriye gidersek Liselerin dört yıla çıkarılması da aniden alınan bu tür kararların en önemlilerinden biri olmuştur.
AB ile ilişkilerin iyi olduğu bir dönemde ve AB ilerleme raporlarında reform sayılabilecek olan adımların atılmasının gerektiği bir dönemde alındı Liselerin dört yıla çıkarılması kararı. Eğitim ve öğretim süresini bu ülkelerdeki düzeye çıkarabilmek adına 2003-2009 yılları arasında Milli Eğitim Bakanlığı yapan Doç. Dr. Hüseyin Çelik ile o dönemde (2003-2006) Talim Terbiye Kurulu Başkanı olarak görev yapan Sayın Prof. Dr. Ziya Selçuk tarafından 2005-2006 eğitim ve öğretim yılından itibaren uygulanacağı bildirilmişti. Çok da üzerinde düşünülmeden gerçekleşen bu değişim aradan geçen 20 yıla yakın bir sürede özellikle kademeler arası geçişin sınava dayalı olduğu ülkemizde beklenen faydayı sağladı mı tartışılır. Bu konuda literatür taraması yapıldığında çok da bir akademik veriye ulaşamıyorsunuz.
Ancak Millî Eğitim Bakanlığı Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı tarafından 2010 yılında yani uygulamanın ilk mezunlarını verdiği yılda gerçekleştirilen “Ortaöğretimin Öğretim Süresi Bakımından Değerlendirilmesi” başlıklı çalışma bu konuda yapılmış sanırım en kapsamlı araştırma niteliğini taşıyor.
Bu araştırma, ortaöğretimin dört yıla çıkarılmasının okullar, programlar, öğrenciler ve veliler açısından ortaya koyduğu sonuçları değerlendirmek maksadıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırma, 1571 ortaöğretim kurumu öğretmeni, 4679 öğrenci ve 1718 veli olmak üzere toplamda 7968 kişiden alınan verilerle ve tarama modelinde yapılandırılmış tır.
Araştırma çerçevesinde öğrenci öğretmen ve velilere “Liselerin Dört Yıla Çıkarılmasının Öğrenciler Üzerindeki Etkileri sorulmuş ve aşağıda yer alan sonuçlara ulaşılmıştır.
Öğretmenlerin liselerde öğretim süresinin dört yıla çıkarılmasının öğrenciler üzerindeki etkileri konusundaki görüşlerine göre;
“Liselerdeki öğrencilerin okuldan tasdiknameyle ayrılmalarını”,%60,2 oranında “Değiştirmedi” şeklinde değerlendikleri, “Liselerdeki öğrenci devamsızlığını” %51,4 oranında “Artırdı” şeklinde değerlendirdikleri, görülmüştür. Öğrencilerin Açık Öğretim Lisesine geçişini” %50,5 oranında “Değiştirmedi”, %39,7 oranında “Artırdı” şeklinde değerlendikleri vermiş oldukları cevaplardan anlaşılmaktadır. Liselerin öğretim süresinin dört yıla çıkarılmasının “Öğrencilerin okula ilgilerini”azalttığınıdüşünenöğretmenlerinoranı%44,9ikenbunundeğişmediğiniifadeeden öğretmenlerin oranı %43,5’tur. “Öğrencilerin dershanelere gittiği toplam süreyi” dört yıllık eğitimin artırdığı düşüncesinin öğretmenlerde mevcut olduğu söylenebilir. “Artırdı” cevabın veren öğretmenlerin oranı da %68,8’dir.
Araştırmaya katılan öğrencilerin, liselerin dört yıla çıkarılmasının kendileriyle ilgili durumları ne yönde etkilediği konusundaki görüşlerinin dağılımı da aşağıda yer almaktadır.
Elde edilen verilere göre “Öğrenci devamsızlıklarını”, “Kısmen artırdığını” düşündükleri verdikleri cevaplardan anlaşılmaktadır. Öğrencilerin okul terklerini ne yönde etkilediğine dair soruda öğrencilerin cevapları “Kısmen artırdı” şeklinde olmuştur. Öğrenci görüşlerinin bu konuda öğretmenlerin görüşleriyle aynı olduğu da görülmektedir. Öğrencilerin dershaneye gitme sürelerini de %68,1 oranında artırdığı (Çok artırdı ve Kısmen artırdı) anlaşılmıştır.Kaynaklar kısmında verilen araştırmanın tümü incelendiğinde de görüleceği gibi velilere sorulan sorulardan da benzeri cevaplar alındığı anlaşılmaktadır.
Kısaca öğrenciler 12. Sınıfa geldiklerinde özellikle 2. Dönemden itibaren okulları boşaltıyorlar. Bu son 3 yıldır yaşanan bir sorun değildir. Üniversite sınavına hazırlanılan her yıl lise son sınıftaki öğrenciler çoğunlukla okulun ikinci yarıyıl döneminde çalışmalarını hızlandırıyor ve müfredat konularından ziyade eksiklerini tamamlamaya ağırlık veriyor. Yıllardır süregelen bu durum Milli Eğitim Bakanlığının da göz yumduğu hatta zaman zaman teşvik ettiği bir hale geldi. Dershanelerin kapatıldığı söylenen bir dönemde 12. sınıflar için her yıl bir biçimde okuldan uzaklaşmaları adına her şeyi yapan bir MEB var maalesef. Sene başından beri devamsızlık yapan öğrencide ve anne babalarında nasıl olsa af çıkacaktır mantığı yerleşmeye başladı, bu da sınava hazırlık sürecini okul dışı kaynaklara yöneltme eğilimini artıran bir unsur.
Yıllardır süregelen ve öğrencilerin yıllık devamsızlık haklarıyla sınırlı olan bu fiili durum, genellikle MEB tarafından da kabul görüyor ve lise son sınıf öğrencilerine muafiyet getiriliyor.“Eğitimde 2023 Vizyonu” tam da bu soruna çözüm yaratacak hedeflerle yola çıkmıştı. 4 yıllık liseyi 3 yıla indirmese de üniversite hedefi olan öğrenci için kariyer planlamasına etki edecek, ders sayısını azaltacak ve sınava hazırlık programı sağlayacak bir planlama düşünülmüştü ama maalesef hayata geçirilemedi.
