banner

Sorular mı? Cevaplar mı?




“İyi öğretme sanatı, öğrencilerin ne olduğunu bildikleri halde sormaya çalıştıkları soruları cevaplayabilmekte başlar.”

Deborah MEIER

Bana göre sorumlu ,bilinçli,aktif ve demokrat bireyler yetiştirmek için iyi soru sormak başarmanın anahtardır. Daha da önemlisi okullarımızdaki öğrenciler içinde soru sormak  kritik bir öğrenme işlemi ve göstergesidir. Öğretmenlerden zaman zaman duyduğumuz  “Burada soru sormak için değil beni dinleyip öğrenmek için varsınız” sözü öğrenmeyi yavaşlatmaktan başka hiçbir işe yaramaz.İyi bir öğretmen sınıfın bir monolog değil bir diyalog yeri olduğunu bilir.Ve öğretmenin görevi sınıftaki  diyaloğu mümkün olduğunca genişletmektir.Buda çocuklarımızın soru sorma yeteneklerini geliştirmekten geçer.

Bu yetenekler sadece öğrenmeyle ilgili değil aynı zamanda da geçerlidirde. Etkili bir soru soran olmak için öğretmenlerin bir veri transfer çubuğu gibi ön yargı ve hassasiyetlerini kapıda bırakıp derse öyle girmeleri gerekir. Burada önemli olan empatidir ki empati öğrencinin kendisini başkalarının hislerinde anlayan , farklı açılar ile bakmayı öğreten ve insan olarak hayatlarımızdaki karmaşayı ortaya seren bir yeti kazanan bir birey haline getirir.

Sorumluluklar toplum bireylerinin  soru sorma becerileriyle ilintilidir. Bu gerçekten ne ile ilgili? Kimin değerleri ile ilgili? Bundan kim faydalanacak? Bunun gibi soruları sorabilme becerisi demokrasi gelişiminin özüdür.

Fakat kendime karşı farkındalık sahibi olmak acı verebilir.Kim olduğumuzu istek ve ihtiyaçlarımızı ,etik ve ahlak kurallarımızı ve kişisel geçmişimizi iyi bilmemizi gerektirir. Soru sormak denge bozar,şüphe korkutucu olabilir. Üstelik işimizin öğretmek olduğuna ve sadece bizim öğrettiğimize inanmışken bu oldukça zordur. Bir kişilik geliştirebilmek için kendimizle ilgili soruları cevaplayarak, anlamakla başlarız. Ayrıca başkalarını da anlamamız gerekir. Hem kendimizi başkalarının yerine koymayı becerebilmeli hem de kendi deneyimlerinizden yola çıkarak o kişinin hislerini anlamaya çalışmalıyız.

Konuşma sanatı yeteneğine  sahip olmayan kuşaklar  yetiştirmeye başladık. Düşünmeyi, gelişmeyi kendi değerler sistemine sahip olmayı ve dayatılanı reddetmeyi aklından geçirmeyen kuşaklar. Sınıf demokrasinin kaynağı ve toplum yaşamının modeli olarak tanımlanır. Öğretmenlerde demokrasinin tanımlayıcılarıdır. Bildiğimiz gibi soru sormak da anlam inşa etmenin temel unsurlarından birisidir. Ayrıca kolektif akılla ilgili demokratik çalışmalar da üretici ve yaratıcı soru sorulmasını kolaylaştırır.

21 yüzyıl eğitim mantığında soruların ve cevapların çok önemli bir yeri vardır. Burada  bazı öğretmenlerin sorular karşısında nasıl donup kaldığını, bazı öğrencilerin sorular sormaya neden çekindiğini çok iyi analiz etmeliyiz. En basit bir yolla hangi soruları sormanın hangi açılımları yaratabileceğini düşünmeli ve  modeller, teknikler ve örneklerle öğrenci ve öğretmenlere soru sorma becerilerini,yollarını geliştirmeliyiz.

