Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) ''2012 Yılı İstatistiklerle Aile'' verilerine göre, Türkiye'de hane halkı sayısı 19 milyon 842 bin 850, ortalama hane halkı büyüklüğü ise 3,7 oldu.

TÜİK verilerine göre 2012 yılında ortalama hane halkı büyüklüğünün en yüksek olduğu ilin 7,9 kişiyle Şırnak olduğu belirlendi.

Ortalama hane halkı büyüklüğü illere göre incelendiğinde, 2012 yılında ortalama hane halkı büyüklüğünün en yüksek olduğu il 7,9 kişiyle Şırnak olarak gerçekleşti. Şırnak'ı 7,4 kişiyle Hakkari, 6,6 ile Muş, 6,5 ile Siirt ve 6,4 ile Van izledi.

Ortalama hane halkı büyüklüğünün en düşük olduğu il ise 2,8 kişi ile Çanakkale oldu. Çanakkale'yi 2,9 kişi ile Balıkesir ve Eskişehir, 3 kişi ile Burdur ve Muğla izledi.

Hane halklarının 2011 yılında yüzde 7,9'unu tek kişilik haneler, yüzde 7,8'ini tek ebeveynli haneler, yüzde 55,1'ini çocuklu çiftlerden oluşan haneler, yüzde 14,9'unu çocuksuz çiftlerden oluşan haneler ve yüzde 14,4'ünü üç kuşağı içeren geniş haneler oluşturdu.

Yaş gruplarına göre tek kişilik hane halkları incelendiğinde, tek başına yaşayan kişilerin yüzde 49,3'ü 65 ve daha yukarı yaştaki kişilerden oluştu. Tek başına yaşayan kadınların yüzde 58,5'ini 65 ve daha yukarı yaştaki kişiler oluştururken, erkeklerde bu oran yüzde 32 oldu.

İlk evlenme yaşı yükseldi

Evlenen çift sayısı 2012 yılında 603 bin 751 olarak gerçekleşti. Erkeklerde ortalama ilk evlenme yaşı, 2001 yılında 25,5 iken 2012 yılında 26,7'ye yükseldi. Kadınlarda ise ortalama ilk evlenme yaşı, 2001 yılında 22,2 iken 2012 yılında 23,5'e yükseldi.

2011 yılında ilk evliliklerinde eşlerin yüzde 41'inin aile, akraba çevresinden, yüzde 39,6'sının komşu ve mahalle çevresinden, yüzde 7,4'ünün arkadaş çevresinden, yüzde 5,3'ünün iş çevresinden, yüzde 3,5'inin okul, dershane ve kurs çevresinden ve yüzde 0,1'inin ise internet aracılığıyla tanıştığı görüldü.

Çiftlerin yüzde 93,7'si hem dini hem resmi nikahlı

2011 yılında ilk evliliğinde hem resmi hem de dini nikahla evlenenlerin oranı yüzde 93,7 iken, sadece resmi nikahla evlenenlerin oranı yüzde 3,3 ve sadece dini nikahla evlenenlerin oranı yüzde 3 oldu.

Boşanan çift sayısı 2012 yılında 123 bin 325 olurken, eşlerin sorumsuz ve ilgisiz davranması en önemli boşanma nedeni olarak belirlendi. Erkekler için eşlerinin ailelerine karşı saygısız davranması (yüzde 10), kadınlar için ise şiddet (yüzde 20,8) ikinci derecede önemli boşanma nedeni olarak gerçekleşti.

Yüzde 15,2 yoksulluk sınırının altında

İki yetişkin ve iki çocuklu hane halklarının yüzde 15,2'si yoksulluk sınırının altında yaşıyor. Tek kişilik hane halklarının yüzde 10,5'i, tek ebeveynli ve en az bir çocuğu olan hane halklarının yüzde 34,1'i yoksulluk sınırının altında yaşıyor. Bağımlı çocuğu olan hanelerin yoksulluk oranı, bağımlı çocuğu olmayan hanelerin yoksulluk oranından yaklaşık 3,3 kat fazla. 65 ve daha yukarı yaşta olup tek başına yaşayan kişilerin yoksulluk oranı ise yüzde 14,9 oldu.

Evliler daha mutlu

Geçen yıl evli kişilerin yüzde 63,9'u mutluyken, evli olmayanlarda bu oran yüzde 52,9 olarak gerçekleşti.

Bireyleri en çok aileleriyle sağlıklı olmaları mutlu ediyor. Bireyleri en çok ailelerinin mutlu ettiğini ifade edenlerin oranı, 2012 yılında yüzde 69,6. Bireyleri en çok çocuklarının mutlu ettiğini ifade edenlerin oranı yüzde 13,9, eşlerinin mutlu ettiğini ifade edenlerin oranı ise yüzde 7 oldu.

Uzmanlar, internetteki sosyal paylaşım sitelerinde yaşlarını gizleyen kişiler tarafından çocukların ve gençlerin istismar edildikleri uyarısında bulunuyor

Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesi Ergen Sağlığı Merkezi Sorumlu Hekimi Nurdan Tekgül, internetteki sosyal paylaşım sitelerinde yaşlarını gizleyen kişiler tarafından gençlerin istismar edildikleri uyarısında bulunarak, ailelerin dikkatli davranmalarını istedi.

Tekgül, AA muhabirine yaptığı açıklamada, teknolojinin gelişmesi, akıllı telefon ve bilgisayar kullanımının yaygınlaşması ile birlikte aile içi iletişimin azaldığını, aynı masa etrafında toplanamayan ailelerin göz iletişimi dahi kuramadıklarını belirtti.

"Günün nasıl geçti?", "derslerin iyi mi?", "okulda yemeğini bitirdin mi?" gibi kısa soruların çocukların yalnızlık duygusunu gidermediğini ifade eden Tekgül, bu konularla ilgili Ergen Sağlığı Merkezi'ne çok sayıda başvuru aldıklarını kaydetti.

Fiziksel büyüme, ruhsal gelişim ve sosyal uyum sağlama dönemindeki gençlerin, genelde sosyal paylaşım sitelerine yöneldiğini aktaran Tekgül, şöyle konuştu:

"Aileler, internet kullanımı ve sosyal paylaşım siteleri konusunda sınırları çocukların belirlemesini istiyor. Çocuklarının hangi sitelere girdiğini, hangi paylaşımda bulunduğunu aile bilmeli. İnternet kullanım süresinden önce, içerik konusunda sınır getirmeli. Çocukları kimlerle görüşüyor, yaşlarına uygun paylaşımda bulunuyor mu- Bunları bilmek ve sınır koymak gerekiyor. Bazı internet kullanıcıları, yaşlarını gizliyor, istismarda bulunuyor, bu da önemli sorunlara yol açıyor. Gençlerin aklı karışıyor. Ergenlik döneminde tehlikeleri algılayamayan çocuklarımızın kimlere yazıştığını iyi bilmek gerekir."

Gençlerin sanal ortamda yalnız bırakılmaması gerektiğini vurgulayan Nurdan Tekgül, ailelerin 11-24 yaş grubu arasındaki çocuklarıyla iyi iletişim kurması halinde, sosyal paylaşım sitelerinde yazıştığı kişilerle ilgili bilgi edinebileceğini söyledi.

Çocukların bilgisayar ve akıllı telefondan uzaklaştırılamayacağını, "sınırlı kullanım" konusunda anne ve babanın çocuğuna örnek olabileceğini anlatan Tekgül, uyku saatinin hemen öncesinde gençlerin elektronik eşya kullanmaması gerektiğinin önemine de dikkati çekerek, "Ergenlik döneminde uyku hormonu sorunu yaşanıyor. Uyumakta zorluk çeken ergenin uykusunu bilgisayar oyunları daha da bozuyor" dedi.

Sivilce hala tipik ergenlik sorunu

Nurdan Tekgül, İzmir Kuzey Kamu Hastaneleri Birliği Genel Sekreterliği Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesi'ne bağlı Alsancak Semt Polikliniği'ndeki Ergen Merkezi'nin 2007'de hizmete açıldığını, Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF) ve Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu (UNFPA) projeleri kapsamına alınarak Gençlik Sağlığı ve Danışmanlık Merkezi statüsüne geçtiğini belirtti.

Merkeze gençlerin daha çok boğaz, baş, karın, kemik ağrısı, adet sancısı, adet düzenlikleri, halsizlik gibi sorunlarla başvuruda bulunduğunu söyleyen Tekgül, sivilcenin ise modern teknolojiye karşın hala tipik ergenlik sorunu olmayı sürdürdüğünü dile getirdi.

Cinsel gelişme, ruhsal gelişme, sınav stresi, uyku sorunlarının yanı sıra "kara sevda" şikayetiyle merkeze gelenlerin de olduğunu ifade eden Tekgül, gençlerle randevu usulü danışmanlık hizmeti sunduklarını sözlerine ekledi.

Anaokulundan başlayarak üniversiteyi bitirene kadar bir çocuk için ailelerin yaptığı harcama 80 bin liradan başlıyor. Zengin aileler ise bunun için 1 milyon lira harcıyor.

İstanbul Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odasının (İSMMMO), "Türkiye'de Eğitim Harcamaları ve Ailelere Maliyeti" raporuna göre bir çocuk için üniversiteyi bitirene kadar harcanan para milyon liraya ulaşıyor.

Odanın açıklamasına göre, anaokulundan başlayarak üniversiteyi bitirene kadar bir çocuk için ailelerin yaptığı harcama dar gelirlide ortalama 4 bin 500 lira olurken üst gelir grubunda bu rakam 668 bin lirayı geçiyor. Doğum, bakım, kreş, sağlık, giyim, ulaştırma ve gıda giderleri de hesaba katıldığında üniversiteden mezun olana dek bir çocuğa dar gelirli aileler 80 bin lira, zengin aileler ise 1 milyon liranın üzerinde para harcıyor.

Açıklamada görüşlerine yer verilen İSMMMO Başkanı Yahya Arıkan, 75 milyonluk Türkiye'de 17 milyon 235 bin öğrenci bulunduğunu, bunlardan 613 binin ise özel okullarda eğitim gördüğünü belirtti.

TÜİK ve güncel gider verilerine göre eğitimin maliyetinin devasa rakamlara ulaştığını kaydeden Arıkan, "Herkesin kaliteli ve eşit eğitim hakkı için en yüksek çaba gösterilmeli" ifadelerini kullandı.

Bu arada, Türkiye'de Eğitim Harcamaları ve Ailelere Maliyeti raporunda aileler 2013 yılında TÜİK'in gelirden aldığı pay ve harcama gruplarına göre sınıflandırıldı.

Dar gelirli karı kocanın asgari ücretle çalıştığı bir ailenin aylık geliri bin 500, orta gelirli ailenin 4 bin, zengin aileninki ise 8 bin lira olarak baz alındı. Raporda her yıl için yüzde 5 enflasyon farkı da gözetilirken her ailenin bir çocuğu olduğu var sayıldı.

Raporda ilk gruptaki ailenin çocuğunu devlet okulunda okutup tüm giderlerini asgari düzeyde tuttuğu, ikinci ve üçüncü ailenin ise çocuklarını ilkokuldan üniversiteyi bitirene kadar özel okula gönderdiği farz edilerek hesaplama yapıldı.

Buna göre, 0-22 yaş arasında alt düzeyde para harcayarak çocuğunu okutmaya çalışan bir aile 5 yıllık enflasyon ile yürütülmüş rakamlarla en az 79 bin lira, yani yaklaşık 80 bin lira harcarken ikinci gruptaki ailede bu rakam 559 bin, üst gelir grubundaki ailede ise 1 milyon lirayı aşıyor.

Raporun sonuçlara göre özel okula ayıracak parası olmayan dar gelirli bir ailenin harcama kalemleri arasında en büyük kalemi gıda oluşturuyor. 22 yıl boyunca dar gelirli bir aile gıdaya yaklaşık 54 bin lira harcarken eğitim için ayırdığı para ise yaklaşık 4 bin 500 lira olarak hesaplanıyor.

Orta ve üst gelir grubunda ise harcamanın büyüğünü özel okul devreye girdiğinde eğitim oluşturuyor. Çocuğuna 22 yılda 1,1 milyon lira harcayan üst gelir grubu bir aile, eğitime yüzde 5 enflasyonla yürütülmüş rakamlara göre 668 bin; doğum, sağlık, giyim, ulaştırma ve gıda dahil diğer tüm kalemler için ise 450 bin lira aktarıyor.

İlk fark doğum sırasında

Ailelerin yaptığı harcamalarda ilk fark doğum sırasında başlıyor. Devlet hastanesinde doğum yapan ile özel hastanede doğum yapan arasındaki fark 7 bin liraya kadar çıkıyor. Dar gelirli bir kişi doğum için devlet hastanesine gittiğinde kendinden herhangi bir ücret alınmıyor. Özel hastanede ise doğum yapmanın maliyeti 800 liradan başlayıp 7 bin liraya kadar ulaşıyor.

Bir yaşından itibaren ailenin çocuk için bakıcı hizmeti alması veya kreşe başvurmasının maliyeti de önemli bir kalem oluşturuyor. Burada en düşük aylık rakam 800 liradan başlıyor. Üst sınır ise ortalama 2 bin lirayı buluyor.

Enflasyonu hesaba katmadan yapılan hesapta ayda 800 lira ödeyen bir aile sırf bu hizmet için 38 bin 400 lira vermek zorunda kalıyor. Ayda 2 bin lira ödeyen bir aile ise 4 yılın sonunda 96 bin lira gibi bir rakam ödüyor. Yıllık yüzde 5 enflasyonla hesabı yürütüldüğünde ise bakım masrafları 40 bin lira ile 100 bin lira arasında değişiyor.

Gıda, sağlık, giyim ve ulaştırma giderleri için TÜİK'in hane başına tüketim harcaması verilerinden yararlanarak yapılan hesaplamalara göre, dar gelirli bir ailede giyim ve ayakkabının gelirden aldığı pay yüzde 4,3, orta gelirli bir ailede yüzde 4,8, üst gelir grubunda ise yüzde 5,7.

Bin 500 lira geliri olan bir aile, çocuğuna ayda 17 lira giyim ve ayakkabı harcaması yaparken bu rakam orta gelir grubunda 48, üst gelir grubunda ise 114 lira düzeyinde bulunuyor. Sağlık harcamaları ise sırasıyla ayda 8, 19 ve 40 lira, gıdada rakamlar aylık olarak birinci ailede 116, ikinci ailede 227, son ailede ise 320 lirayı buluyor.

Raporda Türkiye'deki eğitim istatistiklerine de yer veriliyor. Türkiye'de 2011-2012 döneminde öğrenci sayısı toplamı 16,9 milyon iken bu rakam 2012-2013 dönemde 17,2 milyona ulaşmış durumda. 2012-2013 eğitim döneminde 17,2 milyon çocuktan 15,8 milyonu devlet okullarında eğitim görüyor, kalanı ise sayıları 5 bin 942'ü bulan özel okullarda okuyor.

Özel okul sayısı ise 2003 yılından itibaren artıyor. 2002-2003 eğitim döneminde özel okul sayısı bin 235 iken 2012-2013 eğitim döneminde bu rakam 5 bin 942'ye yükseldi. Özel okul sayısı aradan geçen 10 yılda yüzde 381, yani yaklaşık dört kat arttı.

Dar gelirli ailenin gelirinin yüzde 2'si eğitime

Rapor, özel okulların sayısı artarken, tercihini özel okuldan yapan velilerin yıllar içinde ödedikleri bedelin arttığını da ortaya koyuyor.

İlköğretim döneminde özel okul fiyatları yıllık 15 bin ile 30 bin lira düzeyinde olurken dar gelirli bir aile eğitime her ay gelirinin yüzde 2'sini harcıyor. Yani 4 kişilik bir aile eğitim için 31 lira harcıyor. Bu da kişi başına ayda 7,73 lira ediyor.

Yıllık olarak dar gelirli aile eğitime 93 lira ödüyor. Orta gelir grubunda ise özel okulların fiyatlarından hareket edilerek ilköğretim döneminde yılda 15 bin liradan bir öğrencinin 8 yıllık maliyeti 120 bin lirayı buluyor. Üst gelir grubunda 30 bin lira yıllık eğitim bedeli ödeyen bir ailede ise bu rakam 240 bin lira oluyor.

Rapora göre, 4+4+4'ün son dörtlük bölümünde özel okullara dar gelirli aile yılda 92,7 lira öderken rakam dört yılda 372 liraya ulaşıyor. Orta gelirli özel okula 18 bin lira; üst gelir grubu da 4 yılda 72 bin lira ödüyor. İlköğretim ve lise hayatı boyunca kitap ve kırtasiye giderleri de ayrıca hesaba katıldığında 12 yılda üç farklı aile, sırasıyla bin 920, 9 bin 600 ve 24 bin lira harcama yapıyor.

Üniversite eğitiminin maliyetinin de hesaplandığı raporda, dar gelirli bir ailenin çocuğu doğumdan üniversiteyi bitirdiği güne kadar eğitim, yeme-içme, ulaşım, giyim ve sağlık dahil 22 yılda 46 bin 968 lira masraf ediyor.

Ayda 4 bin lira geliri olan bir aile aynı dönem için 445 bin, 8 bin lira gelir grubu ile üst kalemde yer alan bir aile ise 898 bin 312 lira harcamak zorunda kalıyor. Yıllık enflasyonun yüzde 5 varsayımıyla rakamlar güncellendiğinde ise dar gelirli bir aile 0-22 yaş arasındaki bir çocuğa 79 bin, orta gelir grubu 559 bin 899, üst gelir grubu ise 1 milyon 119 bin 189 lira harcıyor.

Kötü davranışlarla televizyon izlemenin arasında herhangi bir bağlantının olmadığı ortaya çıktı

Uzmanlar, televizyon ya da bilgisayar oyunları başında saatler geçirmenin çocukların sosyal gelişimini olumsuz etkilemediği sonucuna vardı.

BBC'nin haberine göre, Amerika Birleşik Devletleri'nde 11 binden fazla ilkokul çocuğu üzerinde araştırma yapan Tıbbi Araştırma Konseyi (MRC) kötü davranışlarla televizyon izleme arasında bir bağlantı kurmanın yanlış olduğunu tespit etti.

Televizyon izleme ile kötü davranışlar arasında küçük bir bağlantı olsa da, araştırmacılara göre bu durum, ebeveynlerin çocuk yetiştirme tarzı gibi başka etkenlerle açıklanabilir.

Fakat uzmanlara göre, çocukların ekran karşısında geçirdikleri zamana sınırlama getirmeye devam edilmeli.

Bu uyarının nedeni, her gün televizyon karşısında geçirilen zamanın, çocuğun arkadaşları ile oynama ve ödev yapma gibi başka önemli faaliyetlerden uzak kalmasına yol açması.

Amerikalı araştırmacılar, küçük yaşta televizyon izlemenin, yedi yaş civarında dikkat sorunları oluşmasına yol açtığını söylüyor.

Amerika Birleşik Devletleri'nde pediatri el kitapları çocukların ekran başında geçirdikleri zamanın günde, eğitim amaçlı ve şiddet içermeyen programların izlendiği iki saatten az bir süre ile sınırlandırılması gerektiğine işaret ediyor.

Bulgularını Çocukluk Hastalıkları Arşivleri adlı dergide yayımlayan MRC ekibinden Dr. Alison Parkes, İngiltere'deki annelerden de, çocuklarının televizyon izleme alışkanlıkları ve genel davranış kalıpları ile ilgili bilgileri kendilerine aktarmalarını istedi.

Davranış kalıpları izlenen 11 binden fazla çocuğun yüzde 65'i, günde bir ila üç saat arası televizyon izliyor.

Bu çocukların yüzde 15'i günde üç saatten fazla TV izlerken, yüzde ikiden azı ise hiç televizyon izlemiyor.

Kaynak BBCTürkçe