Prof. Dr Soner Yıldırım hocamız da hem devam konusu hem de Liselerin 4 yıl oluşu ile ilgili olarak; “Lisenin 3 yıldan 4 yıla çıkarılması ve 4+4+4 eğitim sistemi gibi politikaların bilimsel yöntemlerle belirlenmemesi lise son sınıfta akademik müfredatın boş kalmasına neden olmuştur. Bu durum doğal olarak öğrencileri son sene okuldan uzaklaştırıp açık liseye yönelmesine neden oluyor. Açık lisedeki öğrenci sayısı, liseye gitmesi gereken popülasyonun 3’te 1’ine karşılık geliyor ki bu korkunç bir şey" diyor.
Nereden bakılırsa bakılsın kendi elimizle ve kendi politikalarımızla liselerin neden 4 yıl eğitim verdiğini, neden 4 yıllık bir eğitimde müfredatta son yılın içini dolduramadığımızı , neden öğrencilerin, velilerin hatta Milli Eğitim Balkanlığının bu gelişmelere sessiz kalarak onay verdiğini hatta daha ileri gidip bunu neden destekleyen bir topluma dönüştüğümüzü sorgulamamız gerekir diye düşünüyorum.
Kaynak.
https://www.meb.gov.tr/earged/earged/Ortaog_ogrt_s%C3%BCresi_bak_deger.pdf
https://www.gmka.gov.tr/dokumanlar/yayinlar/2023_E%C4%9Fitim%20Vizyonu.pdf
Üst Kategori: ROOT Kategori: Alparslan Dartan
Alpaslan Dartan - Eğitim Yöneticisi / PDR Uzmanı
Eğitim sistemimizdeki belirli dönemlerdekisistem değişikliklerinin genel hayat üzerinde olumlu/olumsuz etkilerini ve uzun yıllar silinmeyecek izleri görebiliyoruz.
Son yıllarda Liselerde son sınıfta okuyan öğrencilerin özellikle 2. Dönemden itibaren okula devam oranlarının düştüğünü devamsızlıktan kalma riski olan öğrenci sayısının çok olması nendeniyle de Milli Eğitim Bakanlığının hemen hemen her yıl Liselerin son sınıfında okuyan öğrencilerde devam zorunluluğu aranmayacağına yönelik resmi açıklamaları olur.
Bütün bu uygulamaların genelde bir nedeni ve açıklaması da vardır. Son yıllarda deprem ya da bu yıl olduğu gibi deprem ve veya seçim sürecinde olmak gibi. Bu kadar sosyal ve fiziki gerekçelerin yer almadığında da “sınavlar” gerçeğinin değişmez bir sorunumuz olduğu ülkemizde Üniversite sınavına hazırlanan bir gencin özellikle son sınıf düzeyinde okuldan daha çok dershanelere yönelmesi ve bunu önceliklendirmesi, sınavı kazanan öğrencilerin devamszılıkları nedeniyle sınıf tekrarına kalşma riskleri ve hatta açık lliselere yönelik artan bir geçişin yarattığı fiili durumlarda bir gerekçe olarak karşımıza çıkıyor.
Elbette bu durum bütünsel olarak bakıldığında ortaöğretimde okuyan her gencin ve ailenin sınava hazırlık dönemi olarak gördüğü 12. Sınıf düzeyinde kafasını karıştırıyor ve oldukça da öğrencileri okuldan uzaklaştırıyor.
Ortaöğretimin yeniden yapılandırılması için belirli dönemlerde atılan adımların en sonuncusu bir önceki Millli Eğitim Bakanı Sayın Prof. Dr. Ziya Selçuk tarafından açıklanan 2023 Vizyon belgesi idi. “Güçlü Yarınlar İçin 2023 Eğitim Vizyonu” başlığıyla eğitimin temel paydaşları olan okul, öğretmen, öğrenci ve içeriğe yönelik 300’ü aşkın hedef belirtilen belgede bu hedeflerin gerçekleştirilmesi için üç yıllık bir plan taslağı sunulmuştu. Bu belgenin önemli bir kısmı da ortaöğretimde erişilmesi hedeflenen yönelik planlamalara ayrılmış idi.
Bakan Selçuk açıklamalarında ortaöğretim müfredatında Anglosakson ülkelerde ve Japonya, Singapur gibi devletlerde 5-6 ders bulunduğunu, Türkiye’de ise bu sayının 15-16 olduğunu belirterek bunların azaltılması gerekliliğini vurgulamış hatta belirlenen yeni eğitim modelinde ders sayıları 9. sınıfta 8'e, 10. sınıfta 9'a, 11. sınıfta 9'a, 12. sınıfta 7'ye düşürüldüğü açıklanmıştı. Bu durumun çocukların sosyal, kültürel ve sportif faaliyetlere vakit ayıramamasına, yalnızca üstünkörü sınavlara hazırlanmasına, bu nedenle derin analitik düşünme becerilerini geliştirememesine neden olduğunu vurgulamış bu nednele de alan/ders seçiminin 9. sınıfta gerçekleştirilmesi ve pilot bölgelerden başlamak üzere 12. sınıflara yönelik yükseköğretime hazırlık ve oryantasyon programlarının düzenlenmesi gerektiğine yer vermişti.
Eğitim kurumlarının eğitim ve öğretim faaliyetlerinin yürütüldüğü bir alan olmasının yanında bu süreçteki önemli işlevlerinden biri de bireysel ve toplumsal normalleşmeye katkı sağlamasıdır. Biraz hayata dönüş, yeniden işlevleri olan okullarla ilgili alınacak kararların da bu sistematik içerisinde gerçekleştirilmesi gerekir, biraz geriye gidersek Liselerin dört yıla çıkarılması da aniden alınan bu tür kararların en önemlilerinden biri olmuştur.
AB ile ilişkilerin iyi olduğu bir dönemde ve AB ilerleme raporlarında reform sayılabilecek olan adımların atılmasının gerektiği bir dönemde alındı Liselerin dört yıla çıkarılması kararı. Eğitim ve öğretim süresini bu ülkelerdeki düzeye çıkarabilmek adına 2003-2009 yılları arasında Milli Eğitim Bakanlığı yapan Doç. Dr. Hüseyin Çelik ile o dönemde (2003-2006) Talim Terbiye Kurulu Başkanı olarak görev yapan Sayın Prof. Dr. Ziya Selçuk tarafından 2005-2006 eğitim ve öğretim yılından itibaren uygulanacağı bildirilmişti. Çok da üzerinde düşünülmeden gerçekleşen bu değişim aradan geçen 20 yıla yakın bir sürede özellikle kademeler arası geçişin sınava dayalı olduğu ülkemizde beklenen faydayı sağladı mı tartışılır. Bu konuda literatür taraması yapıldığında çok da bir akademik veriye ulaşamıyorsunuz.
