banner

Özel okullar mı? Bağımsız okullar mı?




Kayhan Karlı - YÖM Okulları Kurucusu

kayhan_karliAslında özel okul kavramı hayatımızın içine son yıllarda yerleşmiş olan bir kavram olmamakla birlikte eğitim sisteminde olan arayışlar ve tartışmalar ile birlikte son yirmi yılda daha çok gündemimize yerleşti. Tarihsel anlamda özellikle Cumhuriyetin ilk yıllarından bu yana var olan özel okullar özellikle 1980 sonrasında liberalleşen ekonomide yeni yatırımcılar ve okullar ile hayatımızın tam da ortasına oturmuş durumda. Günümüzde artık hemen hemen her ilde ve büyük ilçelerimizde bir şekilde var olmaya başladı. Elbette bu hızlı gelişim ve çoğalma beraberinde çok ciddi problemleri getirdi. Bunların başında da bana göre özel okul algısının ne olduğu konusu yer alıyor.

Bana göre özel okul kavramının temel yanılsaması bu kavramın kendisinden gelmekte. Çünkü özel okulların tamamı aslında Devlet tarafından belirlenmiş ve kamuya ait okullardaki düzenlemeler ile yönetilmekte, denetlenmekte. Tüm öğretmen atamaları dahi devlet tarafından yapılmaktadır. Bu bakış açısından baktığımızda özel okulların kamuya ait okullar ile aralarında tek önemli farkın finansal açıdan bağımsız okullar olmasında yatıyor. Bu nedenle ben İngilizce dilinde kullanılan independent schools yani bağımsız okullar kavramının bizde finansal açıdan bağımsız okullar kavramıyla daha doğru açıklanabilir olduğunu düşünüyorum. Ülkemizde özel okulların mevzuatlar çerçevesinde onaylarını almak kaydıyla program geliştirme ve uygulama haklarının olması ve bu mevzuatın kamu okulları için de geçerli olması göz önüne alındığında sadece finansal açıdan bağımsız okullar olduğu daha somutlaşıyor.

Öte yandan bugünlerde herkes tarafından sıklıkla konuşulan çok sayıda özel okulun finansal açıdan yönetilemez ve zor durumda oldukları gerçeğine baktığımızda da bu sektörün yapılandırılma ihtiyacı kaçınılmaz bir şekilde ortaya çıkıyor. Aynen diğer sektörlerde olduğu gibi eğitim sektöründe de son yıllarda rekabetin sadece nicelik ve fiziksel koşullar üzerinde yapılandırılmış olması, arz ve talep dengesizliği, hizmet sektörü olan eğitimde niteliğin göz ardı ediliyor olması, bugün içinde bulunduğumuz kriz ortamını doğurmuş görünüyor. İş ihtiyacı olan öğretmenin fazlalığı, öte yandan çocukları için kamu okullarından daha iyi eğitim alabilmesi amacıyla sınırlı kaynaklarla da olsa özel okul arayışına girmiş olan velinin çokluğu sektörde farklı yatırımcıların iştahlarını kabartmış gibi görünüyor. Bu durum da doğal olarak her köşe başında felsefesi, programı ve nitelikli insan kaynağı olmayan ama mevzuata uygun olan mekanlarda açılmış binlerce yeni özel okul ortaya çıkarıyor. Bu arz fazlalığı da niteliksel açıdan ayrışmadığı için talebi oluşturan velinin ücretler üzerinden tercihlere yönlenmesini getiriyor. Böyle rekabet eden bu kurumlarda tek maliyet düşürme kalemleri olan insan kaynağı maliyetlerini düşürüyor! Bu durum da pek çok mutsuz, tatmin olmayan çalışanlar oluşturduğu için bu kurumlarda müthiş bir çalışan değişim oranı, sirkülasyonu ortaya çıkarıyor. Kurumsal aidiyetler oluşmuyor, hem öğrenci hem de çalışanlar sürekli yer değiştiriyor ve sonuçta sürdürülebilir olmayan yapılar hızla yok olmaya doğru gidiyorlar. Özel okul çalışanlarının büyük çoğunluğu iş tatmini ve garantisi bulabildikleri sınırlı sayıda nitelikli yapılara yönleniyor ve hatta bu kurumlar kamu ile dahi rekabet edemiyorlar. Bu durum aslında içinde bulunduğumuz ekonomik kriz ortamında özellikle büyük şehirlerde yeni bir sosyal krize doğru yol almakta.

