Eğitim Tercihi

Alpaslan Dartan - Eğitim Yöneticisi / PDR Uzmanı

* Öğretmenlik mesleğinin toplumsal statüsü güçlendirilecektir.

* Öğretmenlik Meslek Kanunu çıkarılacaktır. 

Belirli tarihler, zaman dilimleri vardır sizi üzen ya da sevindiren. Hep bir zaman dilimine sıkışmış gibi gelir bize. Kasım ayları da bu zamana uygun gelir bizim için. Özellikle Cumhuriyetimizin kurucusu ulu önder Atatürk’ün ölüm yıldönümü olması nedeniyle önemlidir Kasım ayı. Osmanlı Devletinin son dönemlerini ve genç Cumhuriyetin kuruluşunu aktardığı cümlesinde Atatürk şöyle diyor; “Uçurumun kenarında yıkık bir ülke... Türlü düşmanlarla kanlı boğuşmalar... Yıllarca süren savaş... Ondan sonra, içerde ve dışarda saygı ile tanınan yeni vatan, yeni toplum, yeni devlet ve bunları başarmak için arasız devrimler... İşte Türk genel devriminin kısa bir özeti...” (1935). Bu yıl 82 yıl önce kaybettiğimiz ulu önder Atatürk’ü bir kez daha saygı sevgi ve özlemle anıyoruz. Evet, Kasım aylarında bu hüznün yanında bir de eğitim camiası için önemli ve anlamlı bir gün kutlanıyor, 24 Kasım öğretmenler günü.

Atatürk’ün eğitime, gençlere ve öğretmenlere verdiği değeri bilmeyen yoktur. “Unutmayınız ki sınıfta, Cumhurbaşkanı bile öğretmenden sonra gelir." diyebilen bir Liderin millet olma bilinci ve öğretmenlik mesleğine ilişkin söylediği "Milletleri kurtaranlar yalnız ve ancak öğretmenlerdir. Öğretmenden, eğiticiden mahrum bir millet, henüz bir 'millet' adını alma yeteneğini kazanamamıştır." Sözleri bu değeri ifade eden çok sayıda sözünden sadece ikisidir.

1920’li yıllarda Dönemin Bakanlar Kurulu'nun Mustafa Kemal Atatürk’e "Millet Mektepleri Başöğretmenliği" unvanını 11 Kasım 1928'de yaptığı toplantıda vermesi ve bu unvanın, 24 Kasım'da Millet Mektepleri Talimatnamesi'nin yayımlanması ile resmileşmesi nedeniyle, 1981 yılında alınan bir kararla Öğretmenler günü kutlamaları 24 Kasım'da yapılmaya başlandı. Atatürk bir fikrin düşüncenin adıdır, akıldır, bilimdir, çağdaşlaşmadır, aydınlanmadır. Atatürk aynı zamanda bilimin egemen olduğu, sorgulayan akla, düşünen ve eğitimli bir toplumun yaratılma sürecinin mimarıdır. İşte hem hüznün hem de sevincin ortak paydası olarak cumhuriyetin kuruluşunun 97. yılını, 10 Kasım’ında O’nu kaybedişimizin 82. Yılını ve de 24 Kasımda yücelttiği öğretmenlerinin “Öğretmenler Günü ”’nü anıyor ve kutluyoruz.

Ülkemizde bir yandan öğretmenlerin bir toplumun sosyal, kültürel ve ekonomik gelişiminin önemli bir parçası olduğu fikrini benimserken ve kabul ederken diğer yandan da ülkemizdeki geçmişten günümüze öğretmenlere atfedilen roller, beklentiler ve statülerle ilgili değer algısına bakmak gerekiyor.

Bu kapsamda belki de ilk bakılması gereken bakanlığın yayınladığı resmi raporlar ve istatistiksel veriler olmalı. Bakanlık her yıl “Millî Eğitim İstatistikleri Örgün Eğitim 2019-2020 Verileri” başlığı ile bir önceki yılın örgün eğitim istatistiklerini yayınlamaya devam ediyor, bu yıl da raporu 04 Eylül 2020 tarihinde yayınlandı. Bakanlığın Strateji Geliştirme Başkanlığı da rutin olarak her yıl Mart ayı içerisinde bir önceki yıla ait bir “İdare Faaliyet Raporu” yayınlamaktadır. Milli Eğitim Bakanlığına ait pek çok veriyi barındıran bu faaliyet raporları Bakanlığın “Strateji Geliştirme Başkanlığı” tarafından hazırlanıyor ve web sayfasında yayınlanıyor. Web sayfasında geçmiş raporlara da erişim sağlayabiliyorsunuz. Sitede 2012 yılından bugüne toplam 8 adet “İdare Faaliyet Raporu” bulunuyor. Ayrıca bakanlık tarafından hazırlanmış üç farklı döneme ait “Stratejik Plan”lara da ulaşmak mümkün. Bunu ne için anlatılıyorum özellikle bakanlığın resmi bir raporlama üslubu var. Sayısal verilerdeki değişiklikler hariç genelde birbirinin benzeri hatta bazı ana başlıklarda birbirinin aynısı sayılabilecek içerikte raporlarla karşılaşabilirsiniz.