Ancak Millî Eğitim Bakanlığı Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı tarafından 2010 yılında yani uygulamanın ilk mezunlarını verdiği yılda gerçekleştirilen “Ortaöğretimin Öğretim Süresi Bakımından Değerlendirilmesi” başlıklı çalışma bu konuda yapılmış sanırım en kapsamlı araştırma niteliğini taşıyor.
Bu araştırma, ortaöğretimin dört yıla çıkarılmasının okullar, programlar, öğrenciler ve veliler açısından ortaya koyduğu sonuçları değerlendirmek maksadıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırma, 1571 ortaöğretim kurumu öğretmeni, 4679 öğrenci ve 1718 veli olmak üzere toplamda 7968 kişiden alınan verilerle ve tarama modelinde yapılandırılmış tır.
Araştırma çerçevesinde öğrenci öğretmen ve velilere “Liselerin Dört Yıla Çıkarılmasının Öğrenciler Üzerindeki Etkileri sorulmuş ve aşağıda yer alan sonuçlara ulaşılmıştır.
Öğretmenlerin liselerde öğretim süresinin dört yıla çıkarılmasının öğrenciler üzerindeki etkileri konusundaki görüşlerine göre;
“Liselerdeki öğrencilerin okuldan tasdiknameyle ayrılmalarını”,%60,2 oranında “Değiştirmedi” şeklinde değerlendikleri, “Liselerdeki öğrenci devamsızlığını” %51,4 oranında “Artırdı” şeklinde değerlendirdikleri, görülmüştür. Öğrencilerin Açık Öğretim Lisesine geçişini” %50,5 oranında “Değiştirmedi”, %39,7 oranında “Artırdı” şeklinde değerlendikleri vermiş oldukları cevaplardan anlaşılmaktadır. Liselerin öğretim süresinin dört yıla çıkarılmasının “Öğrencilerin okula ilgilerini”azalttığınıdüşünenöğretmenlerinoranı%44,9ikenbunundeğişmediğiniifadeeden öğretmenlerin oranı %43,5’tur. “Öğrencilerin dershanelere gittiği toplam süreyi” dört yıllık eğitimin artırdığı düşüncesinin öğretmenlerde mevcut olduğu söylenebilir. “Artırdı” cevabın veren öğretmenlerin oranı da %68,8’dir.
Araştırmaya katılan öğrencilerin, liselerin dört yıla çıkarılmasının kendileriyle ilgili durumları ne yönde etkilediği konusundaki görüşlerinin dağılımı da aşağıda yer almaktadır.
Elde edilen verilere göre “Öğrenci devamsızlıklarını”, “Kısmen artırdığını” düşündükleri verdikleri cevaplardan anlaşılmaktadır. Öğrencilerin okul terklerini ne yönde etkilediğine dair soruda öğrencilerin cevapları “Kısmen artırdı” şeklinde olmuştur. Öğrenci görüşlerinin bu konuda öğretmenlerin görüşleriyle aynı olduğu da görülmektedir. Öğrencilerin dershaneye gitme sürelerini de %68,1 oranında artırdığı (Çok artırdı ve Kısmen artırdı) anlaşılmıştır.Kaynaklar kısmında verilen araştırmanın tümü incelendiğinde de görüleceği gibi velilere sorulan sorulardan da benzeri cevaplar alındığı anlaşılmaktadır.
Kısaca öğrenciler 12. Sınıfa geldiklerinde özellikle 2. Dönemden itibaren okulları boşaltıyorlar. Bu son 3 yıldır yaşanan bir sorun değildir. Üniversite sınavına hazırlanılan her yıl lise son sınıftaki öğrenciler çoğunlukla okulun ikinci yarıyıl döneminde çalışmalarını hızlandırıyor ve müfredat konularından ziyade eksiklerini tamamlamaya ağırlık veriyor. Yıllardır süregelen bu durum Milli Eğitim Bakanlığının da göz yumduğu hatta zaman zaman teşvik ettiği bir hale geldi. Dershanelerin kapatıldığı söylenen bir dönemde 12. sınıflar için her yıl bir biçimde okuldan uzaklaşmaları adına her şeyi yapan bir MEB var maalesef. Sene başından beri devamsızlık yapan öğrencide ve anne babalarında nasıl olsa af çıkacaktır mantığı yerleşmeye başladı, bu da sınava hazırlık sürecini okul dışı kaynaklara yöneltme eğilimini artıran bir unsur.
Yıllardır süregelen ve öğrencilerin yıllık devamsızlık haklarıyla sınırlı olan bu fiili durum, genellikle MEB tarafından da kabul görüyor ve lise son sınıf öğrencilerine muafiyet getiriliyor.“Eğitimde 2023 Vizyonu” tam da bu soruna çözüm yaratacak hedeflerle yola çıkmıştı. 4 yıllık liseyi 3 yıla indirmese de üniversite hedefi olan öğrenci için kariyer planlamasına etki edecek, ders sayısını azaltacak ve sınava hazırlık programı sağlayacak bir planlama düşünülmüştü ama maalesef hayata geçirilemedi.
Prof. Dr Soner Yıldırım hocamız da hem devam konusu hem de Liselerin 4 yıl oluşu ile ilgili olarak; “Lisenin 3 yıldan 4 yıla çıkarılması ve 4+4+4 eğitim sistemi gibi politikaların bilimsel yöntemlerle belirlenmemesi lise son sınıfta akademik müfredatın boş kalmasına neden olmuştur. Bu durum doğal olarak öğrencileri son sene okuldan uzaklaştırıp açık liseye yönelmesine neden oluyor. Açık lisedeki öğrenci sayısı, liseye gitmesi gereken popülasyonun 3’te 1’ine karşılık geliyor ki bu korkunç bir şey" diyor.
Nereden bakılırsa bakılsın kendi elimizle ve kendi politikalarımızla liselerin neden 4 yıl eğitim verdiğini, neden 4 yıllık bir eğitimde müfredatta son yılın içini dolduramadığımızı , neden öğrencilerin, velilerin hatta Milli Eğitim Balkanlığının bu gelişmelere sessiz kalarak onay verdiğini hatta daha ileri gidip bunu neden destekleyen bir topluma dönüştüğümüzü sorgulamamız gerekir diye düşünüyorum.