Sonuç olarak özel okul sektörümüz içinde bulunduğumuz dönemde aynen geçmiş dönemlerde bankacılık sektörümüzde yaşanmış olan krize benzer ağır bir krizin içinde görünüyor. Bu krizden çıkmak için benzer şekilde yapısal dönüşüm ve önemli bir konsolidasyon gerekli. Bu anlamda devletin yapacağı düzenlemelerin yanında özel okul kurucularının da ciddi kararlar alması gerektiğini düşünüyorum. Bu konuda sektörün geleceği açısından bazı önerilerimi sıralamak gerekirse, altını çizeceğim noktalar şu şekilde olacaktır;

• Kurumlar fiziksel mekanlar ile yarışmanın ötesinde bulundukları lokasyonlarda talebi şekillendirecek kurumsal felsefe ve programlarını belirlemeye başlamalı ve herkes için okul söylemi yerine okulların felsefelerini öne çıkarmaya başlamalılar.
• Özellikle büyük kentlerimizde arsa ve bina maliyetleri göz önüne alındığında çok büyük okulların kampüslerin yönetilemez maliyetleri yeniden gözden geçirilmelidir.
• Özellikle erken çocukluk ve ilkokul yıllarında daha küçük mahalle okulları yapılarına dönüş olmalıdır.
• Zor durumda olan özel okulların kendi aralarında oluşturacakları yeni yapılarla örneğin kooperatif, sosyal şirketler, vakıf ve dernekler vb. Yapılarda birleşmeleri hem hizmetin sürmesini hem de sektöre yeni bir pencere açılmasını sağlayacaktır.
• Özellikle insan kaynaklarının eğitimi ve özlük haklarının veli katılımıyla yeniden yapılandırılması zorunludur. Mutlu çalışanların olmadığı yerlerde mutlu çocuklar yetişmez...
• Devletin vereceği KDV istisnası, SGK istisnası vb desteklerin kaçınılmaz gerekliliği ortadadır.
• Kurumların hesap verebilirliklerini artırmak için STK temelli bir okul akreditasyon modeli yapılandırılmalıdır.
• Veli talebindeki niteliksel artışı sağlamak için okullarda ebeveyn yönetimi yerine ebeveyn katılımının yolları geliştirilmelidir.

Elbette bu önerilere başkaları da eklenebilir ancak önemli olan bu krizden çıkmak için özel kurumların bir an önce eyleme geçmesi ve ülkemizin eğitim yoluyla kalkınması yolunda öncü rol oynamayı istemesi gereklidir diye düşünüyorum.

YASAL UYARI:

Yayınlanan köşe yazısı ve haberlerin tüm hakları ESM Yayıncılığa aittir. Kaynak gösterilse dahi köşe yazısı/haberin tamamı özel izin alınmadan kullanılamaz.


Kayhan Karlı Yenilikçi Öğrenme ve Öğretme Merkezi Kurucusu

  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
  • 6
  • 7
Önceki Sonraki

Futbol yerine okullar açılacak mı tartış…

Kayhan Karlı - Eğitimci - Yazar Bu yazımda güncel...

Eğitimde Yeni Norm(al) Arayışları!

Kayhan Karlı - Eğitimci - Yazar Covid19 salgın gü...

Liselere Giriş Sınavları hakkında bir gö…

Kayhan Karlı / Eğitimci - Yazar Bu sınav hem içer...

Korona günlerinde eğitimin dokunaklı hal…

Kayhan Karlı / Eğitimci - Yazar Herkes açısından ...

Sosyal ve Duygusal Öğrenme için ne yapıy…

Kayhan Karlı - Eğitimci / Yazar Eğitim dünyasında...

Özel okul fırtınası!

Kayhan Karlı - Eğitimci-Yazar Bugünlerde pek çok ...

Kayhan Karlı: Özel okul kaosu!

Kayhan Karlı / Eğitimci-Yazar  Son dönemlerd...

Girişimci ruhlu öğrenme yoldaşı öğretmen…

Kayhan Karlı / Eğitimci - YÖM Okulları Kurucusu S...

Nitelik mi? Nicelik mi?

Kayhan Karlı / Eğitimci - YÖM Okulları Kurucusu O...

Kayhan Karlı: Anlamlı bir öğrenme yılı o…

Kayhan Karlı - Eğitimci – Yazar/ YÖM Okulları Kuru...

Kayhan Karlı: Söylemek, istemek gerek!

Kayhan Karlı / YÖM Okulları Kurucusu Eğitim, bu ü...

Yeni Okul Paradigması!

Kayhan Karlı / YÖM Okulları Kurucusu Son yıllarda...

Özel okullar mı? Bağımsız okullar mı?