Hepimiz soru sormayı biliriz ve bunu konuşmayı öğrendiğimiz günden  beri yaparız ama etkili bir soran olmak zordur bu zaman ve emek ister yazı yazmayı öğrenmemiz ne kadar uzun zaman aldı bir düşünün. Kendinize öğrendiklerinizi uygulamak için hata payı ve zaman verin. Aynı şeyi öğrencilerinize de uygulayın beraber öğrenin ve yapın. Bir gün bu işin kendiliğinden sizi o kadar da yormadan olabildiğini göreceksiniz Bir anda hem öğrencilerinizi hem de sizi sarsabilecek sorular sormayı başaracaksınız 

Neil Postman “soru sormanın yazı ve okuma gibi bir söz sanatı” olduğunu söylediği kitabında zeka gelişimi kısmını irdelerken hiçbir şeyin yaratıcı sorular sormak kadar geliştirici olduğuna inanmadığını söyler. Ve bu soru sorma işinin ne kadar ihmal edildiğini görmekten utandığını belirtir. Aynı duyguları biz de paylaşmalıyız. Sorular hakkında kitaplar, tezler, araştırmalar, gözlemler mevcuttur. Aslında en temel hedef sınıf uygulamaları ve günlük hayat olmalıdır.

Sorduğumuz soruların sadece ders süresince değil dersten sonra da öğrenme yapabilmesini geliştirmesi gerektiğini bilir. Ve bu açılımları mümkün kılacak soruları sormak isteriz. Öğrenme yaratıcılığını geliştiren soru tipi öyle verimli olmalıdır ki öğrencilerin konuyu zorluğuna rağmen öğrenmeyi istemelerine yardımcı olmalıdır. Eğer bir öğretmenseniz aşağıdaki cümleleri duyuyor, kullanıyor  veya hatırlıyor olabilirsiniz.

Bu gün harika bir tartışma ortamı yakaladık. Nasıl bu kadar iyi çalıştık sizce?

Onlara çok yüksek seviyeden sorular sordum aldığım cevaplar da yüksek seviyedendi.

Soru sorma ile ilgili sorunum şu ki çocuklar cevap vermeye başladıkları anda susmak bilmiyorlar. O kadar zamanım yok, programı yetiştirmeliyim.

Ahmet bey daha iyi sorular sorma konusunda tecrübe kazanmadıkça öğretmenlik mesleğinde ilerleyemez.

Esra hanım çocukları çok seven çok iyi birisi, soru sorma yeteneğini geliştirdiğinde harika bir öğretmen olacak.

Bugün iyi sorular sorduğumu düşünüyordum. Ama idarecilerim kontrolü kaybettiğimi düşünüyorlar. Onları çocukların benimle olduğu kadar kendi aralarında da konuşmalarını istediğim konusunda nasıl ikna edebilirim bilmiyorum.

Ali’nin bana yaşattığı problem sorduğu soruları analiz etmek yerine onları cevaplamak istememdi!

Elif öğretmen, bu gün sadece bir soru sordu ve hala onun hakkında konuşuyoruz.

Öğretmen bizi utandırıp her şeyi kendisinin bildiğini kanıtlamak için soru soruyor!

Soru sormanın kontrol ve iç disiplin mekanizmasının bir parçası olduğu gerçeği unutulmakta ve pek çok kişi cevapları bulmanın, hala öğrenmenin bir yolu olduğunu zannetmekte. Sadece doğru cevabı bilen öğrenmiştir diye düşünür. Çok soru sormak çok iyi olmak demek değildir. Sadece az zamanda çok soru sormayı öğretir. Bu nedenlede öğretmenlerimizin öncelikle iyi soruyu anlamak ve oluşturmak sürecinde unutmamaları gereken noktaları şöyle sıralayabiliriz,                                       

İyi bir soru tahrik edicidir. İyi bir sanat eseri gibi sadece analiz edilmez tadı çıkarılır.

Eğer bir soruyu iyi yapanı ne olduğunu bilmiyorsanız neyin iyi bir soru olduğunu da anlayamazsınız.

Soruların değerini iyi anlayan birinin çocukların tecrübelerini de anlamak zorunda olduğu söylenemez.

Birçok öğretmen iyi bir sorudan sonra gelen düşünce sessizliğinin konuşma patlamasına giden yol olduğunu fark edemez.