Kaynak.
https://www.meb.gov.tr/earged/earged/Ortaog_ogrt_s%C3%BCresi_bak_deger.pdf
https://www.gmka.gov.tr/dokumanlar/yayinlar/2023_E%C4%9Fitim%20Vizyonu.pdf
Son Güncelleme: Cumartesi, 27 May 2023 14:54
Gösterim: 1169
Yükseköğretim Kurulunda Girdi Esaslı Düzenlemelerin Yansımaları
- Ayrıntılar
- Kategori: Alparslan Dartan
Alpaslan Dartan - Eğitim Yöneticisi / PDR Uzmanı
Yükseköğretim Kurulu (YÖK), yükseköğretimdeki eğitim kalitesini yükseltmek için “süreç odaklı düzenlemeler ve çıktı esaslı düzenlemeler" olmak üzere üç ana parametreye özel önem verdiğini sıkça dile getiriyor. YÖK son 10 yılda Tıp, Hukuk, Diş Hekimliği, Mühendislik, Eczacılık, Mimarlık, Öğretmenlik Programları için getirilen başarı sıralaması şartını girdi esaslı düzenlemeye en iyi örnek olarak verirken, 2022 sınavları öncesi aldığı TYT ve AYT baraj puanları uygulamasının kaldırılması kararını da nitelikli ve sürdürülebilir bir yükseköğretim hayaline indirilen bir darbe olarak bir kenara not edilmelidir.
YÖK’ün süreç ve çıktı esaslı uygulamalarına iyi örnek bulmak neredeyse imkânsız. Bu bağlamda üniversitelerin lisans programlarında yeni gelişmelerin takip edilerek farklı yöntemlerle müfredatın zenginleştirilebilmesi, eğitim programlarının zenginleştirilmesi saha eğitimlerinin artırılması, teorik eğitimin azaltılması, müfredatın kazanımlarının elde edilebilmesi için öğretim üyelerinin sayısının artırılması ve önemli sayıda bir kısmının ilgili alandan olması ve ilgili tüm programların asgari ihtiyaçlarının tespiti ve giderilmesi şarttır. Yükseköğretimde girdi süreçlerinin geliştirilmesi ya da iyileştirilebilmesi yolu birbirine zıt kararlar alarak eğitimin girdisi ile çıktısı arasındaki farkları öngörmeden, hedeflenen ile gerçekleşen arasındaki uçurumları görmezden gelmek olmamalı. Eğitimin nihai hedeflerini sınavlar yolu ile giderme yanlışlığından vazgeçmezsek2022 YKS'de96 bin 518 adayın sıfır almasını, bununla kalmayıp 49 bin 680 adayın sıfırın altında 0 ile eksi 8.75 net aralığında yer aldığını ve hatta bu adayların vakıf ve devlet üniversitelerinde Lisans programları da dahil83 programa yerleştiğini konuşup dururuz.
Elbette bu konuşulanların benzerleri daha önce de konuşuluyordu. Özellikle sıfır çekenlerin medyanın ilgisini çektiğini biliyoruz, ama bu yıl bir adım daha ileri giderek barajları kaldırarak puan hesaplama formülünü değiştirerek bu adayların bir kısmını da üniversiteli yapmayı başarmış olduk. İlk orta ve yükseköğretim arasında dikey bir yapılanma ve ülke ihtiyaçları ile doğrusal olmayan insan gücü planlamaları ve dengenin bozulması yükseköğretimde bugün karşımıza çıkan sorunların ana kaynağını oluşturdu.
Bugüne kadar üniversiteler ile iş yaşamı arasındaki bağ çoğu zaman hiç örtüşmedi. Hayat başarısı ile sınav başarısı arasında sıkışmışlığın sonucunda üniversiteler kendilerine gelen adaydan (girdiden) ne de mezun ettikleri adaydan (çıktı) memnun oldu, iş dünyası da zaten hep beklentilerini karşılayacak nitelikli insan gücünü bulamadığından yakındı durdu.
Dünyada eğitimin kalitesi, mezunların istihdam edilmesi, öğretim kadrosunun kalitesi, araştırma sayısı, önde gelen bilimsel dergilerde yayınlanan makalelerin sayısı, etkili dergilerde yayınlanan makale sayısı, üniversite öğretim üyelerinin atıf yapılan makale sayısı gibi niteliklerle ölçülür. Her ilde bir üniversite ya da her ilçede bir yüksekokul açarak sayısal bir gösterinin niteliğe katkısı yoktur. Hatta barajı kaldırarak üniversitelerde boş kalan kontenjanlara eksi netleri olanların bile yerleşmesini sağlayarak niceliksel artışlara gitmenin hiç katkısı yoktur.
Aşağıda yer alan tablo bize yıllar içerisinde (1980-2022) Üniversiteye başvuran ve yerleşen aday sayılarını gösteren özet bir tablo. Buraya bakınca da hem başvuru sayısında hem de yerleşen sayısındaki artışı gösteriyor.
Bununla beraber YÖK tarafından son 10 yıl içerisinde yükseköğretimde girdi kalitesini artırabilmek için "meslek icra yetkisi veren yükseköğretim programlarında asgari başarı puanı şartı” uygulamasıyla Tıp, Hukuk, Diş Hekimliği, Mühendislik, Eczacılık, Mimarlık, Öğretmenlik Programları için başarı sıralaması şartı getirilmiştir.
|
TIP |
Y-SAY İlk 50 Bin |
|
DİŞ HEKİMLİĞİ |
Y-SAY İlk 80 Bin |
|
ECZACILIK |
Y-SAY İlk 100 Bin |
|
HUKUK |
Y-EA İlk 125 Bin |
|
MİMARLIK |
Y-SAY İlk 250 Bin |
|
MÜHENDİSLİK |
Y-SAY İlk 300 Bin |
|
ÖĞRETMENLİK |
İlgili Puan Türünde İlk 300 Bin |
Bu programlar içerisinde 2022 YKS güncel sonuçları derlenerek Tıp, Hukuk, Diş Hekimliği ve Eczacılık Programlarının yerleşme durumlarına da bakmak istedim. Girdi niteliğini artırma çabalarına sayısal veriler ışığında ne görüyoruz birlikte bakabiliriz.
