Eğitim Tercihi

Alpaslan Dartan / Terakki Vakfı Okulları/Yönetici., PDR Uzmanı., Eğitim Danışmanı / Eğitim Gazetecileri Derneği YK üyesi, PDR İst. Şb. Bşk. (2012-2017)

Okul Seçiminde Bir Kısır Döngü. Gönlüme göre mi? Gerçeğime göre mi?
Okullar da Veliler de “Zor” da

Çocuğun eğitim hayatının yanında sosyal hayatını da şekillendirecek bir karar aşaması olan okul secimi içinde bulunduğumuz koşullarda hem kurum sahiplerini hem de anne ve babaları oldukça zorluyor. Zorluyor çünkü düşük öğrenci ücretleri, yüksek giderler, mali ve ekonomik sıkıntılar özel okulları neredeyse kapanma noktasına getirdi.

Son yıllarda hızla artan özel okulların sayısı, değişen veli profili ve eğitimin geleceğine ilişkin veriler de bizlere eğitimle ilgili hızlı, kararlı ve doğru adımlar atılması ve tedbirler alınması gerektiğini gösteriyor. Öğretmenlerin niteliği, okulda verilen eğitimin belirleyicisi konumundadır. İyi öğretmenlerle çalışmak için de öğretmenlere, asgari düzeyde ekonomik olarak yaşamlarını sürdürebilecekleri ve kendilerini geliştirebilecekleri olanakları yaratmakla mümkün olabilir.

Bugün pıtrak gibi çoğalan okulların yaşadıkları ekonomik sıkıntıların özünde düşük nitelikli eğitim hedefi ve buna bağlı istihdam ve düşük öğrenci ücretleri gelmektedir. Bu zor durum çocuklarını en azından daha güvenli ve daha iyi bir eğitim almaları için özel okullara veren veliler için de içinden çıkılmaz bir durum yaratmaktadır.

Okullar, çocukların ve gençlerin edindiği deneyimlerin geliştirilmesine fırsat tanıyan yaşam alanlarıdır. Bu yaşam alanını var eden de öğretmen, öğrenci ve velilerdir. Okulun fiziksel olanaklarının azlığı ya da çokluğu önemli ise de okul tercihinde insan faktörü öne çıkıyor.

Okulun çok dilli bir dünya vatandaşı yetiştirmesi, sosyal etkinliklerin içeriğinin zengin ve çeşitli olması, yurtiçi ve yurt dışı projelerle öğrenci değişim programlarını programlarına yansıtması gibi özellikler velinin okul tercihini, seçimini doğrudan etkilemektedir. Akademik olarak başarılı olma, yabancı dil öğretimi konusundaki yüksek beklenti, iyi bir LGS ve YGS/LYS başarısı, sosyal aktivitelerin çeşitliliği, yurt dışı eğitim olanaklarının varlığı gibi pek çok özellik de okul seçimi için aranılan kriterlerden olabiliyor. Akademik başarısı iyi olan öğrencilerin velileri için ayrı bir tercih sebebi de eğitim kurumunun verdiği burs olanakları oluyor.
Aslına bakarsanız uluslararası sınavlarda başarı kavramının belirleyicisi ve ölçülmeye çalışılan nitelikler, öğrencilerin okulda uygulanan müfredat kapsamında ele alınan konuları ne dereceye kadar öğrendikleriyle ilgili değildir. Gerçek hayatta karşılaşabilecekleri durumlarda sahip oldukları bilgi ve becerileri kullanabilme yeteneği, akıl yürütme ve fen ve matematik kavramlarını kullanarak etkin bir iletişim kurma becerisine sahip olup olmadıklarıyla ilgilidir. Bu nedenle okullar artık bilişim ve teknolojik gelişimlerin öğrenme süreçlerini, öğrenme zamanını ve en önemlisi de mekân algısını değiştirdiğini görmelidirler. Okulların yakın gelecekte öğrenme ortamlarının zamandan bağımsız kesintisiz olarak var olacağını hatta 7/24 hizmet veren okullara doğru evrileceğini görmeleri gerekmektedir.
Her çocuk her okulda yapamaz. Kimi çocuk için sıkı disiplinli, akademik olarak öğrenciyi zorlayan ve destekleyen okullar tercih nedeni olabilirken kimi çocuk için de daha rahat, sosyal yönü geliştiren okullar daha uygun seçenekler olabilmektedir. Kimi çocuklar sınava ve başarıya odaklı okul öncelikli iken kimi okullar için iyi bir eğitim ve yabancı dil ön plana çıkabilmektedir. Bu nedenle veliler için hedef çocuğa uygun okul arayışı olmalıdır.