Birçok öğretmen sınıfta kargaşa ve gürültüden korkar kontrol kaybından çekinir (kontrol ama kimin;öğrencinin mi, öğretmenin mi…?)

Kendi arasında konuşmanın değeri herkes tarafından ihmal edilir.

Her sorunun mutlak bir doğru cevabı  olmak zorunda değildir.

Test sistemi yüzünden konuşmakla kaybedilen zamanın boşa gittiği sanılır.

Müfredatımızda yapılan 2004 değişiminden önce durum böyleydi. Şu anda ise öğretmenlerimizin iyi sorular sorabilen öğrenciler yetiştirmeye rehberlik eden modeller olmalarını bekliyoruz. Bununla birlikte gördüğümüz pek çok öğretmen ve  eğitim ve öğretim ortamı ne yazık ki geleneksel eğitim metotlarını bırakmaya çok istekli değil. Biz iyi bir eğitimin çocuklarımızı geleceğe en donanımlı şekilde hazırlandığı eğitim olduğuna inanmalı ve geleceğe yürümek için en iyi yolun cevaplardan çok güçlü sorulardan geçtiğini bilmeliyiz.

YASAL UYARI:

Yayınlanan köşe yazısı ve haberlerin tüm hakları ESM Yayıncılığa aittir. Kaynak gösterilse dahi köşe yazısı/haberin tamamı özel izin alınmadan kullanılamaz.


Kayhan Karlı Yenilikçi Öğrenme ve Öğretme Merkezi Kurucusu

  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
  • 6
  • 7
Önceki Sonraki

Futbol yerine okullar açılacak mı tartış…

Kayhan Karlı - Eğitimci - Yazar Bu yazımda güncel...

Eğitimde Yeni Norm(al) Arayışları!

Kayhan Karlı - Eğitimci - Yazar Covid19 salgın gü...

Liselere Giriş Sınavları hakkında bir gö…

Kayhan Karlı / Eğitimci - Yazar Bu sınav hem içer...

Korona günlerinde eğitimin dokunaklı hal…

Kayhan Karlı / Eğitimci - Yazar Herkes açısından ...

Sosyal ve Duygusal Öğrenme için ne yapıy…

Kayhan Karlı - Eğitimci / Yazar Eğitim dünyasında...

Özel okul fırtınası!

Kayhan Karlı - Eğitimci-Yazar Bugünlerde pek çok ...

Kayhan Karlı: Özel okul kaosu!

Kayhan Karlı / Eğitimci-Yazar  Son dönemlerd...

Girişimci ruhlu öğrenme yoldaşı öğretmen…

Kayhan Karlı / Eğitimci - YÖM Okulları Kurucusu S...

Nitelik mi? Nicelik mi?

Kayhan Karlı / Eğitimci - YÖM Okulları Kurucusu O...

Kayhan Karlı: Anlamlı bir öğrenme yılı o…

Kayhan Karlı - Eğitimci – Yazar/ YÖM Okulları Kuru...

Kayhan Karlı: Söylemek, istemek gerek!

Kayhan Karlı / YÖM Okulları Kurucusu Eğitim, bu ü...

Yeni Okul Paradigması!

Kayhan Karlı / YÖM Okulları Kurucusu Son yıllarda...

Özel okullar mı? Bağımsız okullar mı?

Kayhan Karlı - YÖM Okulları Kurucusu Aslında özel...

Öğretmenlerin mesleki gelişimi: Gereksiz…

Kayhan Karlı - YÖM Okulları Kurucusu Bugünlerde p...

Eğitim Sistemi mi yoksa Sistemin Eğitimi…

Kayhan Karlı - YÖM Okulları Kurucusu Eğitim siste...

Ödev mi? Görev mi? Görev savma mı?

Kayhan Karlı / YÖM KurucusuOkul dönemi hızlı bir ş...

Müfredat değil ekosistem

Kayhan Karlı / YÖM Kurucusu Sonunda uzun ve hiç u...

Eğitim gerekli midir?

Kayhan Karlı / YÖM Kurucusu 15 Temmuz kalkışmasın...

Dünya´yı güzellik kurtaracak!