Tıp Fakültelerine bakıldığında 2022 yılı verilerine göre 11 bin 385 Lisans programı içerisinde 110 Üniversitede 237 TIP programı olduğunu görüyoruz. Bu programların 118’inin devlet üniversitelerinde 9’unun KKTC’de, 109’unun Vakıf, 1’inin de Yurt Dışı üniversitelere bağlı bulunduğunu görüyoruz. Bu programların en yüksek taban puanı552,37785, en düşük taban puan ise 330,85199’dur. Tıp programlarına toplamda 17758 aday yerleştirilmiştir. Tıp programlarında 118 devlet üniversitesinde eğitim ücretsiz, Vakıf üniversitelerinde toplam 28 program tam ücretli, 50 program tam burslu, 24 program %50 indirimli ve 17 program da %25 ücretli görünüyor.
|
Tıp Fakültesi Programı Olan |
|||||
|
Üniversite Sayısı |
En Yüksek |
En Düşük |
|||
|
110 |
552,37785 |
459,35667 |
|||
|
Program Türü |
236 |
Devlet |
Vakıf |
KKTC |
Yurt Dışı |
|
117 |
109 |
9 |
1 |
||
|
*Türkçe, İngilizce, ücretsiz, ücretli, tam burslu, %50 burslu, %25 burslu vb. |
|||||
|
Yerleşen Sayısı |
17,758 |
||||
|
Kontenjanı Dolmayan |
26 |
Hiç Tercih Edilmeyen |
6* |
||
|
*5 Devlet Üniversitenin KKTC Uyruklu öğrencilere ayrılmış kontenjanları ve 1 Vakıf Üniversitesinin ücretli kontenjanı |
|||||
|
Programlarda Ücret/Burs/Süre |
Ücretsiz |
Ücretli |
Burslu |
%50 |
%25 |
|
Devlet |
117 |
|
|
|
|
|
Vakıf |
|
28 |
50 |
24 |
17 |
Toplamda 26 Tıp programı kontenjanını dolduramadı, 6 üniversitenin Tıp Fakültesinin programlarına ise hiçbir öğrenci yerleşmemiş. Bu 6 üniversitenin 5’inde program devlet üniversitelerinde KKTC uyruklu vatandaşlara ayrılmış kontenjanı, birisi de İstanbul’da bulunan bir Vakıf Üniversitesinin ücretli kontenjanını oluşturuyor.
Hukuk Fakültelerine bakıldığında 2022 yılı verilerine göre 11 bin 385 Lisans programı içerisinde 89 Üniversitede 171 farklı Hukuk programı olduğunu görüyoruz. Bu programların 55’i devlet üniversitelerinde, 23’ü KKTC’de 93’ünün de Vakıf üniversitelerinde bulunduğunu görüyoruz.Bu programların en yüksek taban puanı 530.68457 en düşük taban puan ise 369,13393’dur.Hukuk programlarına toplamda 15744 aday yerleştirilmiştir.
Hukuk programlarında 45 devlet üniversitesinde eğitim ücretsiz, Vakıf üniversitelerinde toplam 25 program tam ücretli, 6 devlet üniversitesinde İÖ-Ücretli program bir devlet üniversitesinin yurt dışı programında ücretli, vakıf üniversitelerine bağlı 48 program tamamen burslu, 41 program %50 ücretli, 5 program da tamamen %25 burslu programdan oluşuyor.
|
Hukuk Fakültesi Programı Olan |
|||||
|
Üniversite Sayısı |
En Yüksek |
En Düşük |
|||
|
89 |
530,68457 |
369,13393 |
|||
|
Program Türü |
171 |
Devlet |
Vakıf |
KKTC |
Yurt Dışı |
|
55 |
93 |
23 |
0 |
||
|
*Türkçe, İngilizce, ücretsiz, ücretli, tam burslu, %50 burslu, %25 burslu vb. |
|||||
|
Yerleşen Sayısı |
15,744 |
||||
|
Kontenjanı Dolmayan |
27 |
Hiç Tercih Edilmeyen |
5* |
||
|
*5 Vakıf Üniversitesinin 3'ü KKTC'de 2'si Türkiye'de. |
|||||
|
Programlarda Ücret/Burs/Süre |
Ücretsiz |
Ücretli |
Burslu |
%50 |
%25 |
|
Devlet |
45 |
7* |
|
|
|
|
Vakıf |
|
25 |
48 |
41 |
5 |
|
*6 Devlet üniversitesinde İÖ-Ücretli program, |
|||||
Hukuk Fakültelerinde 27 Hukuk programı kontenjanını dolduramadı, 5 Üniversitenin ise açtığı mevcut programın kontenjanına hiçbir öğrenci yerleşmemiştir. Bu üniversitelerin 3’ü Kıbrıs’ta 2’si Türkiye’deki üniversitelerdir. 2 program %50 ücretli, 3 program da tamamen ücretli programlardan oluşuyor.
Diş Hekimliği Fakültelerine Bakıldığında 2022 yılı verilerine göre 11 bin 385 Lisans programı içerisinde 97 üniversitede 182 farklı Diş Hekimliği programı (İngilizce, Türkçe, ücretsiz, ücretli, tam burslu, %50 burslu,%25 burslu vb.) görüyoruz. Bu programların 69’u devlet üniversitelerinde 16’sıKKTC de 96’sı da vakıf üniversitelerinde bulunuyor. 1 program da Yurtdışı olarak görünüyor. Bu programların en yüksek taban puanı 523,86661 en düşük taban puan ise 424,90442’dir. Diş Hekimliği programlarına 8920 aday yerleştirilmiştir.
Diş Hekimliği Fakültelerinde 15 Diş Hekimliği programı kontenjanını dolduramadı, 1 Vakıf Üniversitesi ise açtığı programın kontenjanına hiçbir öğrenci yerleşmemiş.
|
Diş Hekimliği Fakültesi Programı Olan |
|||||
|
Üniversite Sayısı |
En Yüksek |
En Düşük |
|||
|
97 |
523,86661 |
424,90442 |
|||
|
Program Türü |
182 |
Devlet |
Vakıf |
KKTC |
Yurt Dışı |
|
69 |
96 |
16 |
1 |
||
|
*Türkçe, İngilizce, ücretsiz, ücretli, tam burslu, %50 burslu, %25 burslu vb. |
|||||
|
Yerleşen Sayısı |
8920 |
||||
|
Kontenjanı Dolmayan |
15 |
Hiç Tercih Edilmeyen |
1* |
||
|
*1 Vakıf Üniversitesinin ücretli kontenjanı |
|||||
|
Programlarda Ücret/Burs/Süre |
Ücretsiz |
Ücretli |
Burslu |
%50 |
%25 |
|
Devlet |
70* |
|
|
|
|
|
Vakıf |
|
28 |
47 |
18 |
19 |
|
*1 Yurt dışı programı ücretsiz |
|||||
Diş Hekimliği programlarında 70 devlet üniversitesinde eğitim ücretsiz , Vakıf üniversitelerinde toplam 28 program tam ücretli, vakıf üniversitelerine bağlı 47 program tamamen burslu, 18 program %50 ücretli, 19 program da tamamen %25 burslu programdan oluşuyor.