Kayhan Karlı - YÖM Okulları Kurucusu Aslında özel...

Öğretmenlerin mesleki gelişimi: Gereksiz…

Kayhan Karlı - YÖM Okulları Kurucusu Bugünlerde p...

Eğitim Sistemi mi yoksa Sistemin Eğitimi…

Kayhan Karlı - YÖM Okulları Kurucusu Eğitim siste...

Ödev mi? Görev mi? Görev savma mı?

Kayhan Karlı / YÖM KurucusuOkul dönemi hızlı bir ş...

Müfredat değil ekosistem

Kayhan Karlı / YÖM Kurucusu Sonunda uzun ve hiç u...

Eğitim gerekli midir?

Kayhan Karlı / YÖM Kurucusu 15 Temmuz kalkışmasın...

Dünya´yı güzellik kurtaracak!

Kayhan Karlı / Yenilikçi Öğrenme ve Öğretme Merkez...

İlk söz: Eğitim Gerekli midir?

Kayhan Karlı / YÖM | Yenilikçi Öğrenme Merkez...

Odaklanmış öğrenenler oluşturmak için…

Kayhan Karlı / YÖM Kurucusu Son dönemde hem eğiti...

Atom Karınca öğretmenime saygıyla

Kayhan Karlı / Yenilikçi Öğrenme Merkezi Kurucusu ...

İnnovatif-Yenilikçi Okulların DNA´sı

Kayhan Karlı / Yenilikçi Öğrenme Merkezi Kurucusu ...

Öğrenme odaklı okul mekanları

Kayhan Karlı / Kurucu /Yenilikçi Öğrenme Merk...

Okullarımız Yeni Döneme Hazır mı?

Yeni bir eğitim dönemine hazırlıkların başladığı ş...

Tasarım Odaklı Düşünme Eğitimi Nasıl Dön…

Tasarım Odaklı Düşünme (TOD) bir anlayıştır. TOD,...

Hızla değişen dünyamızda öğretmenlik…

21. Yüzyıl geldi ve büyük bir hızla toplum yaşamı ...

Öğrencilerinizi harekete geçirebileceğin…

Seni ne motive eder? Kendimize belki de sormamız g...

Öğrenci merkezli ölçme-değerlendirme

Eğitim dünyamızda belki de en çok sınavlardan ve s...

Öğrencilerde üst biliş geliştirmek için …

Yeni bir döneme başlarken sınıflarda öğrenmenin ka...

Değerler eğitimi mi yoksa değerleri olan…

Kayhan Karlı, Şura'da tartışma konusu olan Değerle...

Dönüşümlü düşünme (2)

Aslında yaşamın içinde çok ihtiyacımız olan “Dönüş...

Dönüşümlü düşünmenin sınıflandırılması

Kayhan Karlı yazdı: Dönüşümlü düşünmenin sınıfland...

Sınıflarda üst düzey düşünme becerilerin…

Yeni bir eğitim ve öğretim yılına girdiğimiz bu ay...

Demokratik Toplum ve Eğitim

Bu yazıyı yazmak benim için oldukça zorlayıcı oldu...

21. yüzyılın okulu için yeni bir pozisyo…

Öğretmenlik mesleğinde deneyimin önemi, gerçekten ...

Son 10 yılda eğitimde neler yaşandı?

Artı eğitim’in onuncu yılına ulaşmış olmak gerçekt...

Meslektaş Çemberinde kendi çayını demle.…

Geçtiğimiz günlerde edsurge sitesinde bir yazıyı o...

Merak ve soru sorma becerileri…

Geçtiğimiz aylarda bir okulda öğrenme yoldaşlığı y...

Eğitimde İnovasyon yani Eğitinovasyon…

Son yıllarda inovasyon hakkında neredeyse tüm sekt...

Flipped Classroom yani Tersyüz Sınıflar

Ken Robinson kendisiyle yapılan bir röportajda ¨öğ...

Yaratıcı Düşünme Eğitimi...

Birçok ülke, okullarının yaratıcı düşünmeye verdiğ...

Okul temelli, iş ile bütünleşik mesleki …

Son dönemde pek çok ortamda okulda koçluk ve öğret...

Öğrencilerinize öğrenme yoldaşlığı yapab…

Yıllar içinde pek çok bilim insanı nasıl öğreniyor...

Öğretmenler Günü ve Ötesi…

Her yıl bu dönemde öğretmenler hatırlanır, yazılar...

Öğrencinin öğrenmesini geliştirmek için …

Son yıllarda eğitimcilerle her düzeyde çalışmaları...