Kayhan Karlı / Yenilikçi Öğrenme ve Öğretme Merkez...

İlk söz: Eğitim Gerekli midir?

Kayhan Karlı / YÖM | Yenilikçi Öğrenme Merkez...

Odaklanmış öğrenenler oluşturmak için…

Kayhan Karlı / YÖM Kurucusu Son dönemde hem eğiti...

Atom Karınca öğretmenime saygıyla

Kayhan Karlı / Yenilikçi Öğrenme Merkezi Kurucusu ...

İnnovatif-Yenilikçi Okulların DNA´sı

Kayhan Karlı / Yenilikçi Öğrenme Merkezi Kurucusu ...

Öğrenme odaklı okul mekanları

Kayhan Karlı / Kurucu /Yenilikçi Öğrenme Merk...

Okullarımız Yeni Döneme Hazır mı?

Yeni bir eğitim dönemine hazırlıkların başladığı ş...

Tasarım Odaklı Düşünme Eğitimi Nasıl Dön…

Tasarım Odaklı Düşünme (TOD) bir anlayıştır. TOD,...

Hızla değişen dünyamızda öğretmenlik…

21. Yüzyıl geldi ve büyük bir hızla toplum yaşamı ...

Öğrencilerinizi harekete geçirebileceğin…

Seni ne motive eder? Kendimize belki de sormamız g...

Öğrenci merkezli ölçme-değerlendirme

Eğitim dünyamızda belki de en çok sınavlardan ve s...

Öğrencilerde üst biliş geliştirmek için …

Yeni bir döneme başlarken sınıflarda öğrenmenin ka...

Değerler eğitimi mi yoksa değerleri olan…

Kayhan Karlı, Şura'da tartışma konusu olan Değerle...

Dönüşümlü düşünme (2)

Aslında yaşamın içinde çok ihtiyacımız olan “Dönüş...

Dönüşümlü düşünmenin sınıflandırılması

Kayhan Karlı yazdı: Dönüşümlü düşünmenin sınıfland...

Sınıflarda üst düzey düşünme becerilerin…

Yeni bir eğitim ve öğretim yılına girdiğimiz bu ay...

Demokratik Toplum ve Eğitim

Bu yazıyı yazmak benim için oldukça zorlayıcı oldu...

21. yüzyılın okulu için yeni bir pozisyo…

Öğretmenlik mesleğinde deneyimin önemi, gerçekten ...

Son 10 yılda eğitimde neler yaşandı?

Artı eğitim’in onuncu yılına ulaşmış olmak gerçekt...

Meslektaş Çemberinde kendi çayını demle.…

Geçtiğimiz günlerde edsurge sitesinde bir yazıyı o...

Merak ve soru sorma becerileri…

Geçtiğimiz aylarda bir okulda öğrenme yoldaşlığı y...

Eğitimde İnovasyon yani Eğitinovasyon…

Son yıllarda inovasyon hakkında neredeyse tüm sekt...

Flipped Classroom yani Tersyüz Sınıflar

Ken Robinson kendisiyle yapılan bir röportajda ¨öğ...

Yaratıcı Düşünme Eğitimi...

Birçok ülke, okullarının yaratıcı düşünmeye verdiğ...

Okul temelli, iş ile bütünleşik mesleki …

Son dönemde pek çok ortamda okulda koçluk ve öğret...

Öğrencilerinize öğrenme yoldaşlığı yapab…

Yıllar içinde pek çok bilim insanı nasıl öğreniyor...

Öğretmenler Günü ve Ötesi…

Her yıl bu dönemde öğretmenler hatırlanır, yazılar...

Öğrencinin öğrenmesini geliştirmek için …

Son yıllarda eğitimcilerle her düzeyde çalışmaları...

Yeni liderlik...

Geleneksel liderler ve geçmişin liderliği 21. Yüzy...

Okullar için ‘özdeğerlendirme’ kriterler…

Bu ay  Özel Okulların özdeğerlendirmesi hakkı...

‘Karar almak aslında bir vazgeçmedir, te…

"Üniversite adayları, tam şu günlerde tercih liste...

ÖRAV’a ‘siyasi linç’ mi uygulanıyor?