Eczacılık Fakültelerine Bakıldığında2022 yılı verilerine göre 11 bin 385 Lisans programı içerisinde 47 üniversitede 101 farklı program (İngilizce, Türkçe, ücretsiz, ücretli, tam burslu, %50 burslu,%25 burslu vb.) bulunuyor. Bu programların 33’ü devlet üniversitelerinde 11’i KKTC’ de 57’si de Vakıf üniversitelerinde bulunuyor. Bu programların en yüksek taban puanı 492,576, en düşük taban puan ise 406,2954’tür. Eczacılık programlarına 4350 aday yerleştirilmiştir.
Eczacılık Fakültelerinde 5 program kontenjanını dolduramadı,
|
Eczacılık Fakültesi Programı Olan |
|||||
|
Üniversite Sayısı |
En Yüksek |
En Düşük |
|||
|
47 |
492,576 |
406,2954 |
|||
|
Program Türü |
101 |
Devlet |
Vakıf |
KKTC |
Yurt Dışı |
|
33 |
57 |
11 |
0 |
||
|
*Türkçe, İngilizce, ücretsiz, ücretli, tam burslu, %50 burslu, %25 burslu vb. |
|||||
|
Yerleşen Sayısı |
4350 |
||||
|
Kontenjanı Dolmayan |
5 |
Hiç Tercih Edilmeyen |
0 |
||
|
Programlarda Ücret/Burs/Süre |
Ücretsiz |
Ücretli |
Burslu |
%50 |
%25 |
|
Devlet |
33 |
|
|
|
|
|
Vakıf |
|
16 |
26 |
13 |
13 |
Eczacılık Fakültelerinde 33 devlet üniversitesinde eğitim ücretsiz, Vakıf üniversitelerinde toplam 16 program tam ücretli, vakıf üniversitelerine bağlı 26 program tamamen burslu, 13 program %50 ücretli, 13 program da tamamen %25 burslu programdan oluşuyor.
Meslek icra yetkisi veren yükseköğretim programlarında asgari başarı puanı şartı getirilmesiyle Tıp, Hukuk, Diş Hekimliği ve Eczacılık, Programları için sayısal verilerle bir nitelik ve değerlilik değerlendirmesi yapılabilir mi diye bakalım istedim. Ülkeler için insan gücü kaynağı yetiştirmek, ülkenin ihtiyaç duyduğu nitelikli işgücü çıktısını alabilmek kolay olmuyor. Bu veriler ve son yıllarda arka arkaya getirilen sisteme ilişikin değişiklikler öğrencileri ve ailelerini derinden etkiliyor. Vakıf üniversitelerinin bir program adı altında (İngilizce, Türkçe, ücretsiz, ücretli, tam burslu, %50 burslu,%25 burslu vb.) başlıklarla sahnede yer alıyor olmaları da YÖK gibi bir denetim mekanizmasının dikkatini çekmelidir.
Kaynak.
https://yokatlas.yok.gov.tr/tercih-sihirbazi-t4-tablo.php?p=say
Üst Kategori: ROOT Kategori: Alparslan Dartan
Alpaslan Dartan - Eğitim Yöneticisi / PDR Uzmanı
Yükseköğretim Kurulu (YÖK), yükseköğretimdeki eğitim kalitesini yükseltmek için “süreç odaklı düzenlemeler ve çıktı esaslı düzenlemeler" olmak üzere üç ana parametreye özel önem verdiğini sıkça dile getiriyor. YÖK son 10 yılda Tıp, Hukuk, Diş Hekimliği, Mühendislik, Eczacılık, Mimarlık, Öğretmenlik Programları için getirilen başarı sıralaması şartını girdi esaslı düzenlemeye en iyi örnek olarak verirken, 2022 sınavları öncesi aldığı TYT ve AYT baraj puanları uygulamasının kaldırılması kararını da nitelikli ve sürdürülebilir bir yükseköğretim hayaline indirilen bir darbe olarak bir kenara not edilmelidir.
YÖK’ün süreç ve çıktı esaslı uygulamalarına iyi örnek bulmak neredeyse imkânsız. Bu bağlamda üniversitelerin lisans programlarında yeni gelişmelerin takip edilerek farklı yöntemlerle müfredatın zenginleştirilebilmesi, eğitim programlarının zenginleştirilmesi saha eğitimlerinin artırılması, teorik eğitimin azaltılması, müfredatın kazanımlarının elde edilebilmesi için öğretim üyelerinin sayısının artırılması ve önemli sayıda bir kısmının ilgili alandan olması ve ilgili tüm programların asgari ihtiyaçlarının tespiti ve giderilmesi şarttır. Yükseköğretimde girdi süreçlerinin geliştirilmesi ya da iyileştirilebilmesi yolu birbirine zıt kararlar alarak eğitimin girdisi ile çıktısı arasındaki farkları öngörmeden, hedeflenen ile gerçekleşen arasındaki uçurumları görmezden gelmek olmamalı. Eğitimin nihai hedeflerini sınavlar yolu ile giderme yanlışlığından vazgeçmezsek2022 YKS'de96 bin 518 adayın sıfır almasını, bununla kalmayıp 49 bin 680 adayın sıfırın altında 0 ile eksi 8.75 net aralığında yer aldığını ve hatta bu adayların vakıf ve devlet üniversitelerinde Lisans programları da dahil83 programa yerleştiğini konuşup dururuz.
Elbette bu konuşulanların benzerleri daha önce de konuşuluyordu. Özellikle sıfır çekenlerin medyanın ilgisini çektiğini biliyoruz, ama bu yıl bir adım daha ileri giderek barajları kaldırarak puan hesaplama formülünü değiştirerek bu adayların bir kısmını da üniversiteli yapmayı başarmış olduk. İlk orta ve yükseköğretim arasında dikey bir yapılanma ve ülke ihtiyaçları ile doğrusal olmayan insan gücü planlamaları ve dengenin bozulması yükseköğretimde bugün karşımıza çıkan sorunların ana kaynağını oluşturdu.