Yeni liderlik...

Geleneksel liderler ve geçmişin liderliği 21. Yüzy...

Okullar için ‘özdeğerlendirme’ kriterler…

Bu ay  Özel Okulların özdeğerlendirmesi hakkı...

‘Karar almak aslında bir vazgeçmedir, te…

"Üniversite adayları, tam şu günlerde tercih liste...

ÖRAV’a ‘siyasi linç’ mi uygulanıyor?

Bu yazımda, uzun süredir yazmakta olduğum köşemi k...

Düşünme becerilerini artıran öğrenme ort…

Onca kalabalığın ve koşuşturmanın içinde kendi dün...

Sınıfı Yönetmek mi? Öğrenmeyi Yönetmek m…

Sınıfı Yönetmek mi? Öğrenmeyi Yönetmek mi? Öğ...

Okul neden değişecek!

Önümüzdeki yıllarda okul ve öğrenme süreçlerinin b...

Öğrenme ortamları tasarım mühendisi olar…

Bilgeliği üç yolla öğrenebiliriz; ilki yansıtma ki...

Eğitimde teknoloji entegrasyonunda öğret…

Etkili öğretmenler öğrencilerinin ilgisini çekmek ...

Türkiye Özel Okullar Birliği Eğitim Semp…

Her yıl olduğu gibi bu yılda Türkiye Özel Okullar ...

Ödev ve Motivasyon; Ev ödevinde işe yara…

Günümüzde pek çok öğrenci ev ödevi olarak verilen ...

Etkin Öğrenme...

Etkin öğrenme, hem öğretmenlerin hem de öğrenenler...

Öğretmenin Sınırı Yok Projesinden Öğrend…

Öğretmenin Sınırı Yok Projesinden Öğrendiklerimiz....

Sorular mı? Cevaplar mı?

“İyi öğretme sanatı, öğrencilerin ne olduğunu bild...

Mesleki Gelişimin sınıflara ve öğrenci b…

Son yıllarda okullarda meslektaşlarımızla yaptığım...

2050’ye Doğru Eğitim Sistemimiz

Milli Eğitim Bakanlığı’nın (MEB) rakamlarına göre,...

2030 Yılının Çalışanları Okullu Oluyor…

Bu yıl 4+4+4'le okula ilk adımını atan minikler 20...

Öğretmene Bonservis ve Sınav…

Eğitimcilerin tatilde oldukları Ağustos ayında yin...

Eylül 2011’den Eylül 2012’ye Bakış…

Bir eğitim yılını daha geride bıraktık. Tartışmala...

Öğrenme ve Liderlik Üzerine

Öğrenme ve Liderlik Enstitüsü’nün Gerekçesi ve Yap...

Öğretmenleri kim eğitecek?

Son günlerde herkes öğretmenlerin yetersizliği ve ...

Öğretmenin, öğrenci başarısına katkısı n…

Yeni Zellanda Auckland Üniversitesi’nde eğitim pro...

Bir öğretmeni büyük öğretmen yapan nedir…

“Her gerçeğin dört köşesi vardır. Bir öğretmen ola...

Ya bütün şıklar yanlışsa? Sokrat hizmet …

Öylesine bir dönem yaşıyoruz ki çocuklarımız maruz...

Kayhan Karlı: Dijital bilgelik yolculuğu…

Ocak ayının son haftasında Türkiye Özel Okullar Bi...

Mesleki Gelişim ama NASIL?

Bugünlerde pek çok kişi eğitim ile ilgili sorunlar...

Öğrenme yoldaşı kimdir?

Öğrenme yoldaşlığını, meslektaşların birlikte çıka...

Cumhuriyetin 100. yılında öğretmen profi…

Bu yıl okula başlayan yedi yaşındaki çocuklarımız ...

Bilmek, öğrenmek ve anlamak

Bugünlerde eğitimciler okulları ve kendilerini yen...

Okul ve öğrenme

Eğer öğrencilerimizi hayatlarının geri kalanı için...

Kayhan Karlı - Öğretmen Akademisi

Kayhan Karlı Yenilikçi Öğrenme ve Öğretme Merkezi Kurucusu


Egitimtercihi.com
5846 Sayılı Telif Hakları Kanunu gereğince, bu sitede yer alan yazı, fotoğraf ve benzeri dokümanlar, izin alınmadan ve kaynak gösterilmeden kesinlikle kullanılamaz. Bilgilerin doğru yansıtılması için her türlü özen gösterilmiş olmakla birlikte olası yayın hatalarından site yönetimi ve editörleri sorumlu tutulamaz.