Ben de son iki yılın “İdare Faaliyet Raporu”nda MEB’in öğretmenlere yönelik yaklaşımını irdelemek ve özellikle İnsan kaynakları ve öğretmen eğitimleri açısından ne tür irade beyanı yayınladıklarına bakmak istedim.

Her iki yılın “İdare Faaliyet Raporu”ndaki 2018 yılının raporu 166 sayfa, 2019 yılının raporu da 174 sayfadan oluşmaktadır burada verilen bu raporların küçük bir bölümünü oluşturmaktadır. Ancak raporların içeriğine baktığınızda sayısal veriler hariç ana başlıklar ve içeriği birbirine çok benzemektedir. Burada önemsenen Temel Politika ve Öncelikler başlığı altında ve On Birinci Kalkınma Planı’nda (2019-2023) eğitim başlığında belirlenen politika ve tedbirler içerisinde yer alan şu ifade önemlidir: Öğretmenlerin ve okul yöneticilerinin motivasyonları ve mesleki gelişimleri artırılacak ve öğretmenlik mesleğinin toplumsal statüsü güçlendirilecektir.

Son iki yılın raporlarında da ve muhtemeldir ki önceki tüm raporlarda da bu başlığı görebilir ve bunun için yapılacak çalışmalara genişçe yer verildiğini okuyabilirsiniz. Her iki yılda da yer alan bu ana başlığın alt maddelerine de bakılacak olursa;

- Öğretmenlik Meslek Kanunu çıkarılacaktır.

- Konut imkânlarının kısıtlı olduğu bölgelerde öğretmenlerin barınma ihtiyaçlarını karşılayacak konut yatırımlarına devam edilecektir.

- Okul yöneticiliği profesyonel bir meslek haline getirilecek ve yönetici eğitimi akreditasyon yapısı oluşturulacaktır.

- Ehliyet ve liyakat temelli kariyer sistemi hayata geçirilecektir.

- Sınıf öğretmenlerinin yan alan ve mesleki rehberlik becerileri geliştirilecektir.

- Yabancı dil öğretmenlerinin niteliklerini artırmaya yönelik hizmet içi eğitimler düzenlenecektir.

- Öğrenci kazanımları dikkate alınarak öğretmenlere ve okul yöneticilerine, görev yaptıkları eğitim kurumunun türü ve mahalline göre farklı oranlarda teşvik edici mekanizmalar oluşturulacaktır.

- Yatay ve dikey kariyer basamaklarına yönelik lisansüstü düzeyde mesleki uzmanlık ve gelişim programları açılacaktır.

- Hizmet içi eğitimlerin içerikleri öğretmenlerin ve okul yöneticilerinin güncel ihtiyaçları çerçevesinde yenilenecek, mesleki ve teknik eğitimde hizmet içi eğitimler iş ortamlarında gerçekleştirilecektir.

Milli Eğitim Bakanı Sayın Ziya Selçuk ve üst düzey bürokratların imzalarıyla kamuoyuyla paylaşılan “İdare Faaliyet Raporu”nda yer alan irade beyanlarını esas kabul edersek yukarıda alt başlıklarda verilen sözlerin yerine getirilebilmesi için daha güçlü bir irade sergilenmesi gerekliliği görünüyor. En azından “Öğretmenlik Meslek Kanunu”nun çıkarılabilmesi önemli bir eşik atlatacaktır öğretmenlik mesleğine.

Kaynakça.

• http://sgb.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2019_03/01175437_MillY_EYitim_BakanlYY_2018_YYlY_Ydare_Faaliyet_Raporu_YayYn2.pdf
• http://sgb.meb.gov.tr/www/meb-2019-idare-faaliyet-raporu-yayinlanmistir/icerik/388