Bugüne kadar üniversiteler ile iş yaşamı arasındaki bağ çoğu zaman hiç örtüşmedi. Hayat başarısı ile sınav başarısı arasında sıkışmışlığın sonucunda üniversiteler kendilerine gelen adaydan (girdiden) ne de mezun ettikleri adaydan (çıktı) memnun oldu, iş dünyası da zaten hep beklentilerini karşılayacak nitelikli insan gücünü bulamadığından yakındı durdu.
Dünyada eğitimin kalitesi, mezunların istihdam edilmesi, öğretim kadrosunun kalitesi, araştırma sayısı, önde gelen bilimsel dergilerde yayınlanan makalelerin sayısı, etkili dergilerde yayınlanan makale sayısı, üniversite öğretim üyelerinin atıf yapılan makale sayısı gibi niteliklerle ölçülür. Her ilde bir üniversite ya da her ilçede bir yüksekokul açarak sayısal bir gösterinin niteliğe katkısı yoktur. Hatta barajı kaldırarak üniversitelerde boş kalan kontenjanlara eksi netleri olanların bile yerleşmesini sağlayarak niceliksel artışlara gitmenin hiç katkısı yoktur.
Aşağıda yer alan tablo bize yıllar içerisinde (1980-2022) Üniversiteye başvuran ve yerleşen aday sayılarını gösteren özet bir tablo. Buraya bakınca da hem başvuru sayısında hem de yerleşen sayısındaki artışı gösteriyor.
Bununla beraber YÖK tarafından son 10 yıl içerisinde yükseköğretimde girdi kalitesini artırabilmek için "meslek icra yetkisi veren yükseköğretim programlarında asgari başarı puanı şartı” uygulamasıyla Tıp, Hukuk, Diş Hekimliği, Mühendislik, Eczacılık, Mimarlık, Öğretmenlik Programları için başarı sıralaması şartı getirilmiştir.
|
TIP |
Y-SAY İlk 50 Bin |
|
DİŞ HEKİMLİĞİ |
Y-SAY İlk 80 Bin |
|
ECZACILIK |
Y-SAY İlk 100 Bin |
|
HUKUK |
Y-EA İlk 125 Bin |
|
MİMARLIK |
Y-SAY İlk 250 Bin |
|
MÜHENDİSLİK |
Y-SAY İlk 300 Bin |
|
ÖĞRETMENLİK |
İlgili Puan Türünde İlk 300 Bin |
Bu programlar içerisinde 2022 YKS güncel sonuçları derlenerek Tıp, Hukuk, Diş Hekimliği ve Eczacılık Programlarının yerleşme durumlarına da bakmak istedim. Girdi niteliğini artırma çabalarına sayısal veriler ışığında ne görüyoruz birlikte bakabiliriz.
Tıp Fakültelerine bakıldığında 2022 yılı verilerine göre 11 bin 385 Lisans programı içerisinde 110 Üniversitede 237 TIP programı olduğunu görüyoruz. Bu programların 118’inin devlet üniversitelerinde 9’unun KKTC’de, 109’unun Vakıf, 1’inin de Yurt Dışı üniversitelere bağlı bulunduğunu görüyoruz. Bu programların en yüksek taban puanı552,37785, en düşük taban puan ise 330,85199’dur. Tıp programlarına toplamda 17758 aday yerleştirilmiştir. Tıp programlarında 118 devlet üniversitesinde eğitim ücretsiz, Vakıf üniversitelerinde toplam 28 program tam ücretli, 50 program tam burslu, 24 program %50 indirimli ve 17 program da %25 ücretli görünüyor.
|
Tıp Fakültesi Programı Olan |
|||||
|
Üniversite Sayısı |
En Yüksek |
En Düşük |
|||
|
110 |
552,37785 |
459,35667 |
|||
|
Program Türü |
236 |
Devlet |
Vakıf |
KKTC |
Yurt Dışı |
|
117 |
109 |
9 |
1 |
||
|
*Türkçe, İngilizce, ücretsiz, ücretli, tam burslu, %50 burslu, %25 burslu vb. |
|||||
|
Yerleşen Sayısı |
17,758 |
||||
|
Kontenjanı Dolmayan |
26 |
Hiç Tercih Edilmeyen |
6* |
||
|
*5 Devlet Üniversitenin KKTC Uyruklu öğrencilere ayrılmış kontenjanları ve 1 Vakıf Üniversitesinin ücretli kontenjanı |
|||||
|
Programlarda Ücret/Burs/Süre |
Ücretsiz |
Ücretli |
Burslu |
%50 |
%25 |
|
Devlet |
117 |
|
|
|
|
|
Vakıf |
|
28 |
50 |
24 |
17 |
Toplamda 26 Tıp programı kontenjanını dolduramadı, 6 üniversitenin Tıp Fakültesinin programlarına ise hiçbir öğrenci yerleşmemiş. Bu 6 üniversitenin 5’inde program devlet üniversitelerinde KKTC uyruklu vatandaşlara ayrılmış kontenjanı, birisi de İstanbul’da bulunan bir Vakıf Üniversitesinin ücretli kontenjanını oluşturuyor.
Hukuk Fakültelerine bakıldığında 2022 yılı verilerine göre 11 bin 385 Lisans programı içerisinde 89 Üniversitede 171 farklı Hukuk programı olduğunu görüyoruz. Bu programların 55’i devlet üniversitelerinde, 23’ü KKTC’de 93’ünün de Vakıf üniversitelerinde bulunduğunu görüyoruz.Bu programların en yüksek taban puanı 530.68457 en düşük taban puan ise 369,13393’dur.Hukuk programlarına toplamda 15744 aday yerleştirilmiştir.
Hukuk programlarında 45 devlet üniversitesinde eğitim ücretsiz, Vakıf üniversitelerinde toplam 25 program tam ücretli, 6 devlet üniversitesinde İÖ-Ücretli program bir devlet üniversitesinin yurt dışı programında ücretli, vakıf üniversitelerine bağlı 48 program tamamen burslu, 41 program %50 ücretli, 5 program da tamamen %25 burslu programdan oluşuyor.
|
Hukuk Fakültesi Programı Olan |
|||||
|
Üniversite Sayısı |
En Yüksek |
En Düşük |
|||
|
89 |
530,68457 |
369,13393 |
|||
|
Program Türü |
171 |
Devlet |
Vakıf |
KKTC |
Yurt Dışı |
|
55 |
93 |
23 |
0 |
||
|
*Türkçe, İngilizce, ücretsiz, ücretli, tam burslu, %50 burslu, %25 burslu vb. |
|||||
|
Yerleşen Sayısı |
15,744 |
||||
|
Kontenjanı Dolmayan |
27 |
Hiç Tercih Edilmeyen |
5* |
||
|
*5 Vakıf Üniversitesinin 3'ü KKTC'de 2'si Türkiye'de. |
|||||
|
Programlarda Ücret/Burs/Süre |
Ücretsiz |
Ücretli |
Burslu |
%50 |
%25 |
|
Devlet |
45 |
7* |
|
|
|
|
Vakıf |
|
25 |
48 |
41 |
5 |
|
*6 Devlet üniversitesinde İÖ-Ücretli program, |
|||||
Hukuk Fakültelerinde 27 Hukuk programı kontenjanını dolduramadı, 5 Üniversitenin ise açtığı mevcut programın kontenjanına hiçbir öğrenci yerleşmemiştir. Bu üniversitelerin 3’ü Kıbrıs’ta 2’si Türkiye’deki üniversitelerdir. 2 program %50 ücretli, 3 program da tamamen ücretli programlardan oluşuyor.
Diş Hekimliği Fakültelerine Bakıldığında 2022 yılı verilerine göre 11 bin 385 Lisans programı içerisinde 97 üniversitede 182 farklı Diş Hekimliği programı (İngilizce, Türkçe, ücretsiz, ücretli, tam burslu, %50 burslu,%25 burslu vb.) görüyoruz. Bu programların 69’u devlet üniversitelerinde 16’sıKKTC de 96’sı da vakıf üniversitelerinde bulunuyor. 1 program da Yurtdışı olarak görünüyor. Bu programların en yüksek taban puanı 523,86661 en düşük taban puan ise 424,90442’dir. Diş Hekimliği programlarına 8920 aday yerleştirilmiştir.
Diş Hekimliği Fakültelerinde 15 Diş Hekimliği programı kontenjanını dolduramadı, 1 Vakıf Üniversitesi ise açtığı programın kontenjanına hiçbir öğrenci yerleşmemiş.
|
Diş Hekimliği Fakültesi Programı Olan |
|||||
|
Üniversite Sayısı |
En Yüksek |
En Düşük |
|||
|
97 |
523,86661 |
424,90442 |
|||
|
Program Türü |
182 |
Devlet |
Vakıf |
KKTC |
Yurt Dışı |
|
69 |
96 |
16 |
1 |
||
|
*Türkçe, İngilizce, ücretsiz, ücretli, tam burslu, %50 burslu, %25 burslu vb. |
|||||
|
Yerleşen Sayısı |
8920 |
||||
|
Kontenjanı Dolmayan |
15 |
Hiç Tercih Edilmeyen |
1* |
||
|
*1 Vakıf Üniversitesinin ücretli kontenjanı |
|||||
|
Programlarda Ücret/Burs/Süre |
Ücretsiz |
Ücretli |
Burslu |
%50 |
%25 |
|
Devlet |
70* |
|
|
|
|
|
Vakıf |
|
28 |
47 |
18 |
19 |
|
*1 Yurt dışı programı ücretsiz |
|||||
Diş Hekimliği programlarında 70 devlet üniversitesinde eğitim ücretsiz , Vakıf üniversitelerinde toplam 28 program tam ücretli, vakıf üniversitelerine bağlı 47 program tamamen burslu, 18 program %50 ücretli, 19 program da tamamen %25 burslu programdan oluşuyor.
Eczacılık Fakültelerine Bakıldığında2022 yılı verilerine göre 11 bin 385 Lisans programı içerisinde 47 üniversitede 101 farklı program (İngilizce, Türkçe, ücretsiz, ücretli, tam burslu, %50 burslu,%25 burslu vb.) bulunuyor. Bu programların 33’ü devlet üniversitelerinde 11’i KKTC’ de 57’si de Vakıf üniversitelerinde bulunuyor. Bu programların en yüksek taban puanı 492,576, en düşük taban puan ise 406,2954’tür. Eczacılık programlarına 4350 aday yerleştirilmiştir.
Eczacılık Fakültelerinde 5 program kontenjanını dolduramadı,
|
Eczacılık Fakültesi Programı Olan |
|||||
|
Üniversite Sayısı |
En Yüksek |
En Düşük |
|||
|
47 |
492,576 |
406,2954 |
|||
|
Program Türü |
101 |
Devlet |
Vakıf |
KKTC |
Yurt Dışı |
|
33 |
57 |
11 |
0 |
||
|
*Türkçe, İngilizce, ücretsiz, ücretli, tam burslu, %50 burslu, %25 burslu vb. |
|||||
|
Yerleşen Sayısı |
4350 |
||||
|
Kontenjanı Dolmayan |
5 |
Hiç Tercih Edilmeyen |
0 |
||
|
Programlarda Ücret/Burs/Süre |
Ücretsiz |
Ücretli |
Burslu |
%50 |
%25 |
|
Devlet |
33 |
|
|
|
|
|
Vakıf |
|
16 |
26 |
13 |
13 |
Eczacılık Fakültelerinde 33 devlet üniversitesinde eğitim ücretsiz, Vakıf üniversitelerinde toplam 16 program tam ücretli, vakıf üniversitelerine bağlı 26 program tamamen burslu, 13 program %50 ücretli, 13 program da tamamen %25 burslu programdan oluşuyor.
Meslek icra yetkisi veren yükseköğretim programlarında asgari başarı puanı şartı getirilmesiyle Tıp, Hukuk, Diş Hekimliği ve Eczacılık, Programları için sayısal verilerle bir nitelik ve değerlilik değerlendirmesi yapılabilir mi diye bakalım istedim. Ülkeler için insan gücü kaynağı yetiştirmek, ülkenin ihtiyaç duyduğu nitelikli işgücü çıktısını alabilmek kolay olmuyor. Bu veriler ve son yıllarda arka arkaya getirilen sisteme ilişikin değişiklikler öğrencileri ve ailelerini derinden etkiliyor. Vakıf üniversitelerinin bir program adı altında (İngilizce, Türkçe, ücretsiz, ücretli, tam burslu, %50 burslu,%25 burslu vb.) başlıklarla sahnede yer alıyor olmaları da YÖK gibi bir denetim mekanizmasının dikkatini çekmelidir.
Kaynak.
https://yokatlas.yok.gov.tr/tercih-sihirbazi-t4-tablo.php?p=say
Son Güncelleme: Çarşamba, 28 Aralık 2022 14:14
Gösterim: 964
Diğer Makaleler...