Bu yazımda, uzun süredir yazmakta olduğum köşemi k...

Düşünme becerilerini artıran öğrenme ort…

Onca kalabalığın ve koşuşturmanın içinde kendi dün...

Sınıfı Yönetmek mi? Öğrenmeyi Yönetmek m…

Sınıfı Yönetmek mi? Öğrenmeyi Yönetmek mi? Öğ...

Okul neden değişecek!

Önümüzdeki yıllarda okul ve öğrenme süreçlerinin b...

Öğrenme ortamları tasarım mühendisi olar…

Bilgeliği üç yolla öğrenebiliriz; ilki yansıtma ki...

Eğitimde teknoloji entegrasyonunda öğret…

Etkili öğretmenler öğrencilerinin ilgisini çekmek ...

Türkiye Özel Okullar Birliği Eğitim Semp…

Her yıl olduğu gibi bu yılda Türkiye Özel Okullar ...

Ödev ve Motivasyon; Ev ödevinde işe yara…

Günümüzde pek çok öğrenci ev ödevi olarak verilen ...

Etkin Öğrenme...

Etkin öğrenme, hem öğretmenlerin hem de öğrenenler...

Öğretmenin Sınırı Yok Projesinden Öğrend…

Öğretmenin Sınırı Yok Projesinden Öğrendiklerimiz....

Sorular mı? Cevaplar mı?

“İyi öğretme sanatı, öğrencilerin ne olduğunu bild...

Mesleki Gelişimin sınıflara ve öğrenci b…

Son yıllarda okullarda meslektaşlarımızla yaptığım...

2050’ye Doğru Eğitim Sistemimiz

Milli Eğitim Bakanlığı’nın (MEB) rakamlarına göre,...

2030 Yılının Çalışanları Okullu Oluyor…

Bu yıl 4+4+4'le okula ilk adımını atan minikler 20...

Öğretmene Bonservis ve Sınav…

Eğitimcilerin tatilde oldukları Ağustos ayında yin...

Eylül 2011’den Eylül 2012’ye Bakış…

Bir eğitim yılını daha geride bıraktık. Tartışmala...

Öğrenme ve Liderlik Üzerine

Öğrenme ve Liderlik Enstitüsü’nün Gerekçesi ve Yap...

Öğretmenleri kim eğitecek?

Son günlerde herkes öğretmenlerin yetersizliği ve ...

Öğretmenin, öğrenci başarısına katkısı n…

Yeni Zellanda Auckland Üniversitesi’nde eğitim pro...

Bir öğretmeni büyük öğretmen yapan nedir…

“Her gerçeğin dört köşesi vardır. Bir öğretmen ola...

Ya bütün şıklar yanlışsa? Sokrat hizmet …

Öylesine bir dönem yaşıyoruz ki çocuklarımız maruz...

Kayhan Karlı: Dijital bilgelik yolculuğu…

Ocak ayının son haftasında Türkiye Özel Okullar Bi...

Mesleki Gelişim ama NASIL?

Bugünlerde pek çok kişi eğitim ile ilgili sorunlar...

Öğrenme yoldaşı kimdir?

Öğrenme yoldaşlığını, meslektaşların birlikte çıka...

Cumhuriyetin 100. yılında öğretmen profi…

Bu yıl okula başlayan yedi yaşındaki çocuklarımız ...

Bilmek, öğrenmek ve anlamak

Bugünlerde eğitimciler okulları ve kendilerini yen...

Okul ve öğrenme

Eğer öğrencilerimizi hayatlarının geri kalanı için...

Kayhan Karlı - Öğretmen Akademisi

Kayhan Karlı Yenilikçi Öğrenme ve Öğretme Merkezi Kurucusu


Egitimtercihi.com
5846 Sayılı Telif Hakları Kanunu gereğince, bu sitede yer alan yazı, fotoğraf ve benzeri dokümanlar, izin alınmadan ve kaynak gösterilmeden kesinlikle kullanılamaz. Bilgilerin doğru yansıtılması için her türlü özen gösterilmiş olmakla birlikte olası yayın hatalarından site yönetimi ve editörleri sorumlu tutulamaz.