Özel Okullar Nasıl İyi ve Tercih Edilen Okul Olurlar?
Bu sorunun cevabını hem velilerin hem de okul sahiplerinin aslında iyi bildiklerini düşünüyorum. Ama bilinenleri hayata geçirebilmenin de asgari koşulları var. Bunların en önemlileri; ekonomik olarak güçlü olma, iyi öğretmen kalitesi, iyi fiziksel olanaklar ve doğru, açık ve olabildiğince şeffaf veli-okul ilişkisi. Bunların yanında güven, istikrar, İnsan kaynaklarına yatırım, eğitime destek birimlerin varlığı da önemli hale gelmiştir.
İyi öğretmenlerle; İyi okul kavramı içerisinde de pek çok değişkenin yanında okul gibi okul ve öğretim kadrosunun yeterliliği ön plana çıkıyor. Kurumsal kültüre sahip eğitim kurumları deneyimli eğitim kadrosunun değerini bilir ve kadro istikrarına önem verir. Öğretmenlerinin tümünün gerekli eğitim birikimine ve lisans ya da lisansüstü derecesine sahip olmalarını önemser ve en önemlisi de yukarıda sözü edilen eğitime destek birimlerin varlığının bütün okul iklimine sağladığı katkıyı görür ve yüceltir.
Yabancı dil eğitimi ile; Öğrencilerine okuma ve yazma düzeyinde yabancı dil becerisinin kazandıran okullar öne çıkmaktadırlar. Günümüzde artık 2. hatta 3. bir yabancı dilin öğretilmesi önemli bir ihtiyaca dönüşmüştür. Üniversitelerin hazırlık sınıflarını atlayabilmek ya da TOEFL IBT ve IELTS gibi dört beceriyi (okuma, yazma, konuşma, dinleme) ölçen sınavlarda başarılı olabilmek için iyi bir dil eğitimi gerekir.

Üst öğrenime hazırlık süreçleriyle; bir üst programa hazırlık çalışmalarının profesyonelce yürütülmesi, akademik ve sosyal alanlarda danışmanlık hizmetlerinin bulunması, Ortaöğretime ve Yükseköğretime yönelik rehberlik hizmetlerinin kalitesi de iyi okul kriterleri arasında yer almaktadır. Özellikle ÖSYM’nin her yıl yayınladığı veriler bir okulun öğrencilerinin Lise ya da Üniversite sınavlarında gösterdiği başarılar hakkında bilgi vermektedir.

Uluslararası işbirlikleri, Bir okulun eğitimini uluslararası kriterler doğrultusunda işbirliklerine açıyor olması ve denetim süreçleriyle beraber farklı organizasyonların akreditasyonuna da sahip olması önemlidir.

Eğitim teknolojilerinin kullanımı, Özel okullar ile devlet okulları arasında hem program hem de eğitim araç gereçlerinin donanımı bakımından çok büyük farklılıklar bulunmaktadır. Teknolojik sınıf donanımları, internet bağlantısı, akıllı tahta kullanımı gibi pek çok araç gereç eğitim ortamında öğrenme ve öğretme sürecini olumlu etkilemektedir.

Sosyal etkinlikler, pek çok yaşanmış başarı öyküsünün bir yerinde okul yıllarında gerçekleştirilen sosyal ve sportif aktivite mutlaka yer alır. Okul, öğrenciyi akademik yönden geliştirmeyi hedeflerken spordan sanata her alanda beslemeli ve geliştirmelidir.

Veli okul işbirliği, Veli ile doğru şekilde ve doğru zamanda kurulan iletişim ve işbirliği kurulması bir okulun önemli artılarındandır. Sınırlarını ve sorumluluklarını bilerek gerçekleştirilecek bilgi alışverişleri öğrenci başarısını artıracak, güven ortamını pekiştirecek özelliklerdir. Gerektiği kadar açık ve şeffaf eğitim kurumu sorumlulukların eşit paylaşımını da beraberinde getirir.

Öğrenme Süreçlerini Destekleyen Birimler;
Psikolojik Danışma Hizmetleri, Bunların en başında çocukların sosyal ve duygusal süreçlerini destekleyen ve Psikolojik Danışma ve Rehberlik Servisleri gelmektedir. Okullarda yarım yüzyılı aşkın süredir kendine yer bulan Psikolojik Danışma ve Rehberlik (PDR) hizmetlerinin eğitim sistemine getirdiği tüm kazanımlarla okul sisteminin önemli bir parçası haline gelmiştir. PDR hizmetleri özeldir ve tam da bu özellikleriyle okullarda güvenlik supabı işlevi görürler.

Program Geliştirme ve Ölçme ve Değerlendirme, Öğrenme süreçlerinin tasarlanması, planlanması, programa uygun öğrenme materyallerinin ve ölçme araçlarının geliştirilmesi, öğrenme sonuçlarının değerlendirilip öğretim programlarının geliştirilmesi süreci iyi ve nitelikli okul kavramı çerçevesinde üzerinde durulması gereken önemli bir